The investigation of the creative thinking levels and the critical thinking disposition of pre-service elementary teachers

Bu araştırmanın amacı, Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalında okuyan birinci sınıf öğrencilerinin yaratıcı düşünme düzeyleri ile eleştirel düşünme eğilimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi ve öğrencilerin yaratıcı düşünme düzeyleri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasında ilişki olup olmadığının belirlenmesidir. Araştırma betimsel nitelik taşımaktadır. Araştırmaya ilişkin verilerin toplanmasında, analizinde ve yorumlanmasında nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma, Hacettepe Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalında okuyan birinci sınıf öğrencileri arasından ulaşılabilen toplam 103 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Öğrencilerin yaratıcı düşünme düzeylerini belirlemek amacıyla Torrance Yaratıcı Düşünme Testi, eleştirel düşünme eğilimlerini belirlemek amacıyla da California Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler t testi, tek yönlü varyans analizi, Kruskal Wallis Testi, Pearson ve Sperman Brown Korelâsyon Katsayısı yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir.

Sınıf Öğretmeni adaylarının yaratıcı düşünme düzeyleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi

The purpose of the study is to investigate the creative thinking levels and the critical thinking disposition of freshman students at the Division of Elementary Teaching in terms of various variables and to determine whether there is a relationship between the creative thinking levels and the disposition of critical thinking of the students. The study is a descriptive study. In the collection, analysis and interpretation of the data related to the study, quantitative research method was used. The study was carried out with 103 students who were availability of access among the freshman students enrolled in at Hacettepe University Elementary Teaching Division. Torrance Creative Thinking Test was used in order to determine the creative thinking levels; and California Critical Thinking Disposition Inventory was used to determine the critical thinking levels of the students. The data obtained in the study was analyzed using t-test, one-way variance analysis, Kruskal Wallis, Pearson and Spearman Brown correlation coefficient.

