BİREYSEL BAŞVURULARDA AÇIKÇA DAYANAKTAN YOKSUNLUK KRİTERİNİN ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN YORUMU VE UYGULANMASI
Anayasa Mahkemesine yapılan bireysel başvuruların esası hakkında karar verilebilmesi, öncelikle, bu başvuruların kabul edilebilirlik koşullarını sağlamalarına bağlıdır. Bu koşullardan biri de, başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olmaması gereğidir. Bu çalışmada, şu ana kadar Anayasa Mahkemesinin verdiği kararlardan hareketle açıkça dayanaktan yoksunluk ölçütünü bir kabul edilebilirlik koşulu olarak nasıl değerlendirdiğinin ve nasıl yorumladığının açıklanması amaçlanmaktadır. Bu ölçüt AİHSde de yer almakta ve AİHM tarafından da uygulanmaktadır. Bu sistemin Anayasa Mahkemesi için de örnek alındığı bilindiğinden, gerek görüldüğü ölçüde karşılaştırmalı olarak bu ölçütün uygulanması ve yorumlanması değerlendirilmiştir. Gelinen noktada, Anayasa Mahkemesinin, bu kavramı büyük ölçüde AİHM ile paralel yorumlama eğiliminde olduğu kendini göstermektedir. Ancak aynı şekilde, AİHMnin konuyla ilgili uygulamasına yönelik eleştiriye açık noktaların Anayasa Mahkemesinin uyguladığı sisteme taşınması riski de kendini göstermektedir.
The Interpretation and Application of the Criterion Manif estly Ill- Founded in Individual App lications by the Constitutional Court
Individual applications to the Constitutional Court should first be found admissible before the examination of merits. One of these requirements for admissibility is that an application should not be manifestly ill-founded. This article aims to explain how the Constitutional Court has so far assessed and interpreted this criterion under the light of its rulings. This admissibility requirement is also incorporated in the ECHR and applied by the ECtHR as well. Taking into consideration the fact that this system of the ECtHR has been taken as an example by the Constitutional Court, the application and interpretation of this criterion is evaluated from a comparative perspective, to the extent deemed necessary. At this point, it is apparent that the Constitutional Court inclines to interpret this concept largely in line with the ECtHR. However, there is also a risk of transporting the issues which are open to criticism regarding the application of the ECtHR into the system applied by the Constitutional Court.
___
- ALGAN, Bülent, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Hakların Korunması, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2007 ALİYEV, Cabir, Anayasa Şikayeti, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul, 2010 ALTINKÖK, Serhat, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 35 § 3 (b) Maddesinde Yer Alan Yeni Kabuledilebilirlik Ölçütü: Önemli Zarar , AÜHFD, Cilt 62, Sayı 2, 2013, 349-405 ANAYURT, Ömer, Avrupa İnsan Hakları Hukukunda Kişisel Başvuru Yolu, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2004 Avrupa Konseyi / Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Kabuledilebilirlik Kriterlerini Uygulama Rehberi, 2011 (Belgeye, _____http://www.echr.coe.int/Documents/Admissibility_guide_TUR.pdf> adresinden erişilebilir (erişim tarihi: 26 Nisan 2014)) AYDIN, Öykü Didem, Türk Anayasa Yargısında Yeni Bir Mekanizma: Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 25, Sayı 4, 2011, 121-170 ÇELEBİ, Ece GÖZTEPE, Türkiyede Anayasa Şikayeti Kabul Edilmeli midir?, içinde: Anayasa Şikayeti, Çiğdem KIRCA Aynur YONGALIK (Ed.), Ankara Üniversitesi Yayınları No: 267, 2010, 19-32 ÇOBAN, Ali Rıza, Bireysel Başvuru: Anayasa Mahkemesi İçin Ağır İş Yükü Sorunu, AİHM ve Türkiye II, Uluslararası Sempozyum, Ahmet TAŞKIN (ed.), Türkiye Adalet Akademisi Yayınları Yayın No: 8, Ankara, 2010, 185-214 DOĞRU, Osman, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Rehberi, Legal Yayıncılık San. ve Tic. Ltd. Şti., İstanbul, 2012 DURMAZ, Cüneyt, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde Başvuruların Ayrıştırılması ve Tek Hâkim Formasyonu, içinde: Bireysel Başvuru İnceleme Usulü ve Kabul Edilebilirlik Kriterleri (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi), Editör: Musa SAĞLAM, Anayasa Mahkemesi Yayınları, İkinci Baskı, Ankara, 2013, 47-70 DURMAZ, Cüneyt, Esasa İlişkin Kabul Edilemezlik Kriterleri, içinde: Bireysel Başvuru İnceleme Usulü ve Kabul Edilebilirlik Kriterleri (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi), Editör: Musa SAĞLAM, Anayasa Mahkemesi Yayınları, İkinci Baskı, Ankara, 2013, 225-246 EKİNCİ, Hüseyin, Kabul Edilebilirlik Kriterleri, içinde: Bireysel Başvuru İnceleme Usulü ve Kabul Edilebilirlik Kriterleri (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi), Editör: Musa SAĞLAM, Anayasa Mahkemesi Yayınları, İkinci Baskı, Ankara, 2013, 109-164 GÖREN, Zafer, Anayasa Şikayeti: Külfetsiz, Masrafsız ve Sonuçsuz?, içinde: Prof. Dr. Ergun Özbuduna Armağan Cilt II, Yetkin Yayınları, Ankara, 2008, 293-338 GÖZLER, Kemal, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi Cilt II, Ekin Basım Yayım Dağıtım, Bursa, 2011 GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref GÖLCÜKLÜ, Feyyaz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, 8. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2009 GÜLENER, Serdar, Mukayeseli İnsan Hakları Hukukunda Temyiz Merci Şikâyetlerinin İstisnai Bir Alanı Olarak Keyfilik Kriteri, Bireysel Başvuru İncelemeleri 1 içinde, Musa SAĞLAM Serdar GÜLENER Recep KAPLAN (Ed.), Anayasa Mahkemesi Yayınları, Kalkan Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti., Ankara, 2013, 53-86 HARRIS, D.J. OBOYLE, M. BATES, E.P. BUCKLEY, C.M., Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku (Çev. Mehveş Bingöllü Kılcı Ulaş Karan), Avrupa Konseyi, Şen Matbaa, Ankara, 2013 HECTOR, Pascal, Alman Anayasasında Hakların Korunması Özel Olarak Anayasa Şikayeti, içinde: Anayasa Şikayeti, Çiğdem KIRCA Aynur YONGALIK (Ed.), Ankara Üniversitesi Yayınları No: 267, 2010, 99, 128 High Level Conference on the Future of the European Court of Human Rights (Interlaken Declaration), _____http://www.coe.int/t/dghl/cooperation/capacitybuilding/Source/interlak en_declaration_en.pdf> (erişim tarihi: 26 Nisan 2014) http://www.anayasa.gov.tr/BireyselBasvuru/Istatistikler/ (erişim tarihi: 26.04.2014) http://www.anayasa.gov.tr/Kararlar/KararlarBilgiBankasi/ (erişim tarihi: 26 Nisan 2014) http://www.echr.coe.int/Documents/2010_Interlaken_Follow-up_ENG.pdf (erişim tarihi: 26 Nisan 2014) KILINÇ, Bahadır, Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında Bireysel Başvuru (Anayasa Şikâyeti) Kurumu ve Türkiye Açısından Uygulanabilirliği, Anayasa Yargısı, Sayı, 25 (2008), 19-59 ÖNCÜ, Mehmet, Bireysel Başvuruların AİHM tarafından Usulden İncelenmesi ve Dördüncü Derece Türünden Şikâyetler, Anayasa Mahkemesi 50. Yıl Armağanı, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara, 2012, 373-408 PINTO, Monica, National and International CourtsDeference or Disdain, Loyola of Los Angeles International and Comparative Law Review, Vol. 30, 2008, 247-274 SAĞLAM, Fazıl, Anayasa Şikâyetini Bekleyen Sorunlar, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Türkiye Barolar Birliği Yayınları: 201, Şen Matbaa, Ankara, 2011, 20-31 SAĞLAM, Musa (Ed.), Bireysel Başvuru İnceleme Usulü ve Kabul Edilebilirlik Kriterleri (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi), Anayasa Mahkemesi Yayınları, İkinci Baskı, Ankara, 2013 SAĞLAM, Musa GÜLENER, Serdar KAPLAN, Recep (Ed.), Bireysel Başvuru İncelemeleri 1, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Kalkan Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti., Ankara, 2013 ŞİRİN, Tolga, Türkiyede Anayasa Şikayeti (Bireysel Başvuru), On İki Levha Yayıncılık A.Ş., İstanbul, 2013 ÜNAL, Şeref, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi İnsan Haklarının Uluslararası İlkeleri, TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları No: 89, TBMM Basımevi, Ankara, 2001 YAZICI, Serap, Yeni Bir Uygulama Olarak Anayasa Şikâyeti Konuşma, AİHM ve Türkiye II, Uluslararası Sempozyum, Ahmet TAŞKIN (ed.), Türkiye Adalet Akademisi Yayınları Yayın No: 8, Ankara, 2010, 9-15
- ISSN: 1301-1308
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1943
- Yayıncı: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
ALACAĞIN TOPTAN DEVRİ BAĞLAMINDA İFLAS
ADSIZ DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİN NORMLAR HİYERARŞİSİNDEKİ YERİ
TÜRK BORÇLAR KANUNUYLA GETİRİLEN YENİ BİR MÜESSESE: BORCA KATILMA
Kader BAŞARA DURAN, GAMZE TURAN BAŞARA
MİLLETLERARASI AKİTLERDE ELEKTRONİK İLETİŞİMİN KULLANILMASINA DAİR BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SÖZLEŞMESİ
DAR MÜKELLEFİYETTE TİCARİ KAZANCIN TÜRKİYE'DE ELDE EDİLMİŞ SAYILMADIĞI HALLER ÜZERİNE