Türkiye’de İlköğretim Fen Bilgisi Programında Pozitivist Bilim Anlayışından Postpozitivist/Yapılandırıcı Sürece Geçiş

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de İlköğretim fen bilgisi dersinin, tarihsel süreçte uğradığı dönüşümleri tespit ederek, amaç ve içerik boyutunda programa egemen olan paradigmaların etkisiniortaya koymaktır. Bu tarihsel süreçte iki aşama olarak ele alınmıştır. Bu iki aşamadan ilki, pozitivizmin egemen olduğu, Osmanlı Devletinin son dönemi ile Cumhuriyet dönemidir. İkinci aşama ise ve 2004 ve sonraki dönemdir. Bu süreçte, ilköğretim fen bilgisi dersi v öğretimine egemen olan pozitivist bilim anlayışı ile 2004 tarihli ilköğretim programına egemen olan yapılandırıcı yaklaşımın değerlendirilmesi yapılmıştır. Çalışma doküman incelemesi yöntemiyle, içerik analizine dayalı olarak yürütülmüştür. Cumhuriyet döneminde egemen olan pozitivist bilim anlayışı ilköğretim programında, fen bilgisi dersinin amaç ve içeriğinde net olarak görülürken 2004 İlköğretim programında kısmen de olsa yapılandırıcı yaklaşımın postpozitivist epistemolojik etkisi söz konusudur. Fakat daha çok öğretim pratikleri ve stratejileri bağlamında ele alınmış, pedagojik düzlemden öteye geçememiştir.

Anahtar Kelimeler:

İlköğretim programı, fen bilgisi, bilim, pozitivizm, yapılandırıcı yaklaşım

The Transition from Positivism to the Process of Postpositivist/Constructivist in The Elementary School Science Curriculum in Turkey

experienced by the elementary science course in Turkey and reveal the paradigms that affected the objectives and outcomes of the program. The historical development of the process has been divided into two stages. The first one is the later stages of the Ottoman State and the Republican Era, when positivism was prevalent. The second stage includes the period starting from 2004 onwards. The evaluation was based on the objectives and outcomes of the elementary science curriculum.The positivist science approach which was prevalent in the elementary curriculum during the Republican Era is best manifested in the objectives of the science course. This was the case until the year 2004, when the effects of postmodern epistemology started to partially be seen with the initiation of the new elementary curriculum based on the ‘constructivist approach’. However, constructivizm is evident mostly in instructional practices and strategies, and did not go beyond pedagogy

Keywords:

Elementary school program, science, science course, positivism, constructivism,

PDF

___

Adıvar, A.(1982). Osmanlı Türklerinde ilim. Ankara.
Ataünal, A. ve Özalp, R. (1977) Türk milli eğitiminde düzenleme teşkilatı. İstanbul: ME. Basımevi.
Başgöz, İ. (1995). Türkiyenin eğitim çıkmazı ve Atatürk. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Berkes, N. ( 1978). Türkiyede çağdaşlaşma. İstanbul.
Birinci, N. (2006). Protokol konuşmaları. Türk eğitim sisteminde yeni paradigma arayışları. 03. 02. 2010 tarihinde http://www.egitimbirsen.org.tr/dokuman/ sempozyum_kitabi.pdf adresinden alınmıştır.
Cromer, A. (1997). Connected knowledge: Science, philosophy and education. New York: Oxford Uni.Press.
Fleury, S. C. (1998). Social studies, trivial constructivism and the politics of social knowledge. Larochelle, M. & Bednarz, N. & Garrison, J.(Eds.). Construnctivism and Education. Cambridge : Cambridge U. Press:
Fosnot, C. T. (2005). Constructivism: Theory, perspectives and practice (Ed. C. T. Fosnot). N.Y. : T.C. Press.
Gök, F. (1999). 75 yılda insan yetiştirme eğitim ve devlet. 75 yılda eğitim (Ed. F. Gök). İst.: T. V. Yay., 1-23.
Julyan, C.& Duckworth, E. (2005). A Conctructivist perspective on teaching and learning science. constructivism: Theory, perspectives and practice (Ed. C. T. Fosnot). NY: Teachers C. Press, 55-72.
Koçer, H.A. (1987). Türkiyede modern eğitimin doğuşu. Ankara: Uzman Yayınları. Lyotard, J-F. (1999). The Postmodern condition- A report on knowledge-. Minnesota: The University of Minnesota Press.
MUN (1329/1913). Mekatib-i iptidaiye ve taliye ders programı. İstanbul: Matbaa-i Amire.
MUN (1330/1914). Mekatib-i iptidaiye ve taliye ders programı. İstanbul: Matbaa-i Amire.
MV (1340/1924). İlk mekteplerin müfredat programı. İstanbul: Matbaa-i Amire.
MV (1925). İlk mekteplerin müfredat programı. İstanbul: Matbaa-i Amire.
MV (1926). İlk mekteplerin müfredat programı. İstanbul: Milli Matbaa.
MV (1930). İlk mektep müfredat programı. İstanbul: Devlet Matbaası.
KB (1936). İlkokul programı. İstanbul: Devlet basımevi.
MEB (1948). İlkokul programı. İstanbul: ME. Basımevi.
MEB (1971). İlkokul programı. İstanbul: ME. Basımevi.
MEB (1995). İlköğretim okulu programı. Ankara: MEB Yayınları.
MEB (2005). Fen ve teknoloji dersi (4 ve 5. sınıflar) ögretim programı. 03. 01. 2011 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/program.aspx?islem=1&kno=24 adresinden alınmıştır.
MEB (2006). Fen ve teknoloji dersi (6, 7 ve 8. sınıflar) ögretim programı. 03. 01. 2011 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/program.aspx?islem=1&kno=25 adresinden alınmıştır.
Özlem, D. (2002). Türkiyede pozitivizm ve siyaset. Modern Türkiyede siyasi düşünce- modernleşme ve batıcılık.(Ed. T.Bora) İstanbul: İletişim, 452-464.
Phillips, D. C. (1995). The good, the bad and the ugly: The many faces of constructivism. Educational Researcher, 24, 512.
Ülken, H. Z. (1992). Türkiyede çağdaş düşünce tarihi. İstanbul: Ülken Yayınları. Ünder, H. (2010). Manifestations of epistemological theses of constructivism in the science and technology programs of Turkish elementary education. Education and Science, 35, 199-214.
von Glasersfeld, E. (2005). Thirty years radical constructivism. Constructivist Foundation, 1, 9-12.
Yavuz, H. (2009). Türkiyenin zihin tarihi. İstanbul: Timaş Yayınları.
Cevizci, A. (1996). Felsefe sözlüğü. Ankara: Ekin Yayınları.
Ural, Ş. (2006). Pozitivist felsefe. İstanbul: Say Yayınları.
Şengör, M. C. (2006). Cumhuriyet bilim ve eğitim politikası ve hasan ali yücel. Atatürk Döneminden Günümüze Cumhuriyetin Eğitim Felsefesi ve Uygulamaları Sempozyumu Bildirileri. Ankara: Gazi Üni. Rektörlüğü Yay., 133-175.
Yücel, H.A. (1994) Türkiyede orta öğretim. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.