HAKİM ve SAVCILAR HAKKINDAKİ SUÇ SORUŞTURMA ve KOVUŞTURMALARINDA UYULACAK USUL ve ESASLAR

Anayasa’da ve Hakimler ve Savcılar Kanunu’nda hakimlerin ve savcıların görevleriyle ilgili veya görevleri sırasında işledikleri suçlar ile kişisel suçlarının soruşturulması ve kovuşturulması ile ilgili özel yetki ve görev düzenlemeleri belirlenmiştir. Bu düzenlemeler “mahkemelerin bağımsızlığı” ile “hakimlik ve savcılık teminatı” ilkelerinin bir gereğidir. Hâkim ve Cumhuriyet savcılarının işledikleri suçlara ilişkin; Hakimler ve Savcılar Kanun’un 82 ila 92. maddeleri arasında "görevden doğan veya görev sırasında işlenen suçlar", 93. maddesinde "kişisel suçlar" ve 94. maddesinde "ağır ceza mahkemesinin görevine giren suçüstü hâlleri" olmak üzere üç farklı soruşturma usulü öngörülmüştür. Hakim ve savcılar hakkında ceza yargılamasında hangi merciin soruşturmayı, hangi merciin kovuşturmayı yürüteceği kanunda açık ve net bir şekilde belirtilmiştir. Yetki ve göreve ilişkin belirlenmiş olan bu esaslar, kesin nitelikteki özel düzenlemelerdir. 2802 sayılı Kanun’un hakim ve savcıların soruşturma ve kovuşturmalarına yönelik belirlediği bu birbirinden farklı soruşturma usullerine ilişkin emredici hükümlere aykırı veya “karma uygulama” yapılarak soruşturma yürütülmesi mümkün değildir. Bir soruşturmanın hakim ve savcılar bakımından usulüne uygun olabilmesi için suçun niteliğine göre belirlenmiş olan soruşturma usulüne göre bütün iş ve işlemlerin, kararların alınmış olması gerekmektedir. Suç tipine göre belirlenmiş olan bu usullere aykırı hareket edilmesi veya karma uygulama yapılması halinde yapılan işlem ve kararlar hükümsüz hale gelecektir.

Anahtar Kelimeler:

Ceza Yargılaması, , Hakim, , Savcı, , Görev Suçları, , Kişisel Suç, , Suçüstü Hali

The Procedures and Principles That Must Be Followed In Crime Investigations And Prosecutions Against Judges And Prosecutors

Special authority and duty regulations, regarding the investigation andprosecution of personal crimes and crimes committed by judges andprosecutors about their duties or during their duties, are determined in theConstitution and the Code of Judges and Prosecutors, These regulations arethe requirements of the principles of "independence of courts" and "guaranteeof judgeship and prosecution". Three different investigation proceduresregarding the crimes committed by the judges and public prosecutors havebeen stipulated in the Code of Judges and Prosecutors; “the crimes arisingfrom duty or committed on duty” in the articles from 82 to 92 of the Code“the personal crimes” in the article 93, and “the flagrante delicto cases thatfall under the jurisdiction of the high criminal court” in the article 94.It is clearly stated in the Law which authority will carry out theinvestigation and which authority will conduct the prosecution in the criminalproceedings against judges and prosecutors. These principles, which havebeen determined regarding authority and duty, are special regulations ofprecise nature. It is not possible to conduct an investigation against themandatory provisions or by making a "mixed practice", regarding thesedifferent investigation procedures determined by the Law No. 2802 for theinvestigation and prosecution of judges and prosecutors.In order to have appropriate investigation against judges and prosecutors,all actions and decisions must be taken according to the investigationprocedure determined by the nature of the crime. If these procedures, whichare determined according to the type of crime, are violated or mixed practiceis made, the proceedings and decisions made will become invalid.

Keywords:

Criminal Trial, Judge, Prosecutor, Duty Crimes, Personal Crime, The Flagrante Delicto Cases,

PDF

___

Aksoy İpekçioğlu, Pervin : “Yakalama ve Gözaltına Alma Koruma Tedbirleri”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Y. 2007, C.9, Özel Sayı, s.1215-1254.
Aras, Bahattin : Hukuk ve Ceza Mahkemesi Kararlarının Birbirine Etkisi, Yetkin Yayıncılık, Ankara 2014.
Aydın, Melikşah: “Hakimlerin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.25, S.2, Y.2017, s.133-162.
Baş, Eylem : “Hâkimlerin ve Savcıların Disiplin Yönünden Soruşturulmaları ve İşledikleri Suçlar Nedeniyle Yargılanmaları”, Ankara Barosu Dergisi, Y.2016, S.3, s.265-359.
Çakmak, Seyfullah : “Hakim ve Savcılar Hakkındaki Araştırma, İnceleme ve Soruşturma İşlemleri”, Adalet Dergisi, Y.2012, S.43, s.104-135.
Demir, Mehmet: “Hâkime Hukuksal Sorumluluğu Nedeniyle Açılan Tazminat Davası”, Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. VII, S. 3-4, s. 805-861.
Ermumcu Osman: Hâkimlerin Hukuki Sorumluluğu, Adalet Yayınevi, 2. Baskı, Ankara 2013.
Eskiler, Selman: Hakim ve Savcıların Disiplin, Cezai ve Hukuki Sorumlulukları, Adalet Yayınevi, 1. Baskı, Ankara 2020.
Gökcan, Hasan Tahsin/Artuç, Mustafa: Ceza Hukukunda Kamu Görevlisi ve Özel Soruşturma Usulleri (Memur Yargılaması), Seçkin Yayıncılık, 1. Baskı, Ankara 2012.
Gökçe, Teoman: “Türk Hukukunda Meşhut Suç Kavramı, Unsurları ve Görünüş Şekilleri”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Y.2002, S.1, s.85-104.
Günay Erhan: Hâkim Savcı Avukatlar ile Diğer Adli Personelin İşledikleri Suçlar ve Soruşturmalar, Seçkin Yayınları, 1.Baskı, Ankara 1997.
Kılınç, Yaşar: Hakim ve Savcıların Görevi Kötüye Kullanma Suçları, Adalet Yayınevi, 1. Baskı, Ankara 2019.
Özen Muherrem: Hâkimin Cezai Sorumluluğu, Seçkin Yayınları, 1. Baskı, Ankara 2004.
Polat, Levent: Haksız Arama Suçu, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2007.
Şahin, Cihan: “Hâkim ve Cumhuriyet Savcıları İle HSYK Ve Yargıtay Üyelerinin İletişimlerinin Denetlenmesi”, TAAD, Y.3, Temmuz 2012, S.10, s.569-610.
Şen, Ersan : “Örgüt Üyeliği Suçüstü Hali Sayılabilir mi?”, https://www.hukukihaber.net/orgut-uyeligi-sucustu-hali-sayilabilir-mi-makale,6680.html, (Suçüstü) İET:18/04/2020.
Şen, Ersan : “Gözaltı”, http://www.haber7.com/yazarlar/prof-dr-ersan-sen/1221747-gozalti, İET: 17/04/2020 (Gözaltı).
Şen, Mahmut : “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Hâkim ve Savcılara İlişkin Disiplin Soruşturmalarının Esasları”, TBB Dergisi, Y. 2015, S.121, s.17-66.
Turhan, Faruk: Ceza Muhakemesi Hukuku, Asil Yayınevi, 1. Baskı, Ankara 2006