VERGİ ALACAĞININ TAHAKKUKU: BİR AŞAMA VE BİR İŞLEM

Vergi alacağının tahakkuku, kamu gelirlerinin tahakkuku içerisinde kalmaktadır. Vergi borçlusu ile vergi alacaklısı arasındaki ilişkide, bir aşama ve bir işlem şeklinde gözükmektedir. Aşama olarak maddi vergi hukukunun, işlem olarak şekli vergi hukukunun konusunu oluşturmaktadır. Tahakkuk aşaması vergi alacağının tahsil edilebilir hale geldiğini göstermektedir. Beyana bağlı vergilendirmede vergi alacağı aynı anda aşama ve işlem olarak gerçekleşmektedir. Bu nedenle işlem, icrai-nihai idari işlem niteliğindedir. Ayrı bir tebliğ işlemine bağlı vergilendirmelerde ( re’sen, ikmalen ve idarece tarhiyatta) ise, alacağın tahakkuku için bir de tebliğ işlemi gerekmektedir. Bu durumlarda tarh işlemine karşı dava açılıp açılmamasına göre farklı tahakkuk zamanları ile karşılaşılmaktadır. Burada tahakkuk işlemi kendisinden önceki tarh işlemini teyid etmekte (açıklamakta) dır. Dolayısıyla icrai-nihai niteliği bulunmadığından başlı başına davaya konu edilememektedir. Tahakkuku tahsile bağlı vergilerde tahakkuk ve tahsil aşamaları ve işlemleri aynı anda gerçekleşmektedir. Ayrıca belirli bir tarihe bağlı vergilendirmelerde kendiliğinden gerçekleşen bir tahakkuk aşaması bulunmaktadır: motorlu taşıtlar ve emlak vergisinde olduğu gibi. Vergi alacağının zamanında tahakkuk ettirilememiş olması vergi kaybına neden olmaktadır

Anahtar Kelimeler:

Vergi, vergi alacağı, vergi alacağının tahakkuku, zamanaşımı, vergi kaybı

Accrual of Deferred Tax Asset: As a Stage and As an Act

Accrual of deferred tax asset is included in the accrual of public revenue. It seems as a stage and as an act in the relationship of tax debtor and tax creditor. As a stage, it is involved in substantive tax law; as an act, it is involved in adjective tax law. Accrual stage designates that the deferred tax asset became exactable. In taxation which depends on declaration, deferred tax asset falls out as a stage and as an act at the same time. Thus, this is to be executiveconclusive administrative act. In taxation which depends on seperate notification (ex officio, additional and administrative assessment), notification is mandatory for the accrual process. In such situations, there are different accrual dates depending on whether there is a law suit against tax imposition. In this case, the accrual act confirms the tax imposition. Since it does not have an executive-conclusive character, it cannot be the subject of a law suit. In taxes whose accruals depend on collection, accrual and collection stages fall out at the same time. Besides, in taxes with certain dates, the accrual stage falls out unprompted: such as motor vechicles tax and property tax. Unless the tax deferred asset is effectuated on time, tax loss will occur

Keywords:

Tax deferred tax asset, tax accrual, accrual of defferd tax asset, time limititation, tax loss,

PDF

___

AKDOĞAN, Abdurahman :Vergilerin Değerlendirilmesi, Ankara 1991. ve
AKSOY, Şerafettin : Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, Filiz Kitabevi, İstanbul 1999.
AKYILMAZ, Bahtiyar : İdari Usul İlkeleri Işığında İdari İşlemin Yapılış Usulü, Yetkin Yayınları, Ankara 2000.
BAYRAKLI, H. Hüseyin : Vergi İcra Hukuku, Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayınları, Afyon 2001.
BİLİCİ, Nurettin : Vergi Hukuku, Seçkin Yayınları, 13 Baskı, Ankara 2006.
ÇAĞAN, Nami : Vergi Hukukunda Süreler, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları,
ÇELİK, Binnur : Kamu Alacaklarının Takip ve Tahsil Hukuku, Yayınları, İstanbul 2002.
ERGİNAY, Akif : Vergi Hukuku, Savaş Yayınları, Ankara
ERKUT, Celal : Yayınları, Ankara 1990. ERKUT, Celal : “İdari Davaya Konu Olabilecek Kesin ve Yürütülebilen İşlem Kavramı”, I. Ulusal İdare Kongresi, 1. Kitap, İdari Yargı Danıştay Yayınları, Ankara 1990.
GİRİTLİ, İsmet - BİLGEN, Pertev
AKGÜNER, Tayfun : İdare Hukuku, Der Yayınları, İstanbul 2006, s.885.
GÖZLER, Kemal : İdare Hukuku, C.I, Ekin Kitabevi, Bursa 2003.
HEREKMAN, Aykut : Kamu Maliyesi, Genel Vergi Kuramı, C.II, Sevinç Matbaası, Ankara 1989, s.22.
KANETİ, Selim : Vergi Hukuku, İstanbul 1986/1987.
KARAKOÇ, Yusuf : Genel Vergi Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2004. (Genel).
KARAKOÇ, Yusuf : Türk Vergi Ceza Hukukunda Pişmanlık ve Islah, 2. Bası, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları, İzmir 1997. (Pişmanlık ve Islah).
KIRBAŞ, Sadık : Vergi Hukuku, Siyasal Kitabevi, Ankara 2002.
KIRMAN, Ahmet : 488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu Şerhi, Ankara 1992.
KIZILOT, Şükrü : Vergi Usul Kanunu ve Uygulaması, C.6, Yaklaşım Yayınları, Ankara 1994.
KOCAHANOĞLU, Osman Selim : Gerekçeli Türk Vergi Kanunları, Temel Yayınları, İstanbul 1994.
ÖNCEL Muallâ-KUMRULU, Ahmet- ÇAĞIN, Nami : Vergi Hukuku, Turhan Kitabevi, 14 Bası,
ÖZBALCI, Yılmaz : Vergi Usul Kanunu Yorum ve Açıklamaları, Oluş Yayıncılık, Ankara 1999.
PEHLİVAN, Osman : Vergi Hukuku, Derya Kitabevi, Trabzon
SABAN, Nihal : Vergi Hukuku, Genel Kısım, Der Yayınları, (Saban,Genel Kısım), İstanbul 2003.
SAYÂR, Nihad S. : Kamu Maliyesi, C.I, Sermet Matbaası, İstanbul 1970.
ŞENYÜZ, Doğan : Vergi Hukuku Genel Hükümler, Ekin Kitabevi, Bursa 2005. (Genel).
ŞENYÜZ, Doğan : Vergi Ceza Hukuku, Ekin Kitabevi, Bursa 2005. (Ceza).
ULUATAM, Özhan MEHİTBAY, Yaşar : Vergi Hukuku, İmaj Yayınları, Ankara 2000.