20811

Compensation Rights of Dismissed Directors in Joint Stock Companies

Yönetim kurulu üyesi ile ortaklık arasında bir hizmet sözleşmesi bulunması halinde, tazminata ilişkin sorunlar bu sözleşme çerçevesinde çözüme kavuşturulur. Arada bir sözleşme yok ise ve aradaki hukuki ilişki hizmet sözleşmesi olarak yorumlanamıyorsa TTK md. 316 gereği, yönetim kurulu üyesi sebepsiz azline dayanarak genel hükümlere istinaden tazminat talebinde bulunamaz. Murahhas aza veya murahhas müdürün azli halinde, irket ile murahhas arasında bir vekalet sözleşmesi söz konusu ise, murahhas genel hükümlere istinaden (BK md. 396/II) uygun olmayan zamanda vekalet görevinden azledilmesi nedeniyle uğradığı zararın tazminini karşı taraftan isteyebilir. Arada bir hizmet sözleşmesinin bulunması halinde, tazminat talepleri sözleşme hükümlerine istinaden çözümlenir. Yönetim kurulu üyesi veya murahhas ile ortaklık arasında bir hizmet sözleşmesi mevcut değilse veya aradaki sözleşme hizmet sözleşmesi olarak yorumlanmaya müsait değilse, bu durumda vekalet sözleşmesine ilişkin hükümler uygulama bulur. TTK md. 342`ye istinaden atanan müdür ile ortaklık arasındaki sözleşmeden hukuki mahiyeti açıkça anlaşılamıyorsa, aradaki ilişki hizmet akdi olarak yorumlanmalıdır. Bu durumda azledilen müdür, ortaklıkta pay sahibi olup olmadığına bakılmaksızın ihbar ve kıdem tazminatına hak kazanır. Müdürler ile ortaklık arasında bir vekalet sözleşmesi bulunması halinde, TTK md. 344 gereği ortaklıkta pay sahibi olan müdür, genel hükümlere istinaden haksız fesih nedeniyle uğradığı zararın tazmini talep edemez, ortak olmaması halinde ise tazminat talep hakkı vardır

Anahtar Kelimeler:

Yönetim kurulu üyesi, murahhas, müdür, tazminat, azil

Compensation Rights of Dismissed Directors in Joint Stock Companies

If there is an employment agreement between the director and the company, issues regarding compensation shall be dealt with in accordance with that agreement. If there is no such agreement and the legal relationship between them cannot be interpreted to be an employment agreement, Article 316 of the Turkish Commercial Code stipulates that the dismissed director cannot claim compensation for unjust dismissal on the basis of general provisions. In case of dismissal of the delegate member/director, it is necessary to look into the agreement between the company and the delegate member/director to resolve compensation claims. If the agreement between the company and the delegate member/director is an agency agreement, the delegate member/director may claim compensation from the other party for his dismissal at an inappropriate time on the basis of general provisions (Code of Obligations, art. 396/II). In case the agreement in question is an employment agreement, claims for compensation shall be dealt with in accordance with the provisions of that agreement. If there is no employment agreement between the director or the delegate member/director and the company, or if the agreement between these two parties cannot be interpreted to be an employment agreement, provisions regulating the agent agreement shall be applicable. If it is not possible to understand the nature of the agreement between the directors appointed according to Turkish Commercial Code, art. 342 and the company, then the legal relationship between these two parties shall be interpreted as an employment agreement. In the latter case, the dismissed director shall be entitled to “notice and seniority compensation,” regardless of whether he is a shareholder of the company. If there is an agent agreement between the directors and the company, then a distinction must be made in accordance with Turkish Commercial Code, art. 344. If the director is a shareholder of the company, he will not be able to claim damages for unjust dismissal on the basis of general provisions. If, on the contrary, the director is not a shareholder of the company, then he will have a right to claim such compensation

Keywords:

