ESNEKLİK ve EMEK: EMEĞİN METALAŞMASI ve META-DIŞILAŞTIRILMASI BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME

Emek piyasalarının esnekleştirilmesi ile piyasa mekanizmasının işler hale geleceği söylemi neo- liberalizmin egemen olduğu dönemde popüler olmuş, yaşanan her olumsuzluğa çare olarak sunulmuştur. Diğer taraftan ise, her ne kadar neo-liberalizmin hâkimiyetinden bahsedilse de ülkelerin bu hâkimiyet sürecini tam olarak benimsemedikleri ve bu sürece tepki gösterdikleri gözlenmiştir. Bu bağlamda ülkelerin dâhil oldukları farklı refah rejimlerinin ortaya çıkışı oldukça önemlidir. Esping-Andersen bu farklılıkları refah devletlerinin emeği meta olmaktan çıkaran yapısı ile ilişkilendirmiştir. Ancak yaşanan küresel kriz ile birlikte emeğin yeniden metalaşması tartışması gündeme getirilmiştir; çünkü işçilerin haklarını kısıtlayan neo-liberal politikalar çözüm önerisi olarak ülkelerin önlerine tekrar konulmuştur. Emek piyasalarında yaşanan metalaşma, meta-dışılaştırma ve yeniden metalaşma süreçlerinin analizi ve küresel kriz sonrası yaşanan gelişmelerin değerlendirilmesi bu çalışmanın temel amacı olmaktadır.

Flexibility and Labour: An Analysis on Commodification and Decommodification of Labour

The statement that the market mechanism would work perfectly through increased flexibility in labour markets became popular in the period of neoliberal hegemony, and was presented as a remedy for all problems. On the other hand, it has been seen that countries have not completely accepted this hegemony and have reacted to this process in spite of the neoliberal hegemony discourse. In this context, the emergence of countries with different types of welfare regimes is rather important. Esping-Andersen indicated that these differences were associated with the decommodification of labour which was the central characteristic of welfare states. However, discussions over commodification of labour have re-emerged with the recent financial crisis; because neo-liberal policy recommendations which restrict labour rights have been offered again to countries for solving their problems. This study aims to analyze processes of commodification, decommodification and recommodification in labour markets and evaluate today’s developments from this perspective.

