Sağlık Bakanlığı ve Üniversite Hastanelerinde Sunulan Sağlık Hizmetlerinin Farklı Bir Bakış Açısı İle Değerlendirilmesi

Amaç: Sağlık Bakanlığı hastaneleri ile üniversite hastanelerinin sunulan sağlık hizmeti açısından farklı bir bakış açısıyla, retrospektif olarak çıktı bazlı değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntem: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan, 2008-2016 yılları arasındaki sağlık istatistikleri yıllıklarında yer alan 2002-2016 yıllarına ait konuyla ilgili veriler excel programında analiz edilerek hesaplamalar yapılmıştır. Sağlık istatistikleri dışında başka bir veri kaynağından faydalanılmamıştır. Bulgular: 2002 ile 2016 yılı verileri karşılaştırıldığında, Sağlık Bakanlığı hastanelerine göre üniversite hastanelerine müracaat eden hasta sayısındaki artışın %33, yatan hasta sayısındaki artışın %30, ameliyat sayısındaki artışın %13 daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. 2016 yılı incelendiğinde, 1000 hasta müracaatında, üniversite hastanelerinde Sağlık Bakanlığı hastanelerinin toplamda 3 katı kadar ameliyat ve bunların içerisinde 5 katı kadar A grubu, 4 katı kadar B grubu ve 2 katı kadar C grubu ameliyat yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. 2013-2016 yılları arasında Sağlık Bakanlığı hastanelerinin ameliyathane masası sayısında %19’luk artış varken, yapılan ameliyat sayısında ancak %2,43’lük artış olduğu, üniversite hastanelerinde ise ameliyathane masası sayısındaki %7’lik bir artışa karşın, yapılan ameliyat sayısında %11,62’lik artış olduğu sonucuna ulaşılmıştır. 2016 yılında Türkiye’de bir ameliyathane masasında yılda ortalama 724 adet ameliyat yapılırken, Sağlık Bakanlığında bu sayının Türkiye ortalamasının altında kalarak 704 olduğu ve üniversite hastanelerinde ise 790 olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Bu karşılaştırma sonucunda, Üniversite hastanelerinde, sunulan sağlık hizmeti açısından Sağlık Bakanlığı hastanelerine göre daha zor olgulara müdahale edildiği, verilen hizmetler çıktı bazlı olarak değerlendirildiğinde, daha etkin ve verimli hizmet sunulduğu ve ameliyathane masalarının Sağlık Bakanlığı hastanelerine göre çok daha verimli kullanıldığı saptanmıştır.

Evaluation of Health Services Provided in the Ministry of Health Hospitals and University Hospitals From a Different View

Objectives: Retrospective output-based evaluation of the Ministry of Health hospitals and University hospitals in terms of health services provided from a different view. Materials and Methods: Calculations are made in Excel program through analyzing related data for the years between 2002-2016 given in yearly health statistics published by “the Ministry of Health of the Republic of Turkey” between the years 2008-2016. No data source other than health statistics has been utilized. Results: In comparison to the Ministry of Health hospitals the increase in the number of patients who applied at the University hospitals was 33%, the increase in the number of inpatients was 30% and the increase in the number of operations was 13% when the data of years 2016 and 2002 are compared. When the year 2016 was examined, in 1000 patients’ application, there were 3 times more operations in general and of which 5 times more group A, 4 times more group B and 2 times more group C in University hospitals in comparison to Ministry of Health hospitals. While there was 19% increase in the number of operating room tables in the Ministry of Health hospitals between 2013 and 2016, there was only 2.43% increase in the number of operations performed and the number of operating rooms tables increased by 7% in the University hospitals with an increase of 11.62% in the number of operations performed. In 2016, 724 operations on average were held on an operating table in a year in Turkey and this number was 704 in Ministry of Health hospitals which is below Turkey’s average and was 790 in University hospitals. Conclusion: As a result of this comparison, it was determined that more effective and efficient services were provided and operating room tables were used more efficiently in the University hospitals in comparison to the Ministry of Health hospitals when the provided services are evaluated output-based and that more tough cases were responded in the University hospitals in comparison to the Ministry of Health hospitals in terms of services.

