Finansal krizde uygulanan vergi politikalarının gelir dağılımı etkileri:2004-2009

ABD’de 2007 yılında başlayan ve tüm dünyayı vuran küresel krizden Türkiye ekonomisi de 2008’in son çeyreğinden itibaren ciddi biçimde etkilendi. AKP hükümeti, krizin etkilerini hafifletmek ve krizden çıkışı hızlandırmak için 2008 yılından başlayarak maliye politikalarına başvurdu. Bunların arasında öne çıkan politikalar, istihdamı artırmaya yönelik teşvik politikaları ve talebi canlandırmaya dönük olan önlemlerdi. Bu çalışma Türkiye’de krizin etkilerini hafifletmek için uygulanan dolaylı vergi politikalarının gelir dağılımı üzerindeki etkilerini bir büyüme yılı olan 2004 yılı ile karşılaştırmalı olarak incelemektedir. Çalışmanın sonucu, 2004 yılına göre 2009 yılında hem Katma Değer Vergisi (KDV) hem de Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)’nin gelir dağılımı bozucu yapısının arttığını gösterirken, 2009 yılında talebi canlandırmak için yapılan KDV ve ÖTV indirimlerinin daha çok üst gelir grupları lehine bir dağılım yarattığı ve vergilerin mevcut regresif etkisini artırdığı bulunmuştur.

Distributional impacts of tax policies during the financial crisis:2004-2009

The global financial crisis which hit first US economy has been seriously affecting the Turkish economy since the final quarter of 2008. The AKP government employed the fiscal policies which were aiming to ease the negative impacts of the financial crisis and support effective demand to exit from the financial crisis. This work tries to examine the distributional impacts of indirect tax policies during the financial crisis in Turkey with the comparison of findings for 2004. The results show that from 2004 to 2009 the regresivity of indirect taxes increased. Reductions in Value Added Tax and Private Consumption Tax in 2009 to increase effective demand seem to be utilised mostly by higher income groups implying increased regressive impact.

PDF

___

Albayrak, Özlem. (2009), “Redistributive Impacts of Fiscal Policies in Turkey, 2003”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, The Nottingham School of Economics, UK, http://etheses.nottingham.ac.uk/923/1/PHDTHESISFINAL.pdf (11.04.11)
Albayrak, Özlem. (2010), “Redistributive Effects of Indirect Taxes in Turkey 2003”, Ankyra: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 1
Allison, Paul. D. (1978), “Measures of Inequality”, American Sociological Review, 43 (6): 865-880
Atkinson, Anthony. B. (1970), “On the Measurement of Inequality”, Journal of Economic Theory, 2: 244-263
Creedy, John. (1998), The Dynamics of Inequality and Poverty, (Edward Elgar, Cheltenham, UK)
Duclos, Jean-Yves (2000), “Gini Indices and the Redistribution of Income”, International Tax and Public Finance, 7 (2): 141-162
Duclos, Jean-Yves ve Abdelkrim Araar (2006), Poverty and Equity: Measurement, Policy and Estimation with DAD, (Springer and International Development Research Centre), http://www.idrc.ca/en/ev-97152-201-1-DO_TOPIC.html (11.04.11)
Jenkins, Stephen P. (1991), “The Measurement of Inequality”, Osberg, Lars (ed.) Economic Inequality and Poverty: International Perspectives, (M. E. Sharpe, Newyork, London): 3-39
Köse, Ahmet H., Abuzer Pınar ve Serdal Bahçe (2009), “Türkiye’de Hanehalklarının Sosyo- Ekonomik Oluşumu: Gelir Dağılımı ve Maliye Poltikalarının Belirlenmesi”, (TÜBİTAK SOBAG Projesi, No: 107K480).
İŞKUR (Türkiye İş Kurumu) 2009, Faaliyet Raporu, http://statik.iskur.gov.tr/tr/rapor_bulten/2009%20y%C4%B1l%C4%B1%20faaliyet%20ra poru.pdf (12.04.11)
İŞKUR (Türkiye İş Kurumu) 2011, Aylık Basın Bülteni, Nisan, http://statik.iskur.gov.tr/tr/iobe/iobe/%C4%B0%C5%9Fsizlik%20Sigortas%C4%B1%20B% C3%BClteni.pdf (12.04.11)
Sen, A. K. (1997), On Economic Inequality, Clarendon Press, Oxford
Shorrocks, Anthony F., (1988), “Aggregation Issues in Inequality Measurements”, W. Eichhorn (ed.), Measurement of Inequality in Economics: Theory and Applications of Economic Indices (SpringerVerlag. New York), http://www.integra2000.unifi.it/dpssec/sviluppo/doc/Shorrocks1_Shorrocks.pdf (11.04.2011).
Pınar, Abuzer (2005), “Devlet Bütçesi Topluma Nasıl Yansıyor?”, Siyasa, Yıl: 1, Sayı:1, http://ekosem.ieu.edu.tr/siyasa/siyasaabuzerson.pdf (20.04.2011).
Yitzhaki, Shlomo (1983), “On an Extension of the Gini Inequality Index”, International Economic Review, 24 (3): 617-628