Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının Anayasa Mahkemesi Kararları Bakımından Yargılamanın Yenilenmesi Nedeni Olup Olmayacağı Sorunu

Avrupa Birliği uyum sürecinde birçok yasal düzenlemelerin yanında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının iç hukukta yargılamanın yenilenmesi nedeni olmasını sağlayan düzenlemeler de yapılmıştır. Bu nedenle Anayasa yargısında da yargılamanın yenilenmesi ile AİHM’nin ihlal kararlarının yargılamanın yenilenmesi nedeni olup olmayacağı sorunu ortaya çıkmıştır. Çalışmada, AİHM’nin ihlal kararlarının Anayasa Mahkemesi kararları açısından yargılamanın yenilenmesi sebebi olup olmayacağı konusu ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Anayasa Mahkemesi, yargılamanın yenilenmesi, karar

Besides the many legal arrangements arranged by the Parliament in the Europan Union accession period, new arrangements arranged about the European Court of Human Rights ECHR’s decisions as a reason of new trial in national law. Because of this the problem of new trial in constitutional jurisdiction and problem of whether or reason of new trial ECHR’s decisions have appeared. In the research, whether or reason of new trial for Constitutional Court’s decisions ECHR’s decisions is analysed

Keywords:

Constitutional Court, new trial, decision,

PDF

___

AİHM, Türkiye Birleşik Komünist Partisi /Türkiye Davası, Başvuru tarihi 30.01.1998, Başvuru no 133/1996/752-951, http://www.yargitay.gov.tr/aihm/ upload /133_1996_ 752_951.pdf, ET: 05.04.2009.
Akartürk, Ekrem A.; Avrupa Birliğine Uyum Süreci Açısından Türk Hu- kukunda Siyasal Parti Yasakları, YÜHF Yayını (No 13), İstanbul 2008.
Aliefendioğlu, Yılmaz; Anayasa Yargısı ve Türk Anayasa Mahkemesi, Yetkin Yayınları, Ankara 1996.
Anayasa Mahkemesi, 16.7.1991 tarihli ve 1990/1 (Siyasi Parti Kapatma) E. - 1991/1 K. sayılı karar, http://www.anayasa.gov.tr/eskisite/KARARLAR/ SPK/K1991/K1991-01.htm, ET: 05.04.2009.
Anayasa Mahkemesi, 15.2.2006 tarihli ve 2002/40 E. - 2006/20 K. sa- yılı karar, http://www.anayasa. gov.tr/eskisite/KARARLAR/IPTALITIRAZ/ K2006/K2006-20.htm, ET: 15.05.2009.
Anayasa Mahkemesi, 27.12.2002 tarihli ve 2002/146 E. - 2002/201 K. sa- yılı karar, http:// www.anayasa.gov.tr/eskisite/KARARLAR/IPTALITIRAZ/ K2002/K2002-201.htm, ET: 05.04.2009.
Anayasa Mahkemesi, 8.1.2008 tarihli ve 2003/6 (Değişik İşler) E. - 2008/4 K. sayılı kararı, 22.03.2008 tarihli ve 26824 sayılı Resmi Gazete, http://rega. basbakanlik.gov.tr, ET: 05.04.2009.
Anayasa Mahkemesi, 8.1.2008 tarihli ve 2003/6 (Değişik İşler) E. - 2008/4 K. sayılı kararı, 22.03.2008 tarihli ve 26824 sayılı Resmi Gazete, http://rega. basbakanlik.gov.tr, ET: 05.04.2009.
Arslan, Çetin; Yüce Divan Olarak Anayasa Mahkemesi, Nobel Yayınevi, Ankara 1999.
Arslan, Zühtü; “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türk Anayasa Yar- gısı: Uyum Sorunu ve Öneriler”, Anayasa Yargısı, AYM Yayını, C. 17, Y. 2000, s. 274-293.
Atar, Yavuz; Türk Anayasa Hukuku, Mimoza Yayınevi, 4. Bası, Konya 2007.
Baysal, Mustafa; “Anayasa Yargısında Yargılamanın Yenilenmesi Kuru- mu”, Anayasa Yargısı İncelemeleri 1 (Ed. Mehmet Turhan-Hikmet Tülen), AYM Yayınları, Ankara 2006, s. 609–634.
Bilir, Faruk; “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Yargılamanın Yeni- lenmesi”, Erciyes ÜHFD, Sayı 2, C. I, Y. 2006, s. 3–29.
Can, Osman; “Siyasal Partilerin Kapatılmasında Anayasal Ölçütler”, Anayasa Yargısı İncelemeleri 1 (Ed. Mehmet Turhan-Hikmet Tülen), AYM Yayınları, Ankara 2006, s. 451-524.
Demirer, M. Arif; 6 Eylül 1955 Olaylarına 50. Yılında Yeni Bakış, De- mokratlar Kulübü Yayını, 1. Bası, Ankara 2006.
Domaniç, Hayri; Hukukta Kazıyyei Muhkeme ve Nispi Kuvveti, Fakülte- ler Matbaası, İstanbul 1964.
Döner, Ayhan; İnsan Haklarının Uluslararası Alanda Korunması ve Av- rupa Sistemi, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2003.
