ORTOTİK PLASTİKLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ, OKSİDATİF VE MEKANİK YIPRANMALARI

Plastikler; sağlam, hafif, hijyenik, kolay işlenir olmaları gibi üstün özellikleri sebebiyle günümüzde geleneksel malzemelere göre aranır ortez üretim malzemeleri olmuşlardır. Plastikler, sıcaklık, basınç, mekanik ve kimyasal metotlarla şekillendirilebilen organik, polimerik maddelerdir. Yapılarına göre homopolimer ve kopolimer olarak sınıflandırılırlar. Katılım ve yoğuşma polimerizasyonu ile üretilirler. Katılım polimerizasyonu ile elde edilen plastikler termoplastik, yoğuşma polimerizasyonu sonucu elde edilen plastikler termoset plastiklerdir. Yapı bakımından plastikler amorf, kısmikristalin/kristalin olmak üzere iki fiziksel halde bulunurlar. Ortotik polimerlerin çoğu, amorf ve kristal bölgeleri örgülerinde birlikte bulundururlar. Tam kristal polimerler serttir, ısıtıldıklarında camsı geçiş göstermezler belli bir sıcaklıkta erirler. Poliolefin ailesine ait ve ortez üretiminde en çok kullanılan en önemli plastikler; yüksek yoğunluklu polietilen (PEHD), düşük yoğunluklu polietilen (PELD) ile izotaktik, ataktik ve syndiotaktik molekül zincirlerine sahip polipropilenlerdir. Plastiklerde yorulma çok değişik etkenlerden kaynaklansa da ortotik plastiklerde, genelde mekanik ve kimyasal (oksidatif) yıpranma şeklinde yoğunlaşmakta ve yıpranma; işleme, çalışma ve çevre etkisi ile oluşmaktadır. Plastik ortezler üretildikden sonra şekil değiştirmemeli, üretim ve kullanım sürecinde çatlak ve çizgisel çatlaklar önlenmelidir. Plastik ortezler; yüklemeye uygun cinste ve kalınlıkta boyutlandırılarak yüksek periyotlu titreşimler önlenmeli, plastik ortez tasarımında şekil kararlılığı sağlanmalı ve olumsuz çevresel faktörler için önlem alınmalıdır

Plastics have become favorite materials in manufacturing of orthosis compared to conventional materials today due to their distinctions such as being durable, light, hygienic and easily machinable. Plastics are organic polymeric materials that can be shaped by heat, pressure, mechanical and chemical methods. They are classified as homopolymers and copolymers structurally. They are manufactured through addition and condensation polymerization. Plastics obtained through addition polymerization are thermoplastics, and plastics obtained through condensation polymerization are thermoset plastics. Plastics exist in two physical states structurally, being amorphous and semi-crystalline/crystalline. Most of orthotic polymers have amorphous and crystalline regions together in their networks. Fully crystalline polymers are rigid; they do not show glass transition when they are heated and they melt at a certain temperature. The most important plastics belonging to polyolefin family which are most widely used in manufacturing of orthosis are polyethylene high-density (PEHD), polyethylene low-density (PELD) and polypropylenes having isotactic, atactic and syndiotactic molecular chains. Although fatigue in plastics arises from many different factors, it is generally in the form of mechanical and chemical (oxidative) degradation in orthotic plastics, and the degradation occurs due to machining, working and environmental effects. Plastic orthoses must not deform after they are manufactured, and cracks and linear cracks must be avoided during manufacturing and use. High-period oscillations must be prevented by sizing plastic orthoses with a thickness and type suitable for loading, shape stability must be ensured in the design of plastic orthoses and measures must be taken against adverse environmental factors

___

  • Akkurt, S. , Plastik Malzeme Bilgisi, Birsen Yayınevi, İstanbul, 1991.
  • Sacak, M., Polimer Kimyası, Gazi Kitapevi, Özbaran Ofset Matbaacılık, Ankara, 2008.
  • Yaşar, H. , Plastikler Dünyası, TMMOB Yayın No:142, Arzu Ofset, Ankara, 1992.
  • Pişkin, E. , Polimer Teknolojisine Giriş, İnkılâp Kitapevi, İstanbul, 1987.
  • Crawford, R.J., Plastics and Rubbers; Engineering Design and Applications, MEP, London, 1985.
  • Kaya, F., Plastik Katkı Maddeleri ve İşletme Metotları, Zafer Matbaası, İstanbul, 1983.
  • Swanson, R., S., Plastics Technology., McKnight Publishing Company, 1965, Çeviren: Bağcı, M., Erci, G.,
  • Karabay, M., Akbaş, A., Plastik Teknolojisi, M.E.B. (E.T.Y.Ö.O.) Yayını, Yayın No:6, Ankara. Onaran, K., Malzeme Bilimi, İstanbul Teknik Üniversitesi Matbaası, İstanbul, 1991.
  • William F.Smith, Principles of Materials Science and Engineering, McGraw-Hill Inc., 1991.
  • Wilton H.Bunch, Atlas of Orthotics, The C. V.Mosby Company, Toronto, 1985.
  • Bortram Goldberg, M.D., Atlas of Orthoses and Assistive Devices, Mosby-Year Book Inc., USA, 1997.