PDF

___

Hospitals. http://www.who.int/hospitals/en/ Erişim Tarihi: Nisan 30,2018.
Kavuncubaşı Ş, Kısa A. Sağlık Kurumları Yönetimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını; 2002.
Yiğit V, Yiğit A. Üniversite Hastanelerinin Finansal Sürdürülebilirliği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2016;8:253-273.
Yıldırım H. Sağlık Sigortacılığı. “Sağlık Harcamaları ve Finansmanı” İçinde (Editör: Yıldırım H.H.) Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını; 2012.
Gider Ö. Hastanelerde Ekonomik Katma Değer(EVA) Yöntemine Göre Finansal Performansın Değerlendirilmesi: Bir Özel Hastane Örneği. Finans Politik&Ekonomik Yorumlar Dergisi. 2009;46(537):66-85.
Uğurluoğlu Ö. Üniversite Hastanelerinde Uygulanan Organizasyon Yapılarının Değerlendirilmesi. İşletme Bilimi Dergisi. 2015;3(1):52-63.
Yiğit V. Bir Üniversite Hastanesinin Tıbbi Bölümlerinin Teknik Verimlilik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2016;23:199-214.
Aral A. Sağlıkta Yeni Dönem DRG (TİG) .Ankara: Bizim Akademi Yayınları; 2014.
Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2008. https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/ Yayin/191 Erişim Tarihi: Mart 26,2018.
Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2009. https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/ Yayin/443 Erişim Tarihi: Mart 26,2018.
Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2010. https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/ Yayin/444 Erişim Tarihi: Mart 26,2018.
Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2011. https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/ Yayin/445 Erişim Tarihi: Mart 26,2018.
Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2012. https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/ Yayin/459 Erişim Tarihi: Mart 26,2018.
Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2013. www.saglik.gov.tr/TR,4743/saglikistatistikleri-yilligi-2013.html Erişim Tarihi: Mart 26,2018.
Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2014. https://www.saglik.gov.tr/TR,11655/saglikistatistikleri-yilligi-2014.html Erişim Tarihi: Mart 26,2018.
Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2015. https://ohsad.org/saglik-istatistikleriyilligi-2015/ Erişim Tarihi: Mart 26,2018.
Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2016. https://www.saglik.gov.tr/TR,30485/saglikistatistikleri-yilligi-2016-yayinlanmistir.html Erişim Tarihi: Mart 26,2018.
Aral A. Sağlık Hizmetlerinde Gereksiz İşlemler ve israf. I.Uluslararası Hasta Güvenliği ve Sağlık Finansmanı Kongre Kitabı; 22-26 Kasım, 2017; Antalya, Türkiye.
Top M. Sağlık Hizmetlerinde Önceliklerin Belirlenmesi: Türkiye’ de Öncelik Belirleme Sürecinde Yer Alan Tarafların Görüşleri ve Sağlık Politikalarına İlişkin Değerlendirmeleri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2006;9(1):93- 123.
Çakmak M, Öktem K.M, Ömürgönlüşen U. Türk Kamu Hastanelerinde Teknik Verimlilik Sorunu: Veri Zarflama Analizi ile Sağlık Bakanlığı’ na Bağlı Kadın Doğum Hastanelerinin Teknik Verimliliklerinin Ölçülmesi. http:// fs.hacettepe.edu.tr/saglikidaresidergisi/dosyalar/12.1.1.pdf. Erişim Tarihi: Mart 28,2018.
Helmıg B, Lapsley I. On the ef ciency of public, welfare and private hospitals in Germany over time: a sectoral data envelopment analysis study, Health Services Management Research. 2001; 14:263-274.
Zere E, Mbeeli T, Shangula K, Mandlhate C, Mutirua K, Tjivambi B, Kapenambili W. Technical efficiency of district hospitals: evidence from Namibia using data envelopment analysis, Cost Effectiveness and Resource Allocation. 2006;4:5.
Chılıngerıan J. Evaluating Clinical Performance in Health Care Services With Data Envelopment Analysis (DEA), Managing Money, Measurment and Marketing, Chapter 14.2010. http://heller.brandeis.edu/executiveeducation/ maine2014/january/pdfs/502CEvalClinicalPerformancewithDEA.pdf. Erişim Tarihi Mart 05,2018
Özcan Y.A. Health Care Benchmarking And Performance Evaluation. Stanford: Springer; 2008.
Yıldırım I.E. Veri Zarflama Analizinde Girdi Ve Çıktıların Belirlenmesindeki Kararsızlık Problemi İçin Temel Bileşenler Analizine Dayalı Bir Çözüm Önerisi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi. 2010;39(1):141-153.
Karahan A, Özgür E. (2011) Hastanelerde Performans Yönetim Sistemi ve Veri Zarflama Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım; 2011.
Güven M. Ülkemizde Sağlık Hizmeti Sunumunda Üniversite Hastanelerinin Yeri. http://www.uhbd.org/PDF/sunumlar/1_sunum.pdf. Erişim Tarihi: Mart 26,2018.
Atmaca E, Turan F, Kartal G, Çiğdem E.S. Ankara İli Özel Hastanelerinin Veri Zarflama Analizi ile Etkinlik Ölçümü. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2012;16(2):135-153.
Ayanoğlu Y, Atan M, Beylik U. Hastanelerde Veri Zarflama Analizi (VZA) Yöntemiyle Finansal Performans Ölçümü ve Değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi. 2010;2:40-60.
OECD Reviews of Heath Care Quality: Turkey 2014. http://www.oecd. org/publications/oecd-reviews-of-health-care-quality-turkey-2013- 9789264202054-en.htm. Erişim Tarihi: Şubat 20,2018.
Atasever M, İlhan M.N, Örnek M. Üniversite Sorunlarının Analizi. http://www. sasam.org.tr/wp-content/uploads/2018/01/BİRLEŞTİRİLMİŞ_ÜNİVERSİTE. pdf. Erişim Tarihi: Mart 20,2018.