Döner, Ayhan; “Anayasa Mahkemesi Kararlarının Gerekçelerinin Bağla- yıcılığına İlişkin Bazı Sorunlar”, Prof. Dr. Ergun Özbudun’a Armağan (Ana- yasa Hukuku-C. II), Yetkin Yayınları, Ankara 2008, s. 215-233.
Durmuş, Arzu; Siyasi Partilerin Kapatılması ve Yüce Divan Kararlarını Yeniden Tartışmak (Anayasa Mahkemesi Kararlarına Karşı Olağanüstü Ka- nun Yolları), Beta Yayınevi, İstanbul 2001.
Erdem, M. Ruhan/Korkmaz, Mustafa; “Yargılamanın Yenilenmesi Ne- deni Olarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin İhlali”, DEÜSBED, Sayı 2, C. 5, Y. 2003, s. 182-212.
Eren, Abdurrahman; Türkiye’de İnsan Haklarının Korunması; Ulus- lararası Koruma Mekanizması ve Ulusal İnsan Hakları Kurumlarının Rolü, Turhan Kitabevi, Ankara 2007.
Gören, Zafer; Anayasa Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2006.
Gözler, Kemal; Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Ekin Yayınevi, Bursa 2008.
Gözler, Kemal; Türk Anayasa Hukuku, Ekin Yayınevi, Bursa 2000.
Gözübüyük, Şeref A.; Yönetsel Yargı, Turhan Kitabevi, Ankara 2004.
Hacıoğlu, B. Caner; “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin İhlal Kara- rının Türk Ceza Muhakemesi Usulü Hukukunda Yeni Bir Muhakemenin Ye- nilenmesi Sebebi Olarak Kabulü ve İzlenecek Muhakeme Usulü Üzerine Bir İnceleme”, AÜEHFD, Sayı 1-2, C. VIII, Y. 2004, s. 93-113.
Hakyemez, Yusuf Ş.; Mutlak Monarşiden Günümüze Egemenlik Kavra- mı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2004.
Kaboğlu, Ö. İbrahim; Anayasa Yargısı (Avrupa Modeli ve Türkiye), 4. Bası, İmge Kitabevi, İstanbul 2007.
Kanadoğlu, Korkut; Anayasa Mahkemesi, Beta Yayınevi, İstanbul 2004.
Kapani, Münci; Politika Bilimine Giriş, Bilgi Yayınevi, 17. Bası, Ankara 2003.
Karakaş, A. Işıl; Avrupa Topluluğu Hukuk Düzeni ve Ulus Devlet Ege- menliği, Der Yayınları, İstanbul 1993.
Koçak, Mustafa; Batı’da ve Türkiye’de Egemenlik Anlayışının Değişimi: Devlet ve Egemenlik, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2006.
Koçak, Mustafa; Siyasal Partiler ve Türkiye’de Parti Yasakları, Turhan Kitabevi, Ankara 2002.
Kunter, Nurullah/Yenisey, Ferudun /Nuhoğlu, Ayşe; Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Bası, Arıkan Yayınevi, İstanbul 2006.
Kuru, Baki; Medeni Usul Hukuku, Yetkin Yayınları, 19. Bası, Ankara 2008.
Okur, Nurdan/Atalay, Ayşegül; “Yüce Divan Yargılaması”, Anayasa Yargısı İncelemeleri 1 (Ed. Mehmet Turhan-Hikmet Tülen), AYM Yayınları, Ankara 2006, s. 401–431.
Özbudun, Ergun; Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2008.
Özcan, Hüseyin/Yanık, Murat; Siyasi Partiler Hukuku, Der Yayınları, İstanbul 2007.
Özer, Attila; “Ülkemizde Egemenlik ve Yargı Erkinin Avrupa İnsan Hak- ları Karşısındaki Durumu”, Anayasa Yargısı, AYM Yayını, C. 20, Y. 2003, s. 187-194.
Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özekes, Muhammet; Medeni Usul Hukuku, Yetkin Yayınları, 7. Bası, Ankara 2008.
Resmi Gazete, Sayı 25014, Tarih 04.02.2003
Sağlam, Fazıl; “Anayasa Sorunlarına Güncel Bakış”, http://www.baro- birlik.org.tr/ yayinlar/makaleler/, s. 10, dn. 9, ET: 06.04.2009
Sağlam, Fazıl; Siyasî Partiler Hukukunun Güncel Sorunları, Beta Yayı- nevi, İstanbul 1999.
Sunay, Reyhan; Tartışılan Egemenlik, Yetkin Yayınları, Ankara 2007.
Surlu, Mehmet H.; Hukuk ve Cezada Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı Nedeniyle Yargılamanın Yenilenmesi, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2003.
Şahbaz, İbrahim; “AİHS’ne Taraf Ülkelerde Yargılamanın Yenilenme- si”, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Uygulaması (Sempozyum), TBB Ya- yını (No 72), Ankara 2004, s. 580-632.
Tanör, Bülent/Yüzbaşıoğlu, Necmi; 1982 Anayasasına Göre Türk Ana- yasa Hukuku, Beta Yayınevi, 8. Bası, İstanbul 2006.
Tezcan, Durmuş/Erdem, M. Ruhan/Sancakdar, Oğuz, Türkiye’de İn- san Hakları Sorunu, Seçkin Yayınları, Ankara 2004.
Teziç, Erdoğan; Anayasa Hukuku, Beta Yayınevi, 10. Bası, İstanbul 2005.
Yanık, Murat; Yüce Divan, Derin Yayınları, İstanbul 2008.