CUMHURİYETTEN GÜNÜMÜZE TÜRKİYE'DE ÇİNCE EĞİTİMİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ

1935 yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün direktifleriyle Ankara’da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi bünyesinde Sinoloji Kürsüsü kurulmuştur. Sinoloji Kürsüsü’nün kurulmasıyla birlikte kürsünün başkanlığına Alman Türkolog Prof. Dr. Anne Marie von Gabain getirilmiştir. Akabinde ise 1937 yılında görevi değerli Sinologlardan biri olan Prof. Dr. Wolfram Eberhard devralmıştır. Bu iki kıymetli profesör alana katkı sağlayacak Türk öğrenciler yetiştirmiş ve ülkemizdeki Çince öğretiminin temellerini atmıştır. Bugün Profesör von Gabain, Profesör Eberhard ve bizzat Eberhard tarafından yetiştirilen ilk Türk kadın Sinologumuz Prof. Dr. Muhaddere Nabi Özerdim’in bıraktığı miras ile Sinoloji gelişimini sürdürmeye devam etmektedir. Günümüzde Ankara Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Okan Üniversitesi ve Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi’nde faal olan Çince programları ve ilköğretim- ortaöğretim kurumlarında verilen Çince dersleri ile birlikte her yıl yüzlerce öğrenci Çince öğrenmektedir. Çalışmamızın amacı, Cumhuriyetten günümüze kadar Türkiye’de yabancı dil olarak Çince eğitiminin safhalarını incelemektir. Bununla birlikte gelecek nesillere ülkemizdeki Çince öğretiminin ne zaman başladığına ve nasıl devam ettiğine dair ışık tutmaktır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye'de Çince Eğitimi, Çince Öğretimi, Sinoloji, Çin Dili ve Edebiyatı, Chinese Language Teaching in Türkiye, Teaching Chinese

THE PAST AND PRESENT OF CHINESE LANGUAGE TEACHING IN TÜRKİYE

In 1935, Sinology Department at the Faculty of Languages, History and Geography was established with Mustafa Kemal Atatürk’s directives. With the establishment of Sinology Department, Professor Annemarie von Gabain, who was a German specialist of Turkic language and culture, was appointed to head of Sinology Department. Subsequently, in 1937, Professor Eberhard, one of the most accomplished sinologists, took over the head of Sinology Department from Professor von Gabain. These two most valuable professors trained the Turkish students who contribute to field of China studies and laid the foundation for Chinese language teaching in Türkiye. Today, China studies in Türkiye continues to grow rapidly with the legacy of Prof. Dr. Muhaddere Nabi Özerdim, the first Turkish female Sinologist of Türkiye trained by Eberhard himself, Professor von Gabain, andProfessor Eberhard. Recently, each year, hundreds of students learn Chinese with Chinese programs at Ankara University, Erciyes University, Istanbul University, Okan University and Nevsehir Haci Bektas Veli University as well as primary and secondary schools which offer Chinese courses. The aim of this study is to examine the phases of teaching Chinese as a foreign language in Türkiye from past to present. In addition, our aim is to shed light on the questions about when Türkiye started teaching Chinese language and how the process continued.

Keywords:

Chinese Language Teaching in Türkiye, Teaching Chinese, Sinology, Chinese Language and Literature,

