Mesleki Sorumluluk Sigortasının Hekimlerin Sağlık Hizmeti Sunumuna Etkisi

Amaç: Türkiye’de 2010 yılından bu yana zorunlu olarak uygulanan mesleki sorumluluk sigortasının hekimlerin sağlık hizmeti sunumu üzerindeki etkisini belirlemektir. Örneklem ve Yöntem: Bu kapsamda Ankara İlinde faaliyet gösteren tüm kamu hastaneleri ile ağız ve diş sağlığı merkezlerinden araştırma izini alınan toplam 22 hastane ile 2 ağız ve diş sağlığı merkezinde görev yapan hekimler arasından rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 15 cerrahi branş, 13 dahili branş ve 2 acil servis hekimi olmak üzere 30 hekim örneklemi oluşturmuştur. Nitel araştırma yöntemlerinden yüz yüze görüşmeye dayalı tümevarım analiz yöntemi kullanılmış ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinden yararlanılmıştır. Alan yazın incelemesi, uzman kişilerin görüşleri ve pilot uygulama sonucunda oluşturulan 11 soruluk görüşme formu ile hekimlerin mesleki sorumluluk sigortası hakkındaki görüş ve önerileri incelenmiştir. Bulgular: Katılımcı hekimlerin 18’i erkek, 12’si kadın, yaş ortalaması 42 ve mesleki deneyim süreleri 3 yıl ile 33 yıl arasında değişmektedir. Katılımcıların görüşlerinin analizi sonucunda, “mesleki sorumluluk sigortasının etkisi” ana teması altında “hekimlik güvencesi”, sağlık hizmetinin niteliği”, teminatların yeterliliği” ve “hekimleri mesleki sorumluluk sigortasıyla ilgili önerileri” alt temaları oluşturulmuştur. Sonuç: Verilerin çözümlenmesinden elde edilen sonuçlar incelendiğinde, cerrahi ve dahili branş hekimlerinin mesleki sorumluluk sigortasının olumlu etkilerinin yanında olumsuz etkilerinden de bahsettikleri görülmüştür. Olumlu etkiler çoğunlukla hasta transferlerinin, sevklerin azalması, hekimlerde güvenlik duygusunun güçlenmesi etrafında şekillenirken, olumsuz etkilerin de hekimlere yönelik teminatların yeterli düzeyde olmaması, dahası hastalar ya da yakınları tarafından avukatların yönlendirmesiyle mesleki sorumluluk sigortasının suiistimal edilebileceğine odaklandığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Defansif tıp, mesleki sorumluluk sigortası, sigortanın etkisi

The Effect of Professional Liability Insurance on Health Service Provision of Physicians

Aim: The aim of the research is to determine the effect of compulsory professional liability insurance, which has been applied since 2010 in Turkey, on the health service delivery of physicians. Subjects and Method: In this context, 15 surgical branches, 13 internal branches and 2 emergency service physicians, selected by random sampling method among physicians working in 22 hospitals and 2 oral and dental health centers operating in Ankara, for which research permission was obtained from all public hospitals and oral and dental health centers. 30 physicians constituted the sample. In this study, the inductive analysis method based on face-to-face interviews, one of the qualitative research methods, was used and the semi-structured interview technique was used. The opinions of experts in the literature review and the 11-question interview form created as a result of the pilot application, and the opinions and suggestions of physicians about professional liability insurance were examined. Results: Eighteen of the participating physicians were male and 12 were female, with an average age of 42 years, and their professional experience ranged from 3 years to 33 years. As a result of the analysis of the participants' opinions, sub-themes of "medical insurance", quality of health service, adequacy of coverages and "recommendations of physicians on professional liability insurance" were formed under the main theme of "the effect of professional liability insurance". Conclusion: When the results obtained from the analysis of the data were examined, it was seen that surgical and internal medicine physicians talked about the negative effects of professional liability insurance as well as the positive effects. While the positive effects are mostly shaped around the decrease in patient transfers and referrals, the strengthening of the sense of security in physicians, it has been concluded that the negative effects focus on the inadequacy of the coverage for physicians, and the abuse of professional liability insurance by patients or their relatives with the guidance of lawyers.

Keywords:

Defensive medicine, professional liability insurance, effect of insurance,

PDF

___

Bozer, A. (1965). Sigorta Hukuku, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara.
Canfes, G. (2016). Hekimlerin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasına İlişkin Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi: Denizli İlinde Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi, İstanbul.
Çapraz, N., Tapan, B. & Dikmen C. (2012). Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Ülkeler Bazında Uygulama İlkeleri ve Türkiye Uygulaması, 10. Sağlık Kuruluşları Yönetimi Kongresi, 24-27 Mayıs 2012, Mardin.
Çeker, M. (2012). 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Sigorta Hukuku, 4. Baskı, Adana.
Duru, N. (2006). Mesleki Sorumluluk Sigortalarından Hekim Mesleki Sorumluluğunun Türkiye’deki ve AB’deki Uygulamalarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Güngör, P., Merih, Y. D. & Kocabey, M. Y. (2012) Farklı ülkelerin malpraktis konusunda yasal düzenleme girişimleri, zorunlu mali sorumluluk sigortası, Zeynep Kâmil Tıp Bülteni. 43(4), 128-138. https://jag.journalagent.com/zkmj/pdfs/ZKMJ-80774-REVIEW_ARTICLE-MERIH.pdf
Karacan, A. İ. (1994). Mali Aracı Kurum Olarak Sigortacılık ve Sigorta Şirketleri, Bağlam Yayınevi, İstanbul.
Kerç, E. (2008). Türk Sigorta Sektöründe Hekim Mesleki Sorumluluk Sigortalarının İstatistiksel Analizi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Kerç, E. & Akpınar, Ö. (2018), Türkiye’de uygulanmakta olan hekim mesleki sorumluluk sigortalarına yönelik bir araştırma, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 13(50), 229-246. https://doi.org/10.14783/maruoneri.v13i38778.420614
Magee, J. & Srebein, O. (1967). Property and Liability Insurance, Illinois: Richard D. Irwin Inc.
Mesleki Sorumluluk Sigortası Genel Şartları, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/05/20130526-3.htm
Şenocak, K. (2000). Mesleki Sorumluluk Sigortası. Turhan Kitabevi, Ankara.
T.C. Sağlık Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı. (2008). Avrupa Birliği Ülkelerinde Malpraktis Sigortası Uygulamaları, 1-6.
Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Kurum Katkısına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Tebliğ, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/07/20100721-17-1.htm
Turgaz, G. (2007). Sağlık Sektöründe Mesleki Sorumluluk Sigortası Uygulaması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Türk Ticaret Kanunu, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/02/20110214-1-1.htm
Üçsel, H. (1999). Sigortacılık Programı Kaza Dalı Sorumluluk Sigortaları Ders Notları, Türk Sigorta Enstitüsü Vakfı Yayınları.
Yördem, Y. (2018). Hekim mesleki sorumluluk sigortasında hatalı tıbbi uygulama sorumluluğuna ilişkin yargı kararlarına genel bakış, Journal of Institute of Economic Development and Social Researches, 4(12), 539-546. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iksad/issue/51708/671344