KAMU ÖZEL İŞBİRLİĞİ YATIRIMLARI VE DIŞ BORÇ ÖDEME PROJEKSİYONU

Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) kapsamında, 2003-2016 döneminde 144 proje için yaklaşık 110 milyar dolarlık sözleşme bedeli ile reel olarak 42 milyar dolarlık bir yatırım gerçekleşmiştir. Ayrıca yine, KÖİ kapsamında yaklaşık 40 milyar dolarlık 2 adet Nükleer Güç Santrali (NGS), lisansız elektrik üretim santralleri ile yapılması planlanan Kanal İstanbul, 3. Nükleer Güç Santralleri, İstanbul 3. Boğaz Tüneli, Çanakkale 1915 köprüsü gibi birçok alt yapı yatırımı bulunmaktadır. Bu çalışmada, KÖİ projelerinin finansmanı, proje kredilerinin vadeleri ve kredi faiz oranları analiz edilerek, KÖİ yatırımlarının ödemeler bilançosuna yansımaları incelenmiştir. Türkiye ekonomisinin ulusal ve küresel ekonomik krizlerin olumsuz etkilerinden çıkış yolu olarak “KÖİ ile kredi sağla, uzun döneme yay, cari açığı finansa et”, biçimde döngüye girilip girilmediği sorusuna cevap aranmıştır. Bu kapsamda KÖİ projeleri ile kısa dönemde cari açığın finansmanı sağlanırken, bu stratejik politika uygulamasının uzun dönemde, dış borç ödemesindeki sürdürülebilirliğinin göz ardı edilip edilmediği incelenmiş ve döviz darboğazı yaşanabilecek yıllar tespit edilmeye çalışılmıştır. Analiz sonucunda diğer koşullar sabitken 2017-2030 döneminde KÖİ projelerinin kredi geri ödemeleri ve Doğrudan Yabancı Yatırım (DYY) kar transferinin döviz bazlı darboğaz oluşabileceği yıllar tahmin edilmiştir.

Private Partnerships Investments and External Debt Payment Projection

In the framework of Public Private Partnership (PPP), a real investment of 42 billion dollars for 144 project with the agreement cost of 110 billion dollars occurred in 2003-2016 period. Furthermore, except from this data, 2 nuclear power plants, Channel İstanbul which is planned to be built by unlicensed power generation plant, 3. nuclear power plant, 3. Istanbul Bosphrous Tunnel, Çanakkale 1915 bridge are other infrastructure investments exist within the context of PPP. Financing of PPP, credit periods, credit interest rates are analyzed and implications of PPP investments will be investigated for balance of payment.The question that the answer of it will be searched in the paper is if economy of Turkey entering the cycle of “provide credit via public-private ownership, spread it in the long run, finance the current deficit” as the solution of national and global conjuncture will be searched. In this context, it is aimed to investigate while the current deficit in the short run is financed via PPP projects, if the sustainability of foreign debt payment of this strategic policy implementation is ignored or not and determine the years of currency bottleneck. Holding other conditions constant, it is initiated to determine that currency bottleneck may occur in 2017-2030 period due to currency based credit payments of PPP projects and Foreign Direct Investment profit transfers