Member of the board, negotiator, directors, compensation, dismiss,

PDF

___

Ansay,T.: Anonim Şirketler Hukuku, 6. Bası, Ankara 1982.
Arslan, İ.: Anonim Şirketlerde Yönetim Yetkisinin Sınırlandırılması, Konya 1994.
Arslanlı, H.: Anonim Şirketler, II Anonim Şirketin Organizasyonu, İstanbul 1959.
Atan, T.: Anonim Şirketlerde İdare Meclisi Azalarının Hukuki Mesuliyeti, Ankara 1967.
Bauen, M./Venturi, S.: Der Verwaltungsrat, Zürich Basel Genf 2007.
Bauen, M./Bernet, R.: Schweizer Aktiengesellschaft, Zürich Basel Genf
Bertschinger, U.: Arbeitsteilung im aktienrechtlichen Verantwortlichkeit, AJP 1998, (s. 1286-1293)
Biggel, H.: Die Verantwortlichkeit des Verwaltungsrates gemäß Art. 673 ff OR / 754 ff. rev. OR unter Berücksichtigung des geltenden und kommenden deutschen, französischen und italienischen Rechts, Zürich 1940.
Böckli, P.: Schweizer Aktienrecht, 3. Aufl., Zürich Basel Genf 2004.
Bürgi, F. W.: Kommentar zum schweizerischen Zivilgesetzbuch, Das Obligationenrecht, Bd. V b/2, Art. 698-739, Zürich 1969.
Çamoğlu, E.: Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, İstanbul 1972.
Doğanay, İ.: Türk Ticaret Kanunu Şerhi, 4. Bası, C. I, İstanbul 2004.
Domaniç, H.: Anonim Şirketler Hukuku ve Uygulaması, TTK Şerhi II, İstanbul 1988
Dubs, D./Truffer, R.: Basler Kommentar, Obligationenrecht II, 2. Aufl., Basel Genf München 2002.
Eriş, G.: Ticari İşletme ve Şirketler, (Ticari İşletme) 4. Bası, Ankara 2007.
Forstmoser, P.: Die aktienrechtliche Verantwortlichkeit, 2. Aufl., Zürich 1987.
Fortsmoser, P./Meier-Hayoz, A./Nobel, P.: Schweizerisches Aktienrecht, Bern 1996.
Franko, N.: Anonim Şirkette Murahhas Aza, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu, XVII, Ankara 2000 (s. 32-47)
Funk, F.: Kommentar des Obligationenrechts, Bd. II, Aarau 1951. Germanier, M.: Die vermögensrechtliche Stellung der Verwaltungsratsmitglieder und Direktoren in den schweizerischen Aktiengesellschaften, St. Gallen 1954.
Geßler, E./Hefermehl, W./Eckardt, U./Kropff, B.: Aktiengesetz, Bd. II, München 1974.
Godin, H./Wilhelmi, S.: Aktiengesetz, 3. Aufl., Berlin 1967.
Hartmann, R.: Der Organbegriff bei der Aktiengesellschaft, Aarau 1945.
Helvacı, M.: Anonim Ortaklıkta Yönetim Kurulu Üyesinin Hukuki Sorumluluğu, İstanbul 1995.
Hungerbühler, I. W.: Der Verwaltungsratspräsident, SSHW Bd. 219, Zürich 2003.
Hüffer, U.: Aktiengesetz, 6. Aufl., München 2004.
İmregün, O.: Kara Ticareti Dersleri, İstanbul 2001.
İmregün, O.: Anonim Ortaklıklar, İstanbul 1974.
Jaeger, C.: Die Europäische Aktiengesellschaft- europäischen oder nationalen Rechts, Baden Baden 1994.
Kaplan, İ.: Banka İdare Meclisi Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu XI, Ankara 1994, s. 119-181.
Kolb, A.: Die Rechtliche Stellung der Mitglieder der Verwaltung nach schweizerischem Aktienrecht, Andelfingen 1935.
Meier-Wehrli, J.: Die Verantwortlichkeit der Verwaltung einer Aktiengesellschaft bzw. einer Bank gem. Art. 754 ff. OR/41 ff. BkG., Zürich 1968.
Mertens, H. J.: Kölner Kommentar zum Aktiengesetz, 2. Aufl., Köln Berlin Bonn München 1996.
Mimaroğlu, S. K.: Anonim Şirketlerde İdare Meclisi Azalarının Hukuki Mes’uliyeti, Ankara 1967.
Müller, R.: Der Verwaltungsrat als Arbeitnehmer, Zürich Basel Genf 2005.
Müller, R./Lipp, L./Plüss, A.: Der Verwaltungsrat, 2. Aufl., Zürich 1999.
Plüss, A.: Die Rechtsstellung des Verwaltungsratsmitgliedes, Zürich 1990.
Poroy, R./Tekinalp, Ü./Çamoğlu, E.: Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku, 10. Bası, İstanbul 2005.
Pulaşlı, H.: Şirketler Hukuku, 3. Bası, Adana 2005.
Schiemer, K./Strasser, R./Jabornegg, P.: Kommentar zum Aktiengesetz, Wien 1993.
Schiess, M.: Das Wesen aktienrechtlicher Verantwortlichkeitsansprüche aus mittelbarem Gesellschaftskonkurs, Zürich 1978. und deren Geltendmachung im
Schucany, E.: Kommentar zum schweizerischen Aktienrecht, 2. Aufl., Zürich 1960.
Staehelin, A.: Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, OR 319- 330a, 3. Aufl., Zürich 1984.
Steiger, v. F.: Das Recht der Schweizerischen Aktiengesellschaft, Zürich
Tanner, B.: Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Zürich Basel Genf 2003.
Türk, A.: Müdürlerin Temsil ve Yönetim Yetkileri Bakımından Hukuki Durumu Atanamayacağı Sorunu, Batider 2000, Cilt XX s. 4, s. 75-95. Ortaklığa Ticari Mümessil Atanıp
Ünal, M.: Die funktionsgerechte Verteilung von Leitungs- und Kontrollaufgaben nach deutschem und schweizerisch-türkischem Aktienrecht (Aktienrecht), Berlin 1977.
Ünal, M.: Anonim Ortaklıklarda Yönetim ve Yönetim Görevlerinin Murahhaslara Bırakılması (Yönetim), Batider C. XI, S. 3, s. 49-89.
Visher/Rapp.: Zur Neugestaltung des schweizerischen Aktienrechts, Bern 1968.
v. Büren, R./Stoffel, W. A./Weber, R.H.: Grundriss des Aktienrechts, 2. Aufl., Zürich Basel Genf 2007.
Watter, R.: Basler Kommentar, Obligationenrecht II, 2. Aufl., Basel Genf München 2002.
Wernli, M.: Basler Kommentar, Obligationenrecht II, 2. Aufl., Basel Genf München 2002.
Würdinger, H.: Aktien- und Konzernrecht, 3. Aufl., Karlsruhe 1973.