Recetesiz olarak satılan ilaçların bulunabilirlik ve erişilebilirlik bakımından değerlendirilmesi eczanelerin karşı karşıya geldikleri sorunlar ile ilgili bilgilerin bir unsuru oluşturup iyi eczacılık uygulamalarında önemlidir. Araştırmanın esas amacı recetesiz olarak satılan ağrı kesicilerin bulunabilirliği, klinik eczanelerindeki hizmet seviyesi ve benzeri ilaclara erişilebilirliğin incelenmesidir. Kullanılan araştırma yöntemi gözetmeli muhtemel(kontrol) inceleme yöntemidir. Bulgar eczanelerinin 40'indan recetesiz olarak satılan 2003 yılında tescil edilen bütün ağrı kesiciler hakkında bilgi topladık. Yapılan inceleme sonuclarına göre reçetesiz olarak satılan bütün ağrı kesicilerin yaklaşık % 61 'ı kış mevsiminde, % 59'u ise yaz mevsiminde eczanelerde bulunmakta, ticari markaların yalnız % 42'si bütün 118 Roza EVTIMOVA, Ilko GETOV, Zlatka DIMITROVA, Stanislav GEORGIEV eczanelerde bulunmaktadır. Bu hususlar reçetesiz ilaçların orantılı ise düşük kullanım seviyesini gösterdi. Yaz aylarına kıyasla kış aylarında kaydedilen satış düzeyi % 18-20 oranında daha yüksektir. Reçetesiz olarak satılan ağrı kesicilerin perakende ortalama sınır fiyatı devletçe garantilenen asgari günlük ücretinin % 76'sini oluşturmaktadır. 11 ağrı kesicinin fiyatları bu bedeli aşmakta, ibuprofen içeren ilaçlara erişim imkanları en sınırlıdır. Elde edilen sonuçlara göre reçetesiz olarak satılan ağrı kesicilerin bulunabilirlik, erişilebilirlik ve hizmet seviyesinin oldukça düşük olduğu görülmektedir. Tüketicilerin ağrı kesme kuvveti ile insan sağlığına zararsızlık açısından seçim imkanları yok denecek kadar azdır. Bu doğrultuda alışkanlık ile fiyat, belirleyici etkenlerdir

Assessing the availability and affordability of over-the-counter (OTC) drugs is a vital component of information on pharmacies issues and important for implementing the Good Pharmacy Practice. The main study question is to investigate the availability, levels of serving in ambulatory pharmacies and affordability of OTC analgesics. The used basic design was observational prospective (follow-up) study. We collected the data from 40 outpatient pharmacies in Bulgaria for all registered OTC analgesics in 2003. The results show that approximately 61% in winter and 59% in summer of all OTC analgesics are available in the pharmacies and only 42% of trademarks are available in all observed subjects. These facts describe relatively low level of serving for nonprescription drugs. In winter months registered sales data is greater with 18-20% than in summer. The average ceiling retail price of OTC analgesics is 76% of the lowest government daily wage ILGDWI. The price of 11 products exceeded this value and ibuprofen-containing products are with lowest affordability