PDF

___

Aslan, A. E. (1994). “Yaratıcı Düşünce Yeteneğine Sahip Ergenlerin Danışmanlığa İhtiyaç Duydukları Problem Alanları Üzerine Bir Araştırma.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Aslan, E. (1999). Turkish version of Torrance Test of creative thinking. International Conference on Test Adaptation Proceedings, Georgetown University, Washington D. C., USA.
Aybek, B. (2006). “Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi.” Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Bonk, J. C. & Smith, G. S. (1998). Alternative instructional strategies for creative and critical thinking in accounting curriculum. Journal of Accounting Education, 16 (2), 261–293.
Cropley, J. A. (2004). Creativity in education & learning. London: Routledge Falmer.
Çakmak, A., Özdemir, S. M. ve Çevik, E. (2007). Drama eğitiminin sınıf öğretmenliği öğrencilerinin yaratıcılıkları üzerine etkisi. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu bildiri kitabı içinde (s. 395-399). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Emir, S. (2001). “Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yaratıcı Düşünmenin Erişiye ve Kalıcılığa Etkisi.” Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Emir, S. ve Bahar, M. (2003). Yaratıcılıkla İlgili Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (1).
Emir, S., Erdoğan, T. ve Kuyumcu, A. (2006). Türkçe Öğretmenliği Öğrencilerinin Yaratıcı Düşünme Düzeyleri ile Sosyo-Kültürel Özelliklerinin İlişkisi. İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (1), 73–87.
Erden, M. ve Akman, Y. (1994). Eğitim psikolojisi: Gelişim, Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
Eriç, M. (1998). Kültür ve Yaratıcılık. İstanbul: Kazancı Yayınları. Facione, P. A. (1998). Critical thinking: What it is and why it counts. California Academic Press, 8, 1–16.
Facione, P. A., Giancarlo, C. A., Facione, N. C. & Gainen, J. (1995). The disposition toward critical thinking. Journal of General Education. 44 (1), 1-25.
Gönen, M., Uzmen, S., Akçin, N. ve Özdemir, N. (1987). Anaokuluna Giden 5–6 Yaş Çocuklarında Yaratıcı Düşünmenin İncelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 65, 64–67.
Güven, M. ve Kürüm, D. (2006). Öğrenme Stilleri ve Eleştirel Düşünme Arasındaki İlişkiye Genel Bir Bakış. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 75–89.
Hamurcu, H., Günay, Y. ve Akamca Özyılmaz G. (2005). Fen Bilgisi ve Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimi Profilleri. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 20, 147–157.
Hayran, İ. (2000). İlköğretim Öğretmenlerinin Düşünme Beceri ve İşlemlerine İlişkin Görüşleri.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Kaloç, R. (2005). “Orta Öğretim Kurumu Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerileri ve Eleştirel Düşünme Becerilerini Etkileyen Etmenler.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kirişçioğlu, S., Başdaş, E. ve Başöncül, N. (2007). Eğitim fakültesi’nde öğrenim gören 1. ve 4. sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. E. Erginer (Ed.), 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi bildiri kitabı içinde (c. 2, s. 430–436). Ankara: Detay Yayıncılık.
Koray, Ö. ve Çil, H. (2006). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. XV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Muğla.
Kökdemir, D. (2003). “Belirsizlik Durumlarında Karar Verme ve Problem Çözme.” Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kuran, K. (2002). Öğretmenlik Mesleği (Niteliği ve Özellikleri), A. Türkoğlu (Ed.). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: İnci Ofset.
Kürüm, D. (2002). “Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Gücü.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Mangır, M. O. ve Çağatay, N. A. (1991). Alt ve Üst Sosyo-Ekonomik Düzeydeki Dokuz Yaş Çocuklarının Etkileyen Bazı Faktörlerin İncelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 79 (15), 10–19.
Olive, H. (1972). The relation of divergent thinking to intelligence social class, and achievement in high-school studies. The Journal of Genetic Psychology. 121, 179–186.
Öncü, T. (1989). “Torrance Yaratıcı Düşünme Testleri ve Wartegg-Biedma Testi Aracılığıyla 7–11 Yaş Çocuklarının Yaratıcılığı ve Kişilik Yapıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.” Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Özcan, A. O. (2000). Algıdan Yoruma Yaratıcı Düşünme. İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
Özdemir, S. M. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (3).
Özden, Y. (1997). Öğrenme ve Öğretme. Ankara: PegemA Yayınları.
San, İ. (1993). Sanatta Yaratıcılık (Oyun-Drama), Yaratıcılık ve Eğitim. Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
Seferoğlu, S. S. ve Akbıyık, C. (2006). Eleştirel Düşünme ve Öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 193–200.
Senemoğlu, N. (1996). Yaratıcılık ve öğretmen nitelikleri. Yaratıcılık ve Eğitim Paneli. Ankara: Kara Harp Okulu, [Online]: http://yunus.hacettepe.edu.tr/~n.senem/makaleler/yaratici.htm adresinden 21 Mart 2008 tarihinde indirilmiştir.
Sönmez, V. (1993). Yaratıcı Okul, Öğretmen, Öğrenci, A. Ataman (Ed.) Yaratıcılık ve eğitim. XVII. Eğitim Toplantısı, Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
Şahinel, S. (2005). Eleştirel Düşünme, Ö. Demirel (Ed.) Eğitimde Yeni Yönelimler. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Şenkaya, E. (2005). “Yabancı Dil Yazma Öğretiminde Eleştirel Düşünme Becerilerinin Kullanımının Başarıya Etkisi.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Türkel, A. (1998). “Yüksek Öğretim Türk Dili Derslerinin Yaratıcı ve Bilimsel Düşünme Açısından Değerlendirilmesi.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Yenilmez, K. ve Yolcu, B. (2007). Öğretmen Davranışlarının Yaratıcı Düşünme Becerilerinin Gelişimine Katkısı. Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 95–105.
Yıldırım, R. (1998). Yaratıcılık ve Yenilik. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Yontar, A. A. (1985). “The effects of method and sex on science achievement logical thinking ability and creative thinking ability of 5th grade students.” Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Middle East Technical University, Ankara.
Zayif, K. (2008). “Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimleri.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.