Pulmoner Hipertansiyonu Olan Hastanın Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeline Göre Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu

Nadir görülen, tanı ve tedavisinde en çok zorluk yaşanan hastalıklardan biri olan pulmoner hipertansiyon, vasküler direnç artışı ile zamanla sağ kalp yetersizliğine ve ölüme yol açan kompleks ve progresif bir hastalıktır. Pulmoner hipertansiyon daha çok genç kadınlarda görülmekte ve Dünya’daki prevalansı tam olarak bilinmemektedir. Pulmoner hipertansiyonu olan hastaların deneyimlediği semptomlar fonksiyonel kapasitenin kısıtlanmasına ve günlük yaşam aktivitelerinin sınırlanmasına neden olarak yaşam kalitesini azaltmaktadır. Prognozun kötü seyretmesinin yanı sıra tedavi ve bakımının karmaşık olması hastaların sistematik bakım gereksinimini arttırmaktadır. Hemşirelik uygulamalarında teori ve modellerin uygulamaya aktarılmasıyla mesleğe özgü uygulamalar sistematik ve standart hale gelmektedir. Olgu, bireyleri biyopsikososyal boyutta ele alan ve bireylerin gereksinimlerini 11 fonksiyonel alanda açıklayan Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri modeli ile değerlendirilmiş, Kuzey Amerika Hemşirelik Tanıları Birliği hemşirelik tanıları doğrultusunda hemşirelik bakımı planlanmış ve uygulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Fonksiyonel sağlık, hemşirelik bakımı, olgu sunumu, pulmoner hipertansiyon

Nursing Care of a Patient with Pulmonary Hypertension According to Gordon’s Functional Health Patterns Model: A Case Report

Pulmonary hypertension which is one of the rare diseases causing the greatest difficulty in its diagnosis and treatment, is a complex and progressive disease leading to right heart failure and death in the course of time due to vascular resistance increase. Pulmonary hypertension is mainly encountered in young women and its prevalence in the world remains a mystery. The symptoms that patients with pulmonary hypertension experience reduce the quality of life by restricting the functional capacity and daily life activities. Besides its bad prognosis, the disease has a complex treatment and care, which increases the systematic care need of patients. In nursing practices, together with putting the theories and models into practice the profession-specific applications have become systematic and standard. The case was evaluated with Gordon’s Functional Health Patterns Model which handles people in a biopsychosocial dimension and explains their needs in eleven functional areas. The nursing care was planned and applied in line with the North American Nursing Diagnosis Association nursing diagnoses.

Keywords:

Functional health, nursing care, case report, pulmonary hypertension,

PDF

___

Aydın, R., & Kabukcuoğlu, K. (2020). The importance and process of using theory in nursing researches. International Journal of Human Sciences, 17(1), 390-403. https://doi.org/10.14687/jhs.v17i1.5830
Batal, O., Khatib, O. F., Bair, N., Aboussouan, L. S., & Minai, O. A. (2011). Sleep quality, depression, and quality of life in patients with pulmonary hypertension. Lung, 189(2), 141-149. https://doi.org/10.1007/s00408-010-9277-9
Erdemir, F. (çeviri editörü) (2012). Hemşirelik Tanıları El kitabı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
Frost, A., Badesch, D., Gibbs, J. S. R., Gopalan, D., Khanna, D., Manes, A., Oudiz, R., Satoh, T., Torres, F., & Torbicki, A. (2019). Diagnosis of pulmonary hypertension. European Respiratory Journal, 53(1). https://doi.org/10.1183/13993003.01904-2018
Galiè, N., Humbert, M., Vachiery, J. L., Gibbs, S., Lang, I., Torbicki, A., Simonneau, G., Peacock, A., Noordegraaf, A. V., Beghetti, M., Ghofrani, A., Sanchez, M. A. G., Hansmann, G., Klepetko, W., Lancellotti, P., Matucci, M., McDonagh, T., Pierard, L. A., Trindade, P. T., … ESC Scientific Document Group. (2016). 2015 ESC/ERS Guidelines for the Diagnosis and Treatment of Pulmonary Hypertension: The Joint Task Force for the Diagnosis and Treatment of Pulmonary Hypertension of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Respiratory Society (ERS): Endorsed by: Association for European Paediatric and Congenital Cardiology (AEPC), International Society for Heart and Lung Transplantation (ISHLT). European Heart Journal, 37, 67–119. https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehv317
Gordon, M. (1982). Functional Health Patterns. Nursing Diagnosis Process and Aplication. New York: Mc Graw-Hill.
Kingman, M., Hinzmann, B., Sweet, O., & Vachiery, J. L. (2014). Living with pulmonary hypertension: unique insights from an international ethnographic study. BMJ Open, 4(5), e004735. http://dx.doi.org/10.1136/bmjopen-2013-004735
Kukkonen, M., Puhakka, A., & Halme, M. (2016). Quality of life among pulmonary hypertension patients in Finland. European Clinical Respiratory Journal. 3(1), 26405. https://doi.org/10.3402/ecrj.v3.26405
Pektaş, M. B., Pektaş, A., Emren, S. V., Aldemir, M., Özkeçeci, G., Kula, S., & Doğan, İ. (2015). An Epidemiological Study of Pulmonary Hypertension In Turkish Adults. Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Dergisi, 6(24), 24–31. https://doi.org/10.17944/mkutfd.86233
Sezgin, D., & Mert, H. (2018). Sürekli İntravenöz Prostasiklin Tedavisi Alan Pulmoner Arteriyel Hipertansiyon Hastalarının Hemşirelik Bakımı ve Eğitimi. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi. 9(20), 89-95. https://doi.org/10.5543/khd.2019.74745
Şahin, G., & Akyüz, E. (2018). Derin Ven Trombozu Olan Hastanın Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeline Göre Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi. 9(18), 35-40. https://doi.org/10.5543/khd.2018.20082
Tiede, H., Rorzyczka, J., Dumitrascu, R., Belly, M., Reichenberger, F., & Ghofrani, H. A. (2015). Poor sleep quality is associated with exercise limitation in precapillary pulmonary hypertension. BMC Pulmonary Medicine. 15(1), 1-5. https://doi.org/10.1186/s12890-015-0005-3
Ünsar, S., Özdemir, Ö., Bulut, & Y. E. (2019). Pulmoner Hipertansiyon ve Hemşirelik Bakımı. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi. 10(21), 17-24. https://doi.org/10.5543/khd.2019.97269
Von Visger, T. T., Kuntz, K. K., Phillips, G. S., Yildiz, V. O., & Sood, N. (2018). Quality of life and psychological symptoms in patients with pulmonary hypertension. Heart & Lung, 47(2), 115-121. https://doi.org/10.1016/j.hrtlng.2017.12.004
Wapner, J., & Matura, L. A. (2015). An Update on Pulmonary Arterial Hypertension. The Journal for Nurse Practitioners, 11(5), 551–9. https://doi.org/10.1016/j.nurpra.2015.02.004
Yel, F., & Uysal, H. (2019). Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında Olgu Analizi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 16(4), 361-367. https://doi.org/10.5222/KUHEAD.2019.361
Yorke, J., Deaton, C., Campbell, M., McGowen, L., Sephton, P., Kiely, D. G., & Armstrong, I. (2018). Symptom severity and its effect on health-related quality of life over time in patients with pulmonary hypertension: a multisite longitudinal cohort study. BMJ Open Respiratory Research, 5(1), e000263. http://dx.doi.org/10.1136/bmjresp-2017-000263