YURT DIŞI HİZMET AKDİNE İLİŞKİN İSTİNAF VE YARGITAY KARARLARI ARASINDAKİ FARKLILIK

Ülkemizde özellikle inşaat sektöründe karşımıza çıkan, Türk işçilerin yurt dışında çalıştırılmak üzere Türkiye İş Kurumu (İş-Kur) tarafından hazırlanan matbu “Yurt Dışı Hizmet Akdi”ni imzalamak suretiyle yurt dışında çalıştırılması halinde iş ilişkisinden doğan uyuşmazlıklara hangi ülke hukukunun uygulanması gerektiği yıllardır öğretide tartışılmış, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, özellikle iş hukukunun emredici niteliğini dikkate alarak, taraflarca seçilen hukukun işçinin Türk Hukukundaki haklarını kısıtlaması söz konusu olduğunda MÖHUK 27/4 uyarınca Türk Hukukunun uygulanması gerektiğine hükmetmiş; Yargıtay 22. Hukuk Dairesi ise, MÖHUK 27/1 uyarınca seçilen hukukun geçerli olduğunu ve bu halde MÖHUK 27/4’ün uygulanamayacağına karar vermekteydi. Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin 02.09.2020 tarihinden itibaren kapatılması ve Yargıtay 9. Hukuk Dairesi üye ve başkanlarının çoğunlukla Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nden oluşması neticesinde, Yargıtay 9. Hukuk Daire’sinin 2020 yılı sonlarına doğru MÖHUK 27/1 uyarınca seçilen hukuku geçerli kabul ettiği görülmektedir. Bununla birlikte İstanbul ve Ankara İstinaf Mahkemelerinin Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin önceki içtihadını halen esas aldığı ve Yurt Dışı Hizmet Akdi’ndeki hukuk seçimini dikkate almayarak Türk Hukukunun uygulanmasına karar verdiği görülmektedir. Çalışmamızda bu farklılıklara ve gerekçelerine yer verilecek olup, görüşümüz ve gerekli kanuni değişikliklerinin yapılması önerisinde bulunulacaktır.

DIFFERENCE BETWEEN THE DECISIONS OF SUPREME COURT AND APPEALS COURT ON DETERMINATION OF LAW'S ORIGIN RELATING TO FOREIGN LABOUR CONTRACT

For years, it is discussed which country's law should be implemented to the issues of labour law in which there is at least an element of foreignness. While there were both 9th and 22nd Departments of Supreme Court, Department no.9 was implementing Turkish law, whereas no.22 was implementing chosen law in labour contract. The decision of Department no.22 was in accordance with Law No.5718 article 27. In the end of 2020, president and jury of Department no.22 were assigned to Department no.9 and the decisions were changed. However, the courts of appeal are still making decisions according to the previous jurisprudence of Department no.9 which is breaching article 27 of Law no.5718. In this article, it will be examined the differences of decisions, their justifiations and explained our opinion and advice for amendments of law and Foreign Labour Contract which must be concluded between employer and the employee.

___

  • AKIN, Şefika (1989). “Üçüncü Devletin Emredici Kurallarının Sözleşmesel İlişki Üzerindeki Etkisi”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, İstanbul, s. 99-102.
  • ATAMER, Yeşim M.(2001). Sözleşme Özgürlüğünün Sınırlandırılması Sorunu Çerçevesinde Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi, B.2, İstanbul.
  • BAYCIK, Gaye (2017). “Çalıştırılmak Üzere Yurt Dışına Götürülen Türk İşçilerin Açtıkları Davalarda Uygulanacak Hukuk”, Yurt Dışı Hizmet Sözleşmelerinde Milletlerarası Özel Hukuk Uygulaması İş Hukuku Sorunları Sempozyumu, INTES, Ankara, s.104-124.
  • CİVAN, Orhan Ersun (2015). Genel İş Koşulları, İstanbul.
  • ÇELİKEL, Aysel/ERDEM, B. Bahadır (2012). Milletlerarası Özel Hukuk, B.12, İstanbul.
  • ÇELİKEL, Aysel/NOMER, Ergin (2013). Devletler Hususi Hukuku, Çözümlenmiş Örnek Olaylar-Seçilmiş Mahkeme Kararları, B.11, İstanbul.
  • DEMİRKOL, Özüm (2017). Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfizinde Karşılıklılık Esası, İstanbul.
  • DOĞAN, Vahit (1996). İş Akdinden Doğan Kanunlar İhtilafı Alanında Bağlama Kuralının ve Sınırlarının Tespiti, Ankara.
  • DOĞAN, Vahit (2013). Milletlerarası Özel Hukuk, B.2, Ankara.
  • EKMEKÇİ, Ömer/, YİĞİT, Esra (2022). Bireysel İş Hukuku Dersleri, İstanbul.
  • ELÇİN, Doğa (2012). Milletlerarası Unsurlu Bireysel ve Toplu İş Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk, Ankara.
  • ERDOĞAN, Ersin/Erdoğan Canan (2016). “Türkiye’den Yurt Dışına Götürülen İşçiler Hakkında Yargıtay Kararının Değerlendirilmesi”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 2016, C. 13, S. 50, s.971-972.
  • ERTEN, Rıfat (2022). “Yurt Dışında Çalışan Türk Vatandaşı İşçilerin Türkiye’de Açtığı İşçi Alacaklarına Dair Davalarda Milletlerarası Yetki ve Uygulanacak Hukuk Meseleleri”, Prof. Dr. Rıza Ayhan’a Armağan, s.213-262.
  • HAVUTÇU, Ayşe (2003). Açık İçerik Denetimi Yoluyla Tüketicinin Genel İşlem Şartlarına Karşı Korunması, İzmir.
  • KAŞAK, Esra (2012). “Sözleşmenin Niteliğine ve İşin Özelliğine Yabancı Olan Genel İşlem Koşulları (6098 Sayılı TBK m.21/2)”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2012/1, s.415-429.
  • MOLLAMAHMUTOĞLU, Hamdi/ ASTARLI, Muhittin/ BAYSAL, Ulaş (2022). İş Hukuku, B.7, Ankara.
  • NOMER, Ergin (2015). Devletler Hususi Hukuku, B.21, İstanbul.
  • NOMER, Ergin/ŞANLI, Cemal (2009). Devletler Hususi Hukuku, B.17, İstanbul.
  • ÖZDEMİR KOCASAKAL, Hatice (2001). Doğrudan Uygulanan Kurallar ve Sözleşmeler Üzerindeki Etkileri, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
  • SİRMEN, A. Lâle (2012). “Tüketici Sözleşmelerindeki Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi”, Türk Hukukunda Genel İşlem Şartları Sempozyumu, Ankara, s.109-134.
  • SÜZEK, Sarper (2021). İş Hukuku, B.21, İstanbul.
  • ŞANLI, Cemal/ESEN, Emre/ATAMAN-FİGANMEŞE, İnci (2013). Milletlerarası Özel Hukuk, İstanbul.
  • VAN EECKHOUTTE, Willy (2006). “The Rome Convention on the Law Applicable to Contractual Obligations and Labour Law”, Freedom of Services in the European Union, Labpur and Social Security Law: The Bolkestein Initiative, Hague, s.167-179.