ULUSLARARASI HUKUKUN TARİHSEL BOYUTUYLADİPLOMASİNİN KURUMSAL GELİŞİM SÜRECİ

Uluslararası toplumun birimleri arasında, uluslararası hukuk normlarına uygun biçimde menfaatlerin dengelenmesi faaliyeti olarak tanımlayabileceğimiz diplomasi, günümüze kadar birçok farklı dönemden geçmiştir. İnsan topluluklarının birbirleriyle ilişkiye geçmeye başladığı yazılı dönemin öncesinde temellerini bulan bu kavram, Yunan Şehir Devletleri, Roma ve Bizans İmparatorlukları ile birlikte ayrıntılı bir yapılanmaya sahip olmuştur. Papalık etkisinde geçen Ortaçağ’ın ardından, Rönesans ile beraber, modern diplomasiye doğru ilerleyen süreç ivme kazanmıştır. Kuzey İtalya’da, 14. yüzyıl sonları ile 15. yüzyıl başlarında şehir devletleri arasında kullanılmaya başlanan mukim büyükelçilikler, o güne kadarki diplomasi uygulamasını kökten değiştirmiştir. Devletler arasında sürekli ilişkilerin kurulması, bu döneme kadar sınırlı biçimde ve hukuki temellerden uzak olarak uygulanan diplomatik ayrıcalıkları, diplomasinin temel kurumlarından biri haline getirmiştir. Uzun dönemler değişimler geçirerek gündeme gelen diplomasinin örf ve adet hukuku özelliği, kodifikasyon çalışmaları sonucunda 1961 tarihli Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi’nin ortaya çıkmasını sağlamıştır.

___

  • ADCOCK, Frank-MOSLEY, D. J., 1975, Diplomacy in Ancient Greece, London: Thames and Hudson.