Toplu Sözleşme İle Kanun Değiştirilmesi: İlksan Örneği

Türkiye’de 2010 Anayasa Değişikliği ile kamu görevlilerine ilk defa toplu sözleşme hakkı tanınmıştır. Ancak uygulama sürecinde toplu sözleşmenin anlamı ve niteliğinin yeterince anlaşılamadığı ortaya çıkmıştır. Toplu sözleşme ile bir kanun hükmü uygulanamaz hale getirilmiştir. Toplu sözleşme kanun hükmündedir. Bu cümlenin anlamı toplu sözleşmenin hiyerarşik olarak kanundan üstün olduğu demek değildir. Toplu sözleşme ile nispi emredici nitelikteki kanun hükümleri çalışanlar lehine olmak üzere değiştirilebilir. Bu değişiklik nitelik itibarı ile kanun hükmünde bağlayıcı sonuç doğurur. Toplu sözleşmeler kanun aykırı olamaz. Tam emredici kanun hükümleri, toplu sözleşme ile değiştirilemez ya da uygulanamaz hale getirilemez. 2012 ve 2013 Kamu Toplu Sözleşmelerinde bu anlamda yapılan bir yanlış vardır; şöyle ki bir toplu sözleşme hükmüne dayalı olarak kanunla zorunlu kılınmış olan İLKSAN üyeliği isteğe bağlı hale getirilmiştir Bu durum kanuna aykırı olduğu için geçersizdir. İLKSAN yönetimi, ya da İLKSAN üyeleri dava açarak bu hükmün geçersizliğini tespit ettirmeli ve toplu sözleşme ile isteğe bağlı hale getirilen İLKSAN üyeliği kanunda olduğu gibi zorunlu hale getirilmelidir. Elbette yasama organının ilgili kanunda, toplu sözleşme ile değil, bir kanun değişikliği yapmak suretiyle istenilen değişikliği yapmasının önünde bir engel yoktur

LAW AMENDMENT WITH THE COLLECTIVE CONTRACTS: THE ILKSAN EXAMPLE

For the first time, right to make collective contract for the civil servants and public officilas in Turkey had been given with the new Constitutional Enacment in 2010. But during the implementation process it shows up that the meaning and the effect of the collective contract can not be understood enough by the public. The enactment has got the same nature legally. The meaning of this sentence does not mean that a collective contract hierarchically is above the law. With a collective contract, a semi - obligatory law can be changed for the good of employers. This enactment has got the same result as provision of law. Collective agreements cannot be contrary to the law. And a law cannot be suspended with a collective contract. With 2012 and 2013 Collective Contracts for the civil servants, a law has been put into an inapplicable position. These article related to ILKSAN in both collective contracts are legally invalid. Without changing the law, the membership of ILKSAN for the primary school teachers appointed after July 2012 cannot be voluntary by an article of the collective contract of the public servants

___

  • ARICI, Kadir. Sosyal Güvenlik Dersleri. Ankara: 1999.
  • ARICI, Kadir. Öğretmenlerin Sosyal Güvenliğinin Sağlanması ve İLKSAN. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi. S. 3, Haziran 1995, s.91-121.
  • GÖKBAYRAK, Şenay. Refah Devleti’nin Dönüşümü ve Özel Emeklilik Programları. Ankara: 2010.
  • NARMANLIOĞLU, Ünal. İş Hukuku II- Toplu İş İlişkileri. İstanbul: 2013.
  • SUR, Melda. İş Hukuku Toplu İlişkiler. Ankara: 2011.
  • ULUCAN, Devrim. Toplu İş Sözleşmesi Özerkliği ve Hukuki Niteliği. İstanbul: 1981.