Temel Hak ve Özgürlüklerde Objektif Sınır Kavramı ve Düşünce Özgürlüğünün Objektif Sınırları
Liberal demokrasilerde temel hak ve özgürlüklerin sanki her zaman ve her koşulda sınırsız olduğu biçiminde bir yanlış algılamaya rastlanabilir. Oysa bu doğru değildir. Çünkü her özgürlüğün kendi yapısından kaynaklanan objektif sınırları vardır ve bu sınırların bir hukuki metinde açıkça belirtilmesine de gerek yoktur. İşte bu çalışmada genel olarak temel hak ve özgürlüklerin objektif sınırları kavramı ve bunun düşünce özgürlüğü üzerindeki görünümü incelenmeye çalışılmıştır. Temel hak ve özgürlüklerin objektif sınırları konusu ağırlıklı olarak Federal Almanya örneği üzerinde, düşünce özgürlüğünün objektif sınırları konusu ise Amerika Birleşik Devletleri örneği üzerinde ele alınmıştır. Bu konu aslında ülkemizde yeterli düzeyde ele alınmış değildir ve yanlış anlama ve değerlendirmelere de konu olabilmektedir. Nitekim 1982 Anayasası'nın "temel hak ve özgürlüklerin kötüye kullanılamaması" başlığını taşıyan 14. maddesi bunun açık kanıtıdır. İftira, hakaret, ırkçılık, şiddete çağrı, kişilik haklarına saldırı ve benzeri ifadelerin yasaklanabilmesi için aslında bunun Anayasada belirtilmesine bile gerek yoktur. Objektif sınır kavramı açısından düşünüldüğünde bu biçimdeki bir maddenin Anayasada düzenlenmesine bile gerek kalmayacağı sonucuna ulaşılabilir.
The Concept of Objective Limitation on Fundamental Rights and Freedoms and the Objective Limitations of the Freedom of Expression
It is common to understand that as if there were no limitations of fundamental rights and freedoms in a liberal democracy. However it does not reflect the fact since every fundamental right and freedom has its own objective limitations inhereted in which are not necessarily be indicated in legal documents. The aim of this paper is to generally indicate the concept of objective limitations of the fundamental rights and freedoms and to discuss the freedom of expression in this context. To do that, the practice of Federal Republic of Germany considering the objective limitations of the fundamental rights and freedoms and of the United States of America in relation to the objective limitations on the freedom of expression is examined. In fact, these issues are not sufficently taken their places in the Turkish doctrine and this situation may cause misunderstanding and misinterpretation of the notion. Article 14 of the 1982 Constitution under the heading of "prohibition of abuse of fundamental rights and freedoms" should be seen as a clear evidence of this fact. For example, it is not necessary to introduce any provision providing prohibitions with regard to the notions of insulting, slander, apartheid, incitement to violence etc. in a constitutional document since they are not regarded as consisting of the objective limitations of freedom of expression.
___
- AKAD, Mehmet / DINÇKOL, Abdullah (1998), 1982 Anayasası: Madde Gerekçeleri ve Maddelerle kgili Anayasa Mahkemesi Kararlan (Istanbul: Alkım Yayınları).
- AKIN,Ilhan (ı987), Kamu Hukuku (Istanbul: Beta Yayınları, 5. Bası).
- ANAYURT,Ömer (1998), Türk Anayasa Hukukunda Toplanma Hürriyeti (Istanbul: Kazancı Yayınları).
- BATUR YAMANER, Melike (2000). Uluslararası Hukukta Düşünceyi Açıklama ve Yayma Özgürlüğünün Sınırlandınıması Sorunu (Istanbul: IÜSBE, Yayınlanmamış Doktora Tezi).
- BIRD, Karen L. (2000), "Radst Speeeh or Free Speeeh? A Comparison of the Law in Franee and the United States," Comparative Politics (Vol: 32, Number: 4, July 2000): 399-417.
- BRlGHAM,John (1984), Civil Uberties and American Democracy (Amherst: Congressional Qua rterly Press).