PDF

___

Wibowo, Andreas (2004), “Valuing guarantees in a BOT infrastructure project. Engineering”, Construction and Architectural Management, 11(6), 395-403.
Türkiye Elektrik Mühendisleri Odası (2016), Nükleer Enerji Raporu II, (Ankara).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası(TCMB) (2017), http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/ TCMB+TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Odemeler+Dengesi+ve+Ilgili+Istatistikler/O zel+Sektorun+Yurtdisindan+Sagladigi+Kredi+Borcu/Veri+%28Tablolar%29 (25.03.2017)
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası(TCMB) (2016), http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/ TCMB+TR/TCMB+TR/Main+Menu/Para+Politikasi/Interaktif+Grafikler/Cari+islemler+deng esi (12.10.2016)
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası(TCMB) (2016), Finansal İstikrar Raporu, (Ankara).
Teker, Dilek L. (2008), “Sağlık Sektöründe Proje Finansman Modelleri: Türkiye İçin Bir Model Önerisi ve Bir Hastane Projesinin Fizibilite Analizi”, Muhasabe Ve Finans Dergisi, (37), 1-10.
Spackman, Michael (2002), “Public–private partnerships: lessons from the British approach”, Economic Systems, 26(3), 283-301.
Sabah Gazetesi (2016), http://www.sabah.com.tr/ekonomi/2016/09/01/galataporta-1-milyar-euro- kredi (23.04.2017)
Radikal Gazatesi (2015), http://www.radikal.com.tr/ekonomi/bilkent-entegre-saglik-kampusu-icin- imzalar-atildi-1321949/ (25.04.2017)
Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (2015), Working Party of Senior Budget Officials. Oecd Review Of Publıc Governance Of Public-Private Partnerships In The United Kingdom. (United Kingdom).
Norwood, Stephen R , & Nigel R Mansfield (1999), “Joint venture issues concerning European and Asian construction markets of the 1990's”, International Journal of Project Management, 17(2), 89-93.
Nisar, Tahir M. (2007). “Value for money drivers in public private partnership schemes”, International Journal of Public Sector Management, 20(2), 147-156.
Milliyet Gazetesi (2015), http://www.milliyet.com.tr/3 havalimani-nin-kredi sozlesmesi/ekonomi/ detay/2134269/default.htm (25.03.2017)
Milliyet Gazetesi (2014), http://uzmanpara.milliyet.com.tr/haber detay/gundem2/gebze-izmir-otoyol- projesinde-islem-tamam/10000/10164/ (25.03.2017)
Karahanoğulları, Yiğit (2012). “Kamu özel ortaklığı modelinin mali değerlendirmesi”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67(02), 95-125.
Kalkınma Bakanlığı (2016), Dünyada ve Türkiye’de Kamu Özel İşbirliği Uygulamalarına İlişkin Gelişmeler 2015, (Ankara).
Kalkınma Bakanlığı (2017), https://koi.kalkinma.gov.tr (22.03.2017)
Iossa, Elisabetta & David Martimort (2015), “The simple microeconomics of public‐private partnerships”. Journal of Public Economic Theory, 17(1), 4-48.
Hürriyet Gazetesi (2015), http://www.hurriyet.com.tr/3 havalimaninin-ilk-etap-finansmaninda-kefil- dhmi-30344734 (22.06.2017)
Hürriyet Gazetesi (2013), http://www.hurriyet.com.tr/ucuncu-koprude-kredi-anlasmasi-tamam- 24640887 (22.06.2017)
Huang, Yui Lin., & Shih‐Pei Chou (2006), “Valuation of the minimum revenue guarantee and the option to abandon in BOT infrastructure projects”, Construction Management and Economics, 24(4), 379-389.
Hodge, Graeme, Carsten Greve & Anthony E Boardman (2017), “Public‐Private Partnerships: The Way They Were and What They Can Become”, Australian Journal of Public Administration, 76(3), 273-282.
Hazine Müsteşarlığı (2017), https://www.hazine.gov.tr/tr-TR/Istatistik-Sunum-Sayfasi?mid=59&cid= 12&nm=33 (20.03.2017)
Grimsey, Darrin & Mervyn K Lewis (2007), Public private partnerships: The worldwide revolution in infrastructure provision and project finance. (Edward Elgar Publishing).
European Investment Bank. (2016). Market Update Review of the European PPP Market in 2015. (Luxembourg).
Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı(ETKB). (2016). Türkiye'nin Nükleer Projeleri: Soru -Cevap. (Ankara).
Dünya Gazetesi (2015), https://www.dunya.com/ekonomi/etlike-12-banka-18-yil-vadeli-876-milyon- euro-kredi-sagladi-haberi-284307 (25.07.2017)
Durucasu, Hasan ve Elif Acar (2015), “Yap İşlet Devret (YİD) Modeli, Tarafları, Önemli Sözleşme Unsurları ve Belirsizlikleri”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(12), 296-313.
Çekirge, Halis Levent (2006), Dünyada ve Türkiye'de Kamu Özel Sektör Ortaklığı Uygulamaları ve Örnek Projede Modelin Finansal ve Genel Avantajlarının İncelenmesi, (İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Tez).
Çalışkan, Pınar (2010), Sendikasyon Kredileri: Türkiye Örneği 2000-2006. (Ankara: Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Bakanlar Kurulu (2011), 3996 Sayılı Bazı Yatırım Ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanunun Uygulama Usul Ve Esaslarına İlişkin Karar. Kanun: Resmi Gazete, (Ankara).
Alagöz, Mehmet ve Turgut Yokuş (2017), “Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) Yatırımları ve Ekonomik İllüzyon Etkisi”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19 (32): 115-122.
Akintola Akintoye, Cliff Hardcastle, Matthias Beck, Ezekiel Chinyio & Darinka Asenova (2003), “Achieving best value in private finance initiative project procurement”, Construction Management and Economics, 21(5), 461-470