Modernleşme Bağlamında Hukuk ve Etik İlişkisine Sosyolojik Bir Bakış

Bu çalışmada hukuk ve etik ilişkisi, modernleşme bağlamında sosyolojik bir açıdan incelenmektedir. Günümüzde insanlar, günlük yaşamlarında giderek artan ölçülerde hukuksal kural, mekanizma ve organizasyonlarla yüz yüze gelmektedirler. Modernleşme sürecinde; din, eğitim, aile, siyaset ve ekonomi gibi temel sosyal kurumlarda olduğu gibi, hukuk alanında da önemli ve kapsamlı değişiklikler gözlemlenmektedir. Toplumsal yapı içinde büyük ölçekli bürokratik yapıların ve organizasyonların ağırlığı ve belirleyiciliği artmaktadır. Aynı şekilde; yüz yüze, yakın ve samimi insan ilişkilerinin ve etkileşimlerinin yerini gayri resmi ve mesafeli ilişkiler almaktadır. Devlet tarafından sürekli olarak formel hukuk kuralları ve yapıları oluşturulmaktadır. Modern hukuk düzenleri giderek karmaşıklaşıp büyürken, bireylerin yaşam dünyaları gittikçe hukuksallaşmaktadır. Toplum yaşamında hukuksal normların ve yapıların ağırlığı artarken ahlâk kurallarının yeri zayıflamaktadır. Böyle bir sonuç; insan ilişkileri ve etkileşimleri çerçevesinde ortaya çıkabilecek olan ahlâki değerlerin ve normların yeterli bir şekilde gelişmesini engellemektedir. Oysa bu değerler ve normlar, gerek toplumsal hayatın gerekse bireysel yaşamın önemli bir parçasıdırlar. Toplumsal yaşam, hem etik hem de hukuksal normlara ihtiyaç duyar. Biri olmadan, diğerinin tek başına toplumsal düzeni sağlaması beklenemez.

A Sociological Review on the Relationship Between Law and Ethic in the Context of Modernizaton

This article especially examines the relationship between law and ethic from an sociological viewpoint in the context of modernization. In the process of modernization, a massive set of social changes takes place in the fields of religion, family, education, politics and economics. Large bureaucratic organizations and establishments shape social structure. While close and face to face relations and interactions decrease, formal and temporary ties increase. People increasingly confront legal rules, mechanisms and organizations. Formal authorities and courts play a major role in formulating and enforcing legal norms. New bodies of law have been created by the state agencies continuously. In conclusions, on the one hand modern legal system are strikingly large and complex, on the other hand lifeworlds of individuals are becoming adjudication. These developments prevent close relations and interactions among individuals. But in the foundation of moral values and norms there are such relations and interactions. With modernization, while the importance of law increases, ethic gradually loses its place in society. Society requires both legal norms and ethical rules.

___