1 . Bu çalışmada, kanda CO tayini için laboratuvar ko şulları - mıza uygun bir yöntem standardize edilmi ştir. Bu amaçla COMMİNS ve LAWTHER'in direkt spektrofotometrik yönteminin BUCHWALD tarafından saha için adapte etti ği yöntemden yararlanı lmıştı r. Yöntem duyarlık (% 1 altında), kesinlik (Sd ± 0 .0525 ve relatif Sd O . 9272) ve tekrarlanabilirlik bakımı ndan endüstri toksikoloji alanında kullanılabilecek yeterlikte bulunmuş tur. Ayrıca yöntemin optik yüksekliğe göre hazırlanan COHb standard çözeltisi ile de (% 20 COHb e kadar) standardize edilebilece ği gösterilmiş tir. 2 . Bu yöntem Ankara Elektrik ve Havagaz ı Fabrikasında CO e maruz kald ıkları düşünülen iş yerlerindeki işçilere uygulanmış tı r. Toplam 97 erkek i şçide sabah iş e baş lamadan ve i ş bitimi sonunda COHb tayin edilerek bu değerler 12 kontrol grubu ile kar şılaş- tırılmıştır. Sonuç olarak jeneratör i şçilerinde bir i ş gününde COHb değişimi (9 sigara içmeyende % 2 .38 ± O .19 - % 6 .34 ± O .79; 17 sigara içende % 4 .91 ± 0.39 - % 9 .37 ± 0 .68); garaj i şçilerinde (8 sigara içmeyende : % 3 .99 ± 0 .56 - % 7 .20 ± 0 .69 ve 12 sigara içende: % 6 .68 ± 0 .54 - % 11 .15 ± O .69) ; ş öförlerde ( 8 sigara içmeyende: % 2 .96 ± O .54 - % 5 .29 ± O .82 ve 10 .50 ± 1 .29); havagaz ı ateş çilerinde (12 sigara içende % 1 .45 -± O .15 ± - % 2 .25 + 0 .27); 7 sigara içmeyende: % 2 .65 + 0 .56 - % 4.37 + O .68); kompresör i ş çilerinde (2 sigara içmeyende % 3 .43 - 7 .07; 6 sigara içende: % 6 .80 + 4 .15 - % 9 .67 + 4 .92); laboratuvar teknisyenlerinde (4 sigara içmeyende: % 1 .23 ± 0 .66 - 0 .66 - 2 .04 -I- O .39; 2 sigara içmeyende: % 1 .93 - % 5 .06) saptanm ıştı r. Kontrol gruplar ı na göre gerek sigara içenlerde ve gerekse sigara iç- meyenlerde bir iş günü sonunda COHb yükselmesi, i ş öncesi ve i ş sonrası COHb değerleri kontrol gruplar ı na göre yüksek bulunmu ş tur (p

Carbon monoxide (CO) is a toxic gas known since prehistoric times when man first discovered fire. Accidental CO poisonings due to incomplete combustion of organic materials used for making fire or due to exposure to natural CO sources first reported by LEWIJ (29) and others (28). Although the main source of CO is incomplete burning of materials, several natural sources of CO in both biological (1,2,32) and nonbiological origin (11) have also been identified. As civilization developed and modern techniques spread over larger areas, the sources of CO increased both around our occupational and nonoccupational environment. In many countries the incidence of acute CO intoxications stili take the second place (21) while in some, the total number of deaths due to CO approaches the number of deaths because of other chemicals (15). The signs and symptoms of acute CO intoxication are well known and they only appear with carboxyhemoglobin (COHb) levels above 10 %. But these levels are seldom met in subjects exposed to traffic exhaust or industrical CO sources occupationally. As clinical effects only depend upon the concentration of CO entering the body, the sensitivity and reproducibility of the method used for the determination of COHb levels below % 10 is very important (8, 14). There are at least 133 successful methods for the determination of CO in blood (9) but only a few them are convenient for the environmental and industrial application (3, 31). In the first part of this research the standardization of COHb by direct microspectrophotometric method of COMMINS and LAWTHER (13) adapted by BUCHWALD (5), in our laboratory is presented. The second part of the study is the application of the method to the workers of the Factory of Electricity Gas, Ankara who occupationally exposed to CO. CO in the working area was also determined by infrared gas analyser to relate the concentration of atoccupationally exposed to CO. CO in the working area was also determined by infrared gas analyser to relate the concentration of atmospheric CO with COHb levels.