PDF

___

Adıbelli, B. (2016). Osmanlı’dan Günümüze Türk-Çin İlişkileri. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
Avcı, İ. (2016). Çin Yazısının Tarihsel Gelişimi. G. Kırilen (Ed.), Çin Dili içinde (s. 29-37). Ankara: Gece Kitaplığı.
Azertürk, S. İ. (2011). Çin Yazısının Tarihçesi ve Çincede Sözcük Türetme Yolları. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 51(1), 89-106.
Azertürk, S. İ. (2016). G. Kırilen (Ed.). Çin Dili içinde (s. 129-150). Ankara: Gece Kitaplığı.
Ceylan, F. E. (2018). Prof. Dr. Bülent Okay ile Röportaj. G. Ünal Chiang, F. E. Ceylan, E. Ceylan (Ed.). Çin Medeniyeti: Tarih, Kültür, Edebiyat, Felsefe “Prof. Dr. Bülent Okay’ın 35. Meslek Yılı Anısına” içinde (s. 33-66). İstanbul: Kesit Yayınları.
Gençer Baloğlu, Z. (2020). II. Abdülhamit Dönemine Ait İki Farklı Japon Alfabesi ve Türkçe Transliterasyonlarındaki Sorunlar Üzerine. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi SEFAD, 44, 275-294.
Çelebi, S. (2014). Türkistan ve Uzak Doğu Seyahatnâmesi. (S. Acar, Haz.). İstanbul: Selenge Yayınları.
İnce Erdoğdu, İ. (2015). Çin’de Türk ve Müslüman Nüfusu. İstanbul: Kırk Yayınevi.
İnce Erdoğdu, İ. (2017). Türkiye'deki Sinoloji Çalışmalarında Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nin Yeri ve Önemi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 57(1), 341-356.
İnce Erdoğdu, İ. (2018). Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Kadın Sinoloğu. Modern İpek Yolu, 2, 92–97.
Fedakâr, D. (1993). Maryam Apa’nın Ardından Annemarie Von Gabain (4. 7. 1901 – 15. 1. 1993). Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 41, 135-139.
Fidan, G. (2011a). Çin Dili ve Çince Dilbilgisi. Ankara: Efil Yayınevi.
Fidan, G. (2011b). Kanuni Devrinde Çin’de Osmanlı Tüfeği ve Osmanlılar. İstanbul: Yeditepe.
Fidan, G. (2013). Çin’den Görünen Osmanlı Çinli Düşünür Kang Youwei’in Türk Seyahatnâmesi. İstanbul: Yeditepe.
İbrahim, A. (2019). Âlem-i İslâm ve Japonya'da İslamiyet'in Yayılması (Ertuğrul Özalp, Not.). Ankara: İşaret Yayınları.
İnan, A. (1957), Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesinin Kuruluş Hazırlıkları Üzerine. Tarih Araştırmaları Dergisi, 1, 1-16.
Kar, A. (2017). İpek Yolu'nun Türk Dünyası Ülkelerine Geçmişten Günümüze Sosyo-Kültürel Etkileri. Yeditepe Üniversitesi Tarih Bölümü Araştırma Dergisi, 1(2), 3-8.
Kırilen, G. (2016). Çin Dili ve Yazının Önceliği. G. Kirilen (Ed.), Çin Dili içinde (s. 5-12). Ankara: Gece Kitaplığı.
Kopuk, E., & Bayraç, H. N. (2021). Bir Kuşak Bir Yol Projesi ve Ekonomik Etkileri. Alanya Akademik Bakış, 5(3), 1353-1374.
Nakkaş, G. (2013). Hıtay Sefaretnamesi (B. Mutlu, Haz.). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Okay, B. (1993). Prof. Dr. Muhaddere Nabi Özerdim (1916-19.12.1991). DTCF Doğu Dilleri Dergisi, 5(2), 87-95.
Özerdim, M. N. (1950). Acaib-ül-Letaif (Hıtay Sefaretnamesi) ile Çin Kaynakları Arasında İlgi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi, 8(3), 345-371.
Sarıtaş, E. (2009). 1935 Yılından İtibaren Türkiye’de Yapılan Çin Araştırmalarına Genel Bir Bakış. Şarkiyat Mecmuası, 15, 97-111.
Sarıtaş, E. (2010). Türkiye’de Akademik Çince Çeviriler ve Sorunlar. Şarkiyat Mecmuası, 17, 85-106.
Sezen, S. (2011). Bir Türk Sinologun Gözünden Devrim Öncesinin Çin’i: “Eski Çin’den Notlar”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 51(2), 155-167.
Şahin, M. M. (2022). Yunus Emre Enstitüsünün Türkçe Öğretimi Kapsamında Ortadoğu'daki Varlığı ve Ortadoğu Vatandaşlarının Türkçe Öğretim Portali’na İlgisi. Uluslararası Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Dergisi, 5(1), 55-71.
Şükrü, S. (2013). Seyahatü’l Kübra Armağan-ı Süleymanî Be-Bargâh-ı Sultanî (H. Mert, Haz.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Uzun, M. (1988). Abdürreşid İbrahim. İslâm Ansiklopedisi (C. 1, s. 295-297). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Zengin, A. ve Yaman, Ü. (2018). Eski Uygur Türkçesi metinleri üzerinden Budizm ve Maniheizm’in savaşa bakışı. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 58(1), 175-216.