PDF

___

Topak, Oğuz (2012), Refah Devleti ve Kapitalizm: 2000’li yıllarda Türkiye’de Refah Devleti, (İstanbul: İletişim Yayınları).
Stiglitz, Josep E. (2015), Eşitsizliğin Bedeli: Bugünün Bölünmüş Toplumu Geleceğimizi Nasıl Tehlikeye Atıyor?, (İstanbul: İletişim Yayınları) (Çev. Ozan İşler).
Standing, Guy (2015), Pekara: Yeni Tehlikeli Sınıf, (İstanbul: İletişim Yayınları) (Çev. Ergin Bulut).
Smith, Adam (2006), Milletlerin Zenginliği, (İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) (Çev. Haldun Derin).
Shaikh, Anwar (2005), “The Economic Mythology of Neoliberalism”, Saad-Filho, Alfredo ve Deborah Johnston (Der.), Neoliberalism: A Critcal Reader, (London : Pluto Press): 41-49.
Sennett, Richard (2012) Karakter Aşınması, (İstanbul: Ayrıntı Yayınları) (Çev. Barış Yıldırım).
Scruggs, Lyle ve James Allan (2006), “Welfare-state decommodification in 18 OECD countries: a replication and revision”, Journal of European Social Policy, 16 (1): 55-72.
Sapir, Andre (2006), “Globalization And The Reform of European Social Models”, Journal of Common Market Studies, 44(2): 369-390.
Saad-Filho, Alfredo ve Deborah Jonston (ed.) (2005), “Neoliberalism: A Critcal Reader”, (London: Pluto Press)
Rosanvallon, Pierre (2004), Refah Devletinin Krizi, (Ankara: Dost Kitabevi) (Çev.Burcu Şahinli ).
Regan, Aidan (2013) “Political Tensions in Euro-Varieties of Capitalism: the Crisis of the Democratic State in Europe”, European University Institute (EUI) Working Papers, Max Weber Programme (MWP) 2013/24. http://cadmus.eui.eu/bitstream/handle/1814/ 28177/MWP_2013_24.pdf (10.08.2016)
Radice, Hugo (2000), “Globalization and National Capitalisms: Theorizing Convergence and Differentiation”, Review of International Political Economy, 7(4): 719-742.
Polanyi, Karl (2011) Büyük Dönüşüm: Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri, , (İstanbul: İletişim Yayınları) (Çev. Ayşe Buğra).
Piketty, Thomas (2014), Yirmi Birinci Yüzyılda Kapital, (İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) (Çev. Hande Koçak).
Pegasiou, Adonis (2013), “The Cypriot Economic Collapse: More Than a Conventional South European Failure”, Mediterranean Politics, 18(3): 333-351.
Palley, Thomas I. (2005), “From Keynesianism to Neoliberalism: Shifting Paradigms in Economics”, Saad-Filho, Alfredo ve Deborah Johnston (Der.), Neoliberalism: A Critcal Reader, (London: Pluto Press): 20-29.
Özşuca, Şerife Türcan (2003), Esneklik ve Güvenlik İkileminde Türkiye Emek Piyasası, (Ankara: İmaj Yayınevi).
Özdemir, Süleyman (2007), Küreselleşme Sürecinde Refah Devleti, Yayın No. 2007-57, (İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları),
Onaran, Özlem (2010),“The Crisis of Capitalism in Europe, West and East”, Monthly Review, 62:5.
Onaran, Özlem (2004), “Life After Crisis For Labor And Capital in the era of Neoliberal Globalization” Working Papers Series: Growth and Employment in Europe: Sustainability and Competitiveness, Working paper No. 43 http://epub.wu.ac.at/1492/1/document.pdf (10.08.2016)
Mütevellioğlu, Nergis ve Sayım Işık (2009), “Türkiye Emek Piyasasında Neoliberal Dönüşüm”, Mütevellioğlu, Nergis ve Sinan Sönmez (Der.), Küreselleşme, Kriz ve Türkiye’de Neoliberal Dönüşüm, (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları):159-204.
Munck, Ronaldo (2005), “Neoliberalism and Politics, and the Politics of Neoliberalism”, Saad-Filho, Alfredo ve Deborah Johnston (Der.), Neoliberalism: A Critcal Reader, (London : Pluto Press): 60-69.
Meardi, Guglielmo(2012) “Peripheral convergence in the crisis? Southern and Eastern European labour markets and industrial relations”, Paper for SASE Annual Meeting, Boston, 28-30 June 2012, http://www2.warwick.ac.uk/fac/soc/wbs/research/irru/publications/recentconf/gm_sase12p aper.pdf (10.08.2016)
Marx, Karl [1979](2014) Grundrisse: Ekonomi Politiğin Eleştirisi İçin Ön Çalışma (İstanbul : Birikim Yayınları) (Çev.Sevan Nişanyan).
Marx, Karl [1867](2009), Kapital Birinci Cilt, (Ankara: Sol Yayınları) (Çev. Alaattin Bilgi).
Kutlay, Mustafa (2013) “Euro Krizinin Politik Ekonomisi ve AB’nin Uluslararası Sistemdeki Geleceği”, Şenses, Fikret, Ziya Öniş, Caner Bakır ( Der.), Ülke Deneyimleri Işığında: Küresel Kriz ve Yeni Ekonomik Düzen, (İstanbul: İletişim Yayınları): 169-185.
Knuth, Matthias (2009), “Path Shifting and Path Dependence: Labor Market Policy Reforms Under German Federalism”, International Journal of Public Administration, 32: 1048-1069.
Kleinman, Mark (2013) “Krizm mi? Ne Krizi? Avrupa Refah Devletlerinde Süreklilik ve Değişim”, Buğra, Ayşe ve Çağlar Keyder (Der.), Sosyal Politika Yazıları, (İstanbul: İletişim Yayınları): 159-194.
Keyder, Çağlar (2011), “Geniş Halk Yığınlarının Durumu”,(Çev. Cahide Ekiz) Quataert, Donald ve Erik Jan Zürcher (Der.), Osmanlı’dan Cumhuriyet Türkiyesi’ne İşçiler 1839- 1950,( İstanbul: İletişim Yayınları): 225-242.
Jessop, Bob (2013) “Variegated Capitalism and the Eurozone Crisis: Modell Deutschland, Neo- Liberalism, and the World Market” https://www.nbp.pl/badania/seminaria/24iv2013.pdf (04.05.2016)
