YARGI BAĞIMSIZLIĞI AÇISINDAN OSMANLI’DA ve GÜNÜMÜZ TÜRKĐYESĐ’NDE YARGIYA GENEL BĐR BAKIS

Bağımsız bir yargı, hukuk devletinin önemli bir unsuru, bireyin özgürlüğünü korumaya yönelik önemli bir tedbirdir. Bu nedenle yargının, yasama ve yürütmeden bağımsız ve bu iki kuvvet başta olmak üzere gerek dışarıdan gelebilecek etkilere karşı, gerek kendi içinde korunması gerekir. Osmanlı Devleti’nde yargıya önem verilmiş, kural olarak yargılama faaliyetine müdahale edilmemiştir. Ülkemizde de yargı bağımsızlığı için gerekli şartların bir kısmı sağlanmış olmakla birlikte henüz giderilmesi gereken önemli eksiklikler bulunmaktadır

Anahtar Kelimeler:

Kuvvetler ayrılığı, hukuk devleti, yargı bağımsızlığı, hakim güvencesi

A General Outlook on Judiciary in Ottoman and in Today’s Turkey from the Standpoint of Judicial Independence

An independent judiciary is an important element of the rule of law and a significant measure to protect individual’s freedom. Therefore, the judiciary should be independent from the executive and legislature and bothbe safeguarded against these two powers first and against all other external and internal interferences. The judiciary had an important position in the Ottoman state and principally no power interfered into judicial functions during that period. Although some of the necessary conditions for judicial independence have been attained in our country, there are still shortcomings to be solved

Keywords:

Seperation of powers, rule of law, judicial independence, guarantees for the judges,

PDF

___

Aldıkaçtı, Orhan, Anayasa Hukukumuzun Gelişmesi ve 1961 Anayasası, İstanbul 1982.
Aslan, Nâsi, İslâm Yargılama Hukukunda “Şühûd’ül-Hal” Jüri Osmanlı Devri Uygulaması, İstanbul 1999.
Atar, Fahreddin, İslam Adliye Teşkilatı (Ortaya Çıkışı ve İşleyişi), Ankara.
Berki, Ali Himmet, İslâm Şeriatinde Kaza (Hüküm ve Hâkimlik) Tarihi ve İftâ Müessesesi, Ankara 1962.
Cin,H.- A.Akgündüz, Türk İslam Hukuk Tarihi, C.1, İstanbul 1990.
Çadırcı, Musa, “Tanzimat’ın İlanı Sıralarında Osmanlı İmparatorluğunda Kadılık Kurumu ve 1838 Tarihli “Tarîk-i İlmiyye’ye Dâir Ceza Kânunnamesi”, AÜDTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, C.14, S.25, 1981-1982, s.139-161.
Çeliker, Hüseyin, İslam Hukukunda Yargı Bağımsızlığı, İstanbul 2005.
Demirkol, Ferman, Yargı Bağımsızlığı, İstanbul 1991.
Doehring, Karl, Genel Devlet Kuramı (Genel Kamu Hukuku), Çev: Ahmet Mumcu, İstanbul 2002.
Eichenberger, Kurt, Die richterliche Unabhängigkeit als staatsrechtliches Problem, Bern 1960.
Ekinci, Ekrem Buğra, Ateş İstidâsı İslâm-Osmanlı Hukukunda Mahkeme Kararlarının Kontrolü, İstanbul 2001.
Ekinci, Ekrem Buğra, Osmanlı Mahkemeleri (Tanzimat ve Sonrası), İstanbul 2004.
en-Nebhan, Muhammed Faruk, İslam Anayasa ve İdare Hukukunun Genel Esasları, (Çeviren:Servet Armağan), İstanbul 1980.
Erdoğan, Mustafa, Anayasa Hukuku, Ankara 2005.
Fendoğlu, Hasan Tahsin, İslâm ve Osmanlı Anayasa Hukukunda Yargı Bağımsızlığı (Anayasa Hukuku Tarihi Açısından Mukayeseli Bir İnceleme), İstanbul 1996.
Fischbacher, Alain, Verfassungsrichter in der Schweiz und in Deutschland Aufgaben, Einfluss und Auswahl, Zürich-Basel-Genf 2006.
Gözübüyük, Şeref, Anayasa Hukuku Anayasa Metni ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Ankara 2006.
Heyd, Uriel, Studies in Old Ottoman Criminal Law, 1973.
International Principles on the Independence and Accountability of judges,Lawyers Praktitioners’ Guide Series N 1, International Comission of Jurists Geneva, Switzerland 2004. A
Praktitioners’ Guide,
İbrahimhakkıoğlu, Uğur, “Yargı Bağımsızlığı”, Uluslar arası Anayasa Hukuku Kurultayı, Ankara, 9-13 Ocak 2001.
İnalcık, Halil, “Mahkeme”, İslam Ansiklopedisi, C. 7, s.149-151.
Jennings, R.C., “Limitations of he judicial powers of the Kadı in 17th C. Ottoman Kayseri”, Studia Islamica V:50, 1979, s.151-184.
Kaboğlu, İbrahim Ö., Anayasa Hukuku Dersleri, İstanbul 2005.
Konan, Belkıs, Osmanlı Devletinde Yabancıların Kapitülasyonlar Kapsamında Hukuki Durumu, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara 2006.
Kutlu, Mustafa, Kuvvetler Ayrılığı, Temelleri-Gelişimi Hukuk Devleti’nin Kökenleri, Ankara 2001.
Oberto, Giacomo, Die Richterliche Unabhängigkeit in Europa und ihre Sicherung Richterrat.(http://www.hefam.de/koll/oberto-200407.pdf ) durch einen obersten
Ortaylı, İlber, Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devletinde Kadı, Ankara 1994.
Özbudun, Ergun, “Türkiye’de Devlet Seçkinleri ve Demokratik Siyasal Kültür”, Türkiye’de Demokratik Siyasal Kültür, Ergun Özbudun, Ersin Kalaycıoğlu, Levent Köker, Ankara 1995, s.1-42.
Tanör, Bülent ,Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri (1789-1980), İstanbul 1998.
Turhan, Mehmet, Anayasal Devlet, Ankara 2005.
Türk Demokrasisinde 130 Yıl (1876-2006), Prof.Dr. Bülent Tanör’ün Anısına “Türkiye’de Demokratikleşme Perspektifleri” 10. Yıl Güncellemesi, Yazan: Zafer Üskül, Türk Sanayiciler ve İşadamları Derneği, Aralık 2006.
Türkiye Cumhuriyetinde Yargı Sisteminin İşleyişi İstişari Ziyaret Raporu (11-19 Temmuz 2004), Haz: Kjell Bjornberg-Paul Richmond, Ankara Barosu Avrupa Birliği Merkezi Yayını.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Devleti’nin İlmiye Teşkilâtı, Ankara 1965.
Üçok, C.-A.Mumcu-G.Bozkurt, Türk Hukuk Tarihi, Ankara 2006.
Ünal Özkorkut, Nevin, “Kapitülasyonların Osmanlı Devleti’nin Yargı Yetkisine Getirdiği Kısıtlamalar”, AÜHFD, C.53, S.2, 2004, s.83- 94.
Yakut, Esra, Şeyhülislamlık Yenileşme Döneminde Devlet ve Din, İstanbul 2005.