Hastanelerde maliyet analizi ve faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemine dayalı bir uygulama

Ara ștı rman ı n amac ı , bir tı p fakültesi ara ș tı rma ve uygulama hastanesinde maliyet muhasebesitekni ğ i olarak Faaliyet Tabanl ı Maliyetleme yöntemi kullan ı larak, gerçeğ e daha yakı n klinik i șlemmaliyet rakamları na ula șı labilece ğ ini ortaya koymaktı r. Bu yolla, sa ğ l ı k yöneticilerine finansalplanlama, performans denetimi, kalite ve geli ș tirme çal ı șmaları nda katkı sa ğ lamak hedeflen-mektedir.Ara ștı rma betimsel bir çal ı ș ma olup retrospektif olarak tı bbi, idari, mali ve teknik verilerin ince-lenmesi ve değ erlendirilmesi yoluyla yürütülmü ș tür.2008 y ı l ı içerisinde Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dal ı bünyesinde yap ı lan büyük ve özellikliameliyat i ș lemleri, çal ı șman ı n evrenini olu ș turmaktad ı r. Bilgi İșlem Merkezinden al ı nan istatistik-ler ve Anabilim Dal ı Ba șkan ı n ı n görü șlerine dayan ı larak en fazla gerçekleș tirilen ve anabilim dal ıfaaliyetlerinin temsil edecek düzeydeki 14 adet ameliyat i șlemi de örneklem olarak al ı nm ı ștı r.Faaliyet Tabanl ı Maliyetleme uygulamas ı ile hasta kabul, poliklinik, klinik, anesteziyoloji, ameli-yathane ve yo ğ un bakı m ünitelerinde gerçekleș en faaliyetler çe șitli yönleri ile de ğ erlendirilmi ș,ula șı lan maliyet bilgileri Sosyal Güvenlik Kurumu Sa ğ l ı k Uygulama Tebli ğ i ile karș ı la ș tı rı larak,fiyatland ı rmada gerçekçilik aç ı sı ndan de ğ erlendirme yap ı lm ı ștı r. Çal ı șma sonucunda kamu veya özel tüm hastanelerde Faaliyet Tabanl ı Maliyetleme uygulama-sı n ı n yap ı labilece ğ i, geleneksel maliyet muhasebesi sistemi olan birimlerde uygulaman ı n dahakolay ve verimli olaca ğ ı kanaatine varı lm ı ștı r.

Cost analysis in hospitals and an application of activity based costing method

The aim of the study is to define more accurate clinical operational cost figures using the activity-based costing as a cost accounting technique in a medical faculty which is a research andpractise hospital. Thus, it is aimed at contribute to the health services managers tasks such asfinancial planning, performance inspection, quality and improvement.The study is a descriptive study and it is conducted by analysing and evaluating of medical,administrative, financial and technical data retrospectively. The services done at the KVC department in 2008 is composed the population of the study. 14operational transactions which are the most implemented and represent the department sactivities according to department s point of view and data from data-processing centre arechosen as a sample of the study. With the activity-based costing some activities done in patient admission, policlinic, clinic, an-aesthesiology, operating room and intensive care units are evaluated variously and assessed interms of the accuracy in pricing after comparing with the Health Budget Law. The study concludes that activity-based costing can be implemented both in the public andprivate hospitals and hospitals which have traditional cost accounting systems can do this implementation more easily and productively.

___

  • 1. MENDERES M.(1994) “Hastanelerde Maliyet Hesaplaması ve Hem ş irelik Hizmetleri Maliyetleri” , Hacettepe Üniversitesi hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1.
  • 2. AKAR Ç. (1992): “Hastane İş letmelerinde Yönetim Muhasebesi” Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • 3. MENDERES M. (1995) “Hastanelerde Muhasebe, Maliyetleme Sorunlar ı ve Finansal Yönetim” , Toplum ve Hekim, Cilt: 10, Sayı: 69 – 70.
  • 4. ILDIR A. (2008) “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme İ le Sa ğlık İş letmelerinde Maliyet Analizi ve Performans Yönetimi” , Seçkin Yayınc ılık, Ankara.
  • 5. Ş AH İ N İ . (1992): “Hastanelerde Birim Çıktı maliyetlerinin Analizi ve Kapasi- te Kullanım Faktörünün Maliyetlere Etkisi: Sa ğlık Bakanlığı Zübeyde Hanım Do ğum Evinde Bir Uygulama” Bilim Uzmanlığ ı Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sa ğlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • 6. SHEPARD D. S., HODGK İN D., ANTHONY Y., E., (2000) “Analysis of Hospitals Costs: A Manuel For Managers” , World Health Organization Report, Genova.
  • 7. ARZOVA, S.B. (2002). Faaliyet Tabanlı Maliyet Yönetimi. Türkmen Kitabevi, İstanbul.
  • 8. BÜYÜKMİ RZA K.(2008) “Maliyet ve Yönetim Muhasebesi” Gazi Kitabevi, Ankara.
  • 9. GUNASEKARAN, A. (1999). A Framework for the Design and Audit of an Activitybased Costing System, Managerial Auditing Journal, 14 (3):118-126.
  • 10. Çİ L, K.S. (2006). Faliyete Dayalı Maaliyet Yöntemi ve Hastane Uygulaması, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • 11. LAWSON, R.A. (2005). The Use of Actıvıty Based Costing in the Healthcare Industry: 1994 vs. 2004, Research in Healthcare Financial Management, 10 (1):77-94.
  • 12. SAĞ LIK BAKANLIĞ I , TEMEL SAĞLIK H İZMETLERİ GENEL MÜDÜR- LÜĞÜ (2008). Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkların ı Önleme ve Kontrol Programı, Ankara.
  • 13. AĞYAR, E. (2006). Hastane İşletmelerinin Yönetimi Aç ısından Ça ğda ş Maliyetleme Yöntemlerinden Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Kalite Maliyetlemenin De ğerlendirilmesi: Bir Uygulama, Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.