Jessop, Bob (2009), Kapitalist Devletin Geleceği, (Ankara: Epos Yayınları.) (Çev. Ahmet Özcan).
Hyman, Richard (2008) “Bratain and the European Social Model: Capitalism Against Capitalism?” IES Working Paper. http://www.employment-studies.co.uk/system/files/resources/files/ wp19.pdf (10.08.2016)
Hyman Richard (2005), “Trade Unions and the Politics of the European Social Model” Economic and Industrial Democracy, 26(1): 9-40.
Hopkin, Jonathan ve Mark, Blyth (2004), “How Many Varieties of Capitalism? Structural Reform and Inequality in Western Europe” American Political Science Association. http://personal.lse.ac.uk/hopkin/apsahopkinblyth.pdf (10.08.2016)
Heilbroner, Robert H. (2013), İktisat Düşünürleri: Büyük İktisat Düşünürlerinin Yaşamları ve Fikirleri, (Ankara: Dost Kitabevi.) (Çev. Ali Tartanoğlu).
Hayek, Friedrich von [1944](2010) Kölelik Yolu, (Ankara: Liberte Yayınları) (Çev. Turhan Feyzioğlu- Yıldıray Arsan- Atilla Yayla).
Hall, A. Peter ve David Soskice (2001) “An Introduction to Varieties of Capitalism”, Hall, Peter A. and David Soskice (Der.), Varieties of Capitalism: The Institutional Foundations of Comparative Advantage, (Oxford: Oxford Universty Press): 1-68.
Gorz, André (2007), İktisadi aklın eleştirisi, (İstanbul: Ayrıntı Yayınları) (Çev. Işık Ergüden).
Esping-Andersen, Gøsta (2003), Social Foundations of Postindustrial Economies, (Oxford: Oxford University Press).
Esping-Andersen, Gøsta (1990), The Three Worlds of Welfare Capitalism, (Cambridge: Polity Press).
Dugger, William M. (1981), “The Administered Labor Market: An Institutional Analysis”, Journal of Economic Issues, 15(2): 397-407.
Crouch, Colin(2005), “Models of capitalism”, New Political Economy, 10(4): 439-456.
Clarke, Simon (2005), “The Neoliberal Theory of Society”, Saad-Filho, Alfredo ve Deborah Johnston (Der.), Neoliberalism: A Critcal Reader, (London: Pluto Press): 50-59.
Castel, Robert (2004), Sosyal Güvensizlik, (İstanbul: İletişim Yayınları) (Çev. Işık Ergüden).
Buğra, Ayşe ve Çağlar, Keyder (Der.) (2013), Sosyal Politika Yazıları, (İstanbul: İletişim Yayınları).
Buğra Ayşe ve Çağlar Keyder (Der.) (2012), Bir Temel Hak Olarak Vatandaşlık Gelirine Doğru, (İstanbul: İletişim Yayınları) (Çev. İsmail Çekem).
Buğra Ayşe ve Çağlar Keyder (2003), “Yeni Yoksulluk ve Türkiye’nin Değişen Refah Rejimi” Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı İçin Hazırlanan Proje Raporu, UNDP http://www.tr.undp.org/content/dam/turkey/docs/povreddoc/UNDP-TR-new_poverty.pdf (10.08.2016)
Buğra, Ayşe (2011a), “Önsöz”, Büyük Dönüşüm: Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri, (İstanbul: İletişim Yayınları) (Çev. Ayşe Buğra).
Buğra, Ayşe (2011), Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika, (İstanbul: İletişim Yayınları).
Buğra, Ayşe (2010), Sınıftan Sınıfa: Fabrika Dışında Çalışma Manzaraları, (İstanbul: İletişim Yayınları).
Bosch, Gerhard, Jill Rubery ve Stefen Lehndorf (2007), “European employment models under pressure to change”, International Labour Review, 146(3-4): 253-277
Bora, Tanıl ve Necmi Erdoğan (2015), “Cüppenin, Kılıcın ve Kalemin Mahcup Yoksulları”, Bora, Tanıl, Aksu Bora, Necmi Erdoğan ve İlknur Üstün (Der.), Boşuna mı Okuduk? Türkiye’de Beyaz Yakalı İşsizliği, (İstanbul: İletişim Yayınları): 13-44.
oeri, Tito (2002) “Let Social Policy Models Compete and Europe Will Win” John F. Kendy Scholl of Government, Conference Draft- Subject to Change, April 11-12.
Beck, Ulrich (2011), Risk Toplumu: Başka Bir Modernliğe Doğru, (İstanbul, İthaki Yayınları) (Çev. Kazım Özdoğan ve Bülent Doğan).
Bayram, Emre İsmail (2013), “Finans Odaklı Büyüme ve Avrupa’da Sosyal Refah Devletinin Geleceği: Kriz Sürecinde İsveç ve İrlanda Deneyimleri”, Şenses, Fikret, Ziya Öniş, Caner Bakır ( Der.), Ülke Deneyimleri Işığında: Küresel Kriz ve Yeni Ekonomik Düzen, (İstanbul: İletişim Yayınları): 143-168.
Basso, Gaetano, Matthias Dolls, Werner Eichhorts, Thomas Leoni ve Andreas Peichl (2011), “The Effects of the Recent Economic Crisis on Social Protection and Labour Market Arrangements across Socio-Economic Groups” IZA DP No. 6080.
Banyuls, Josep ve Albert Recio (2012), “Spain: the nightmare of Mediterranean neoliberalism”, Lehndorff, Steffen (Der.), A triumph of failed ideas European models of capitalis in the crisis, (Brussels: European Trade Union Institute(ETUI)).
Bambra, Clare (2006), “Decommodification and the worlds of welfare revisited”, Journal of European Social Policy, 16 (1), 73-80
Bağımsız Sosyal Bilimciler (BSB) (2009), Türkiye’de ve Dünya’da Ekonomik Bunalım: 2008-2009, (İstanbul: Yordam Kitap)
Auer, Peter (2008) “Labour Market Institutions and the European Social Model in a Globalizing World”, Rogowski, Ralf (Der.), The European Social Model and Transitional Labour Markets: Law and Policy, (Surrey: Ashgate Publishing): 323-349.
Amin, Samir (2016), Liberal Virüs: Sürekli Savaş ve Dünyanın Amerikanlaştırılması, (İstanbul: Yordam Kitap) (Çev. Fikret Başkaya).