- CHAFEE, Zeehraiah (1948), Free Speech in the United States (Harvard University Press, Fourth Printing).
- ÇEÇEN, Anıl (2000), Insan Hakları (Ankara: Gündo~an Yayınları, 3. Basım).
- EPSTElN, Lee / WALKER, Thomas G. (1995), Constitutional Law for a Changing America (Washington: Congresslonal Quarterly Ine.. Second Adilion).
- ERDOGAN, Mustafa (2001 a), Türkiye'de Anayasalar ve Siyaset (Ankara: Liberte Yayınları, 3. Baskı).
- ERDOGAN, Mustafa (2DDlb), "Anayasa De~işikli~i Üstüne," Açık Toplum (E-dergi). (http://www.liberaldt.org.tr/at/at-me32.htm. 04-10-2001): 1-6 Gerekçeli Anayasa Önerisi (1982, (Ankara: AÜSBF Yayınları).
- GÖKCEN, Ahmet (2001), Halkı Kin ve Düşmanlığa Açıkça Tahrik Cünnü (Ankara: Liberal Düşünce Toplulu~u Yayınları).
- GÖZLER, Kemal (2000), Türk Anayasa Hukuku Dersleri(Bursa: Ekin Yayınları).
- GÜRBÜZ. Yaşar (1981), Anayasa/ar (Istanbul: Filiz Kitabevi).
- HARRISON, Maureen / GILBERT, Steve (Editors) (1996), Freedam of Speech Decisions of the United States Supreme Court (Califomia: Exeellent Books).
- KANADOGLU, O. Korkut (2000), Türk ve Alman Anayasa Yargısında Anayasal Değerlerin çatışması ve Uyumlaştınlması (Istanbul: Beta Yayınları).
- KRAMER, Daniel C. (1982), Comparative CivilRights and Uberties (New York: University Press of America).
- MeBRIDE, Jeremy (1998), 'Judges, Politielans and the Limits to Critieal Comments,' European Law Review, Human Rights Survey: 76.82.
- ÖZBUDUN, Ergun (1995), Türk Anayasa Hukuku (Ankara: Yetkin Yayınları, Dördüncü Baskı).
- PRITCHElT, Herman (1984), ConsUtutiona/ Civil Liberties (New Jersey: Prentice Hall Ine.).
- RANDAll., Richard S. (1977), 'Erotiea and Community Standards: The Conflict of Elite and Demoeratie Values,' WASBY, S. L (Ed.), Civil Liberties: Policyand Policy Making (London: Yayınevi belirtilmemiş): 169-178.
- SAGLAM, Fazı (1982), Temel Haklann Sınırlanması ve Özü (Ankara: AÜSBF Yayınları).
- SIGlER, Jay A. (1975), American Right Po/ides (Illiones: The Dorsey Press).
- SMOll.A, Rodney A. (1992), Free Speech in an Open Society (New York: Alfred A. Knopf Ine.).
- TANÖR, Bülent (1994), Türkiye'nin Insan Hakları Sorunu (Istanbul: BDS Yayınları, ııı. Baskı).
- TEDFORD. Thomas L. (1985), Freedam o{Speech in the United States (New York: Randam House).
- UYGUN, Oktay (1992), 1982 Anayasası'nda Temel Hak ve Özgürlük/erin Genel Rfjimi (Istanbul: Kazancı Yayınları)
- ISSN: 0378-2921
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1943
- Yayıncı: AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Nationalism, State and Cultural Survival
Temel Hak ve Özgürlüklerde Objektif Sınır Kavramı ve Düşünce Özgürlüğünün Objektif Sınırları
Çevreci Sosyal Hareketlerin Ortaya Çıkışı, Gelişimi ve Sona Ermesi Üzerine Bir İnceleme
New Public Management Reforms: The British Experience
Cumhuriyetçi Muhafazakarlık, Seferber Edici Modernlik ve 'Diğer Batı' Düşüncesi