Bir İnsan Hakları Sorunu Olarak: Açlık Grevleri
Açlık grevleri iki yönden incelenmiştir. Ancak bu iki yönün iç içe geçtiğini söylemek olmaz. İlki, tıbbi etik diğeri tüzel yön. Ancak bu iki açıdan incelenmesine geçmeden, açlık grevlerinin tarihçesi kısaca anlatılmıştır. Tıbbi etik açısından açlık grevleri uluslararası ve ulusal belge ve bildirgeler çerçevesinde ele alınmıştır. İki temel uluslararası bildirge, Tokyo ve Malta Bildirgeleridir. Türkiye'deki mevzuat, bu metinler ışığında değerlendirilmiştir. Tıbbi etik tartışmalarına yer verilen ilk bölümde, açlık grevcilerine ve ölüm orucundakilere nasıl yaklaşılacağı, müdahalenin olanaklılığı, hekim-hasta ve hekim-grevci ilişkileri bağlamında değerlendirilmiştir. Tüzel incelemenin yapıldığı ikinci kısımda, kamu tüzesi ve özel tüzede konuyla ilgili bir düzenleme olup olmadığı araştırılmış, ardından, anayasal çerçevede ele alınan açlık grevlerinin, yaşam hakkı ve düşünceyi açıklama ve yayma hakkı bağlamında incelenebileceği sonucuna varılmşıtır.
As a Human Rights Issue: Hunger Strikes
Hunger strikes should be examined from two sides-both can be either right, or wrong, or one or the other can be mistaken, depending on the way you look at things. The first side is medical ethics. The second side is legal ethics. We have studied the history of hunger-strikes, both in Turkey, and the world. In the first part of the article, hunger strikes (among political prisoners and others), refusing consent to treatment and solution of force-feeding have been examined in the frame of international medical declarations (like Tokyo and Malta) and national lawbs. As a consequence, some results have been reached. All these declarations give importance to, and stres on these two words: PEOPLES WILL. The Hippocrates oath, rules and principles of religions, moral rules of society must be evaluated together with the will of the people. The second part of the article examines if there is any provision relating the concept of hunger strikes in Turkish national law, to the Turkish constitution. After that, huger strikes have been examined in the frame of fundamental rights, especially, the right to live and freedom of thought. Article 26 of the Constitution of the Turkish Republic is about freedom of expression and dissemination of thought which would be seen related to hunger strikes. This article says, "Everyone has the right to Express and disseminate their thought and opinion by speech, in writing or in pictures or through other media, individually or collectivelly�" My opinion is, hunger strikes (which are not suicide or euthanasia) would be thought as a way of expressing ideas "through other media".
___
- Akal, C.Bali(1992), "Ispanya'da Açlık Grevlerinin Doğurduğu Sorunlar", Argumentum, 2/19:291-295.
- Akıllıoğlu, Tekin (1993), Temel Haklar ve Özgürlükler (Ankara: A.Ü. SBF, İmaj Yayıncılık).
- Annas, George (1995), "Hunger Strikes", British Medical Journal, 331:114-115.
- Armağan, Servet (1980), Temel Haklar ve Ödevler (İstanbul:Fakülteler Matbaası).
- Aşçıoğlu, Çetin (1982), Doktorların Hukuki ve Cezai Sorumluluğu (Ankara: Olgaç Matbaası).
- Beynon, J. (1996), "Hunger Strike in Türkish Prisons", The Lancet, 348:1109.
- Büyük Larousse (Istanbul: Milliyet Gazetecilik A.Ş. Yayınları, 24:12485).
- Eroğul, Cem (1993), "Ölüm Hakkı", A.Ü. SBF Dergisi, 48/1-4:47-56.
- Feyzioğlu, Metin (1993), "Açlık Grevi", A.Ü.H.F. Dergisi, 43/1-4:157-168.
- Gemalmaz, Semih (1993), Ulusalüstü Insan Hakları Hukukunda Yaşam Hakkı ve Işkence Yasağı (Istanbul: Kavram Yayınları).
- Hardie, T.J.- A.Reed (1996), "Hunger strikes should be treated like other patients who refuse consent to treatment", British Medical Journal, 312:444.
- Ilal, Ersan (1987), "Düşünceyi Açıklama Özgürlüğü, Yığınsal Iletişim Araçları ve Anayasa Mahkemesi Kararları", Anayasa Yargısı, 3:61-72.
- Inceoğlu, Sibel (1999), Ölme Hakkı (İstanbul:Ayrıntı).
- Kaboğlu, Ibrahim (1996), Özgürlükler Hukuku (Istanbul:Afa, 3.Bası).
- Kalk, W.J.- Y, Verieva (1991), "Hospital Management of Voluntary Total Fasting Among Political Prisoners", The Lancet, 337:660-662.
- Kapani, Münci (1981), Kamu Hürriyetleri (Ankara: A.Ü.H.F. Yayınları, 6.Bası).
- Moore, M. (1974), "Force Feeding of Prisoners", The Lancet, 348:737.
- Namal, Arın (2001), "Etik mi Etikçilik mi?", Bilim ve Teknik, 13 Ocak.
- Reyes, Herman (1988), "Maltreatment and Torture", Series Research in Legal Medicine, 19.
- Ratcliffe, S.K. (1932), "Hunger Strike", Encyclopaedia of The Social Sciences, 7:552.
- Sabuncu, Yavuz (2001), Anayasaya Giriş (Ankara:İmaj Yayıncılık, 7.Bası).
- Sağlam, Fazıl (1982), Temel Hakların Sınırlanması ve Özü (Ankara: A.Ü. S.B.F. Insan Hakları Merkezi Yayınları, No:4).
- Savcı, Bahri (1977), "Yaşam Hakkından Doğan Sorunlar", A.Ü. S.B.F. Dergisi, 32/1-4:1-22.
- Savcı, Bahri (1980), Yaşam Hakkı ve Boyutları (Ankara: A.Ü. SBF Yayınları).
- Sencer, Muzaffer (1992), "Hak ve Özgürlük Kavramı", TODAIE Dergisi, 14:3-12.
- Soyaslan, Doğan (1990), "Türk Hukuk Düzeni ve Açlık Grevi Yapanlara Müdahale Sorunu", Yargıtay Dergisi, 16/1-4:269-280.
- Soyer, Ata (2000), "Açlık Grevleri/Ölüm Oruçları", Toplum ve Hekim, 6.
- Soysal, Mümtaz (1987), "Insan Hakları Açısından Temel Hak ve Özgürlüklerin Niteliği", Anayasa Yargısı, 3:37-49.
- Teziç, Erdoğan (1990), "Türkiye'de Siyasal Düşünce ve Örgütlenme Özgürlüğü", Anayasa Yargısı, 7:31-46.
- Yalkut, Necdet (1988), "Yargıtay Kararları Işığında Yehova Şahitleri", Adalet Dergisi, 2:155-163.
- http://www.cnn.com/2001/LAW/05/31/Life.support.aplindex.html/31 Mayıs 2001.
- http://www.ttb.org.tr
- ISSN: 0378-2921
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1943
- Yayıncı: AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi