Türkiye’de Devlet Yayınlarının Bibliyografik Denetimi ve Devlet Yayınları Bibliyografyası

Türkiye’de yayıncılık faaliyetleri açısından en çok yayın üreten kurumlar kamu kurum ve kuruluşlarıdır. Kamuya ürün ve hizmet üretmek üzere ve yasalarla kurulan birçok kamu kurum ve kuruluşu kendi faaliyetlerini, amaçlarını, hedeflerini tanıtmak amacıyla çeşitli içerik ve türlerde yayınlar yapmaktadır. Bu yayınların tümüne de devlet yayını veya resmi yayın denilmektedir. Ancak sözü edilen yayınlar sınırlı sayıda basılması ve dağıtımının diğer geleneksel kaynaklara göre daha dar bir çevrede gerçekleşmesi nedeniyle erişimleri de sınırlı kaynaklar olarak nitelendirilmektedir. Bu özellikleri devlet yayınlarının daha dikkatli bir biçimde denetim altına alınmasını zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle ülkemizde 1971-1989 yılları arasında sadece bu yayınların bibliyografik denetimini gerçekleştiren özel bir bibliyografya hazırlanmış, ancak diğer iki önemli devlet yayını olan Türkiye Bibliyografyası ve Türkiye Makaleler Bibliyografyası’nın devlet yayınlarını da kapsadığı gerekçesiyle yayınına son verilmiştir. Bu durum kamu kurum ve kuruluşları tarafından üretilen yayınların denetimini olumsuz yönde etkilemiştir. Çalışmada ülkemizde devlet yayınlarının üretimi, erişimi ve bibliyografik denetimiyle ilgili çalışmalara yer verilerek, özellikle devlet yayınlarının bibliyografik denetimi için önerilerde bulunulacaktır.

Bibliographic Control of Government Publications in Turkey and Bibliography of Government Publications

In Turkey, the institutions, which produce most publications in terms of publishing activities, are public institutions and establishments. Many public institutions and establishments, founded with laws in order to produce works and services for the public, publish assorted publications in various contents and types with the aim of introducing their own activities, purposes and targets. All these publications are called government or official publications. However, due to being published in limited numbers and distributed in narrower environment than other traditional sources, their access is described as limited sources as well. These characteristics of government publications necessitate being controlled more carefully. For this reason, a special bibliography had been prepared for only bibliographical control of those publications between 1971-1989, but its publication was stopped with the reason that two other important government publications, The Turkish National Bibliography and The Bibliography of Articles in Turkish Periodicals include the government publications. This case affected the control of the publications published by the public institutions and establishments negatively. In the study, producing, access and bibliographic control of government publications in our country are discussed with examples from foreign countries, and proposals particularly for bibliographical control of the government publications are offered.

___

  • ALAR, H. (1979). “T.C. Devlet Yayınları Bibliyografyası üzerine bir inceleme (Düzen ve İçerik Yönünden)”. Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 28, 3, 118-130.
  • Basma Yazı ve Resimleri Derleme Kanunu. (1934). T.C. Resmi Gazete (02.07.1934, 2741).
  • Bilgi Edinme Hakkı Kanunu. (2003). T.C. Resmi Gazete (24.10.2003, 25269).
  • Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik. (2004). T.C. Resmi Gazete (24.03.2004, 25445).
  • Bundeszentrale für politische Bildung. (2008). 02.02.2009 tarihinde adresinden http://www.bpb.de/die_bpb/ erişildi.
  • Encyclopedia of Library and Information Science. (1973). “Government Publications”. Vol. 10 (38-140). New York: Mercel-Dekker Inc.
  • Genelge. (12 Ekim 1972). Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi 36, 1742, 140. (1972b).
  • Genelge. (29 Ocak 1971). Milli Eğitim Bakanlığı.
  • Genelge. (31 Temmuz 1972). Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi 36, 1742, 140. (1972a).
  • GPO Access. (2008). 02.02.2009 tarihinde adresinden http://www.gpoaccess.gov/libraries.html erişildi.
  • GPO Facts. (2008). 02.02.2009 tarihinde adresinden http://www.gpo.gov/factsheet/index.html#7 erişildi.
  • Kamu Web Siteleri Değerlendirmesinde Türkiye İlk Onda. (2007). Cumhuriyet Bilim Teknoloji (17.08.2007).
  • KARAER, İ. (1978). “Devlet yayınlarının bibliyografik denetimi”. Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 27, 3-4, 160-166.
  • Dictionary for Library and Information Science DLIS. (2005). Edited by Joan M. Reitz. Library Unlimited.
  • PRYTHERCH, R.J. (2000). Harrod’s librarians glossary and reference book. Aldershot: Gower.
  • SALGIR, A. (1984). “Devlet yayınları ve milli kültürümüz”. Türk Kültürü, 22, 257, 25-29.
  • SEEFELDT, J. ve Ludger, S.(2007). Geçmişe ve geleceğe açılan kapı Almanya’da kütüphaneler: Portale zu Vergangenheit und Zukunft: Bibliotheken in Deutschland. Çev: Meltem Arun. Hildeshein; Zürich; New York: Georg Olms Verlag. http://www.goethe.de/kug/pro/ifla/tuerkisch.pdf
  • SOYSAL, Ö . (1961). “Devlet yayınları”. Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 10,1-2, 41-46.
  • T.C. Devlet Yayınları Bibliyografyası. (1971). Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane Genel Müdürlüğü Devlet Yayınları Dokümantasyon Merkezi. (c.1.).
  • Türkçe Sözlük. (2004). Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • Universal Availability of Publications Core Activity (UAP) is closed Archive - Historical Material. (2008). 02.02.2009 tarihinde adresinden http://www.ifla.org/VI/2/uap-archive.htm erişildi.
  • USA GPO. (2008). 02.02.2009 tarihinde adresinden http://library.bilkent.edu.tr/government/usagove.htm erişildi.
  • What Happened to HMSO? (2008). 02.02.2009 tarihinde adresinden http://www.opsi.gov.uk/about/hmso.htm erişildi.