Modern Türk Vatandaşlığı Kavramının Erken Öncüleri: Milli Mücadele Dönemi'nde Ulusal Vatandaşlığın Kuruluşu

Bu çalışma, Türkiye tarihinde imparatorluk yönetiminden cumhuriye rejimine geçiş dönemi olan 1919-1923 arası dönemde, modern, ulusal vatandaşlık kimliğinin kuruluşunun, yeni bir kapsama/dışlama siyaseti yani vatandaşlık siyaseti anlayışının temel alınarak irdelenmesidir. Çalışma, Türkiye'deki kapsama/dışlama siyasetinin tarihsel dinamikleri üzerine odaklanırken, milliyetçi Ankara Hükümeti'nin genel dış politika yönelimi, karar ve uygulamalarını, modern vatandaşlık kavramının erken öncüllerinin kuruluşunu irdelemede analitik araç olarak kullanmıştır. Bu çerçevede, çalışmanın ana argümanı, Türkiye'de modern vatandaşlığın fiziksel, kültürel ve siyasal sınırlarının, temel olarak yeni devletin kurucularının dış politika karar ve uygulamaları yoluyla çizildiğidir.

The Early Premises of Modern Turkish Citizenship: the Construction of National Citizenship During the National Struggle Period

This study is an analysis of the construction of modern Turkish citizenship with a novel historical account about the politics of inclusion and exclusion that is the politics of citizenship between 1919-1923, which was a period of transition from an imperial rule to a republican regime. It focuses on the historical dynamics of inclusion and exclusion by using the general foreign policy orientation and practices of the nationalist Ankara government as the analytical tool to follow up the emergence of the early premises of modern citizenship conception. The article mainly argues that it was before the establishment of the republic that the territorial, cultural and political boundaries of the "new community inside" and the modern Turkish citizenship were drawn mainly in and through the foreign policy acts and decisions of the founders of the new state.

PDF

___

AKÇAM, Taner (1994), Türk Ulusal Kimliği ve Ermeni Sorunu (İstanbul: İletişim).
ARGUN, Betigül Ercan (1999), "Universal Citizenship Rights and Turkey's Kurdish Question," Journal of Muslim Minority Studies, 19/1: 85-103.
BRUBAKER, William Rogers (1992), Citizenship and Nationhood in France and Germany (Cambridge: Harvard University Press).
CAMPBELL, David (1996), Writing Security: United States Foreign Policy and the Politics of Identity (Minneapolis: University of Minnesota Press).
CİZRE, Ümit (2002), "Turkey's Kurdish Problem: Borders, Identity, and Hegemony," LUSTICK, Ian/ O'LEARY, Brendan/ CALLAGHY, T. (eds.), Right-Sizing the State: The Politics of Moving Borders (Oxford: Oxford University Press): 222-252.
GOLOGLU, Mahmut (1971), Türkiye Cumhuriyeti 1923 (Ankara: Başnur Matbaası).
GOLOĞLU, Mahmut (1971), Cumhuriyete Doğru (Ankara: Bateş).
HABERMAS, Jürgen (1995), "Citizenship and National Identity: Some Reflections on the Future of Europe," BEINER, R (der.), Theorizing Citizenship (Albany: State University of New York Press): 255-281.
HAMMAR, Tomas (1986), "Citizenship: Membership of a Nation or of a State," International Migration, 24/4:743-744.
HEPER, Metin (1985), The State Tradition in Turkey (Northgate, Walkington: Eothen Press).
İÇDUYGU, Ahmet/ ÇOLAK, Yılmaz/SOYARIK, Nalan (1999),"What is the Matter with Citizenship? A Turkish Debate," Middle Eastern Studies, 35/4:187-208.
İÇDUYGU, Ahmet/ KEYMAN, Fuat (1999) "Globalleşme, Anayasallık ve Türkiye'de Vatandaşlık Tartışması," Doğu Batı, 5:143-155.
KİRİŞÇİ, Kemal (2000), "Disaggregating Turkish Citizenship and Immigration Practices," Middle Eastern Studies, 36/3: 1-22.
KÜLTÜR BAKANLIĞI (1994), Atatürk'ün Milli Dış Politikasi: Milli Mücadele Dönemine Ait 100 Belge (Ankara).
LECA, Jean (1992), "Questions on Citizenship," MOUFFE, C. (der.), Dimensions of Radical Democracy (London: Verso) :21-22.
MERAY, Seha L. (1971), Lozan Bans Konferansı: Tutanaklar, Belgeler (Ankara: Siyasal Bilgiler Yayını).
OLDFIELD, Adrian (1998), Citizenship and Community: Civil Republicanism and the Modern World (London: Routledge).
ORAN, Baskın (1997), Atatürk Milliyetçiliği (Ankara: Bilgi).
PAREKH, Bhikhu (1994), "Discourses on National Identity," Political Studies, XLII: 492-504.
PERİNÇEK, Doğu (der.) (1999), Mustafa Kemal, Eskisehir-lzmit Konuşmalar I (İstanbul: Kaynak Yayınları).
PRIZEL, Uya (1998), National Identity and Foreign Policy: Nationalism and Leadership in Poland, Russia and Ukraine (Cambridge: Cambridge University Press).
SCHNAPPER, Dominique (1998), Community of Citizens: On the Modern Idea of Nationality (New Brunswick: Transaction Publishers).
SHAW, Martin (1994), Global Society and International Relations (Cambridge: Polity Press).
SHAW, Stanford (2000), From Empire to Republic: The Turkish War of National Liberation, A Documentary Study, Vol.3, 1918-1923, (Ankara, TTK).
SMITH, Anthony (1991), National Identity (London: Penguin Books).
SONYEL, Salahi Ramsdan. (1975), Turkish Diplomacy: 1918-1923 (London: Sage).
SOYSAL, İsmail (2000), Türkiye'nin Siyasal Andlaşmalan, I. Cilt 1920-1945 (Ankara:TTK).
TANÖR, Bülent (1978), "Lozan'a Giden Yıllarda Türk Anayasa Tezinin Doğuşu," Lozan'ın 50. Yılma Armağan, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Münasebetler Enstitüsü (İstanbul: Fakülteler Matbaası).
TEKELİ, İlhan/ SAYLAN, Gencay (1978), "Türkiye'de Halkçılık İdeolojisinin Evrimi," Toplum ve Bilim,5-6:44-110.
TUNCAY, Mete (1976), "Misak-ı Milli'nin I. Maddesi Üzerine," Birikim, 18-19:12-16.
TUNCAY, Mete (1991), Türkiye'de Sol Akımlar (1908-1925) (İstanbul: BDS Yayınları).
ÜNSAL, Artun (der.) (1998), 75 Yılda Tebaa'dan Yurttaşa Doğru (İstanbul: Tarih Vakfı).
ÜSTEL, Füsun Üstel (24 Nisan 1995), "Cumhuriyet'ten Bu Yana Yurttaş Profili," Yeni Yüzyıl.
WALKER, R.BJ (1991), "Security, Sovereignty and the Challenge of World Politics," Alternatives,XV:3-27.
WALKER, R.B.J (1993), Inside/ Outside: International Relations As Political Theory (Cambridge:Cambridge University Press).
WALLACE, William (1991), "Foreign Policy and the National Identity in the United Kingdom," International Affairs, 67/1:65-80.
YEĞEN, Mesut (2002) "Yurttaşlık ve Türklük," Toplum ve Bilim, 93: 200-217.