Amerika Birleşik Devletleri’nde Uygulanmakta Olan Arabuluculuğun Yasal Düzenlemesi ve Türk Hukuku ile Mukayesesi

Anglo-Sakson menşeli bir kurum olan alternatif uyuşmazlık çözüm yolları Kıta Avrupası ülkelerinde hızla uygulama alanı bulmaktadır. Aralarında uyuşmazlık bulunan tarafl arın ortaklaşa bir çözüme ulaşmak için tarafsız ve objektif bir kişinin yardımıyla optimal çözüm önerileri üretip sunmak suretiyle uyuşmazlığın çözümüne destek vermesini öngören ve gönüllülük esasına dayanan uyuşmazlık çözüm yolları bütününe “Alternatif Uyuşmazlık Çözümü” denmektedir. Bu çözüm yolları içerisinde tarafl ar arasındaki iletişimi en çok kuvvetlendiren arabuluculuktur. İletişim kopukluğunun yaşandığı ve uzlaşma kültürünün gelişmediği toplumlarda bireylerin tarafsız üçüncü bir kişinin yardımıyla sorunlarını çözebilme eğiliminin oluşturulması oldukça önemlidir. Bu çalışmanın konusunu ülkemizde alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının idari uyuşmazlıklara yansıtılmasının önemi, uygulanabilirliği, dış ülkelerde uygulanma biçimi ve bu kurumdan beklenen faydanın sağlanabilmesi için oluşturulabilecek mekanizmaların (gizlilik, mesleki uzmanlık, bağımsızlık gibi) çeşitliliği oluşturmaktadır. Uyuşmazlıkların alternatif çözüm yöntemleri çeşitlidir. Bu yöntemler içinde arabuluculuk yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bugün için alternatif uyuşmazlık çözümünün yaygın olarak kullanıldığı ülkelerde dahi, bu yöntemi savunanlar ve uyuşmazlıkların bu yolla çözümünü eleştirenler vardır. Böyle bir tartışma olsa bile gelişmiş ülkelerde başarıyla uygulanan alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının ülkemizde de uygulanabilirliğinin ortaya konulması zamanı gelmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Alternatif uyuşmazlık çözüm yolları, arabuluculuk, müzakere, uzlaştırma, kısa jüri duruşması, avukat arabulucular, tarafsız değerlendirme, mini duruşma

In societies where communication problems occur and where mutual understanding is a concept which is not well-developed it is important to form a tendency through which disagreements can be settled via the help of a third person. Alternative dispute resolution (ADR) is defi ned as a range of procedures that serve as alternatives to litigation through the courts for the resolution of disputes, generally involving the intercession and assistance of a neutral and impartial third party. The alternative solutions of a disagreement are varied. Among these, meditation is one which is widely applied. Today even in the countries where alternative disagreement solution is applied, there exists some who support it and also some who criticize it. Even if there exists such a disagreement, it high time we put forth the applicability of alternative disagreement solutions, which are successfully applied in developed countries, in our country

Keywords:

mediation, alternative dispute resolution, alternative dissagreement, neutral,

PDF

___

Anlaşmazlıkların Alternatif Çözümleri Eğitim Programı 2002 Konuşmacılarından Özel jsp?pFileNum=8
Ildır, Gülgün: Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, Ankara 2003
Kaymaz, Seydi, Gökcan, Hasan Tahsin : Uzlaşma ve Ön Ödeme, Ankara 2007 (Kaymaz, Gökcan-Uzlaşma)
Kocaoğlu, Mehmet: Türk İş Hukukunda Arabuluculuk Kurumu, Ankara 1999
Kuru, Baki/Arslan, Ramazan/Yılmaz Ejder: Medeni Usul Hukuku, Ankara 2001
Özbek, Mustafa: Alternatif Uyuşmazlık Çözümü ve Noterlerin Uyuşmazlık Çözümündeki İşlevi (Türkiye Noterler Birliği Dergisi, Kasım, 2006, s. 43-58) (Özbek-Noterlerin Uyuşmazlık Çözümündeki İşlevi)
Özbek, Mustafa: Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, Ankara 2004
Özbek, Mustafa: Avrupa Birliği’nde Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı:68, 2007, s.265-320) (Özbek-Avrupa Birliğinde Alternatif)
Özbek, Mustafa: Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Ceza Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Konulu Tavsiye Kararı, (Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:7, Sayı:1, s.127-166)
Özbek, Mustafa: Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Ceza Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Konulu Tavsiye Kararı, (Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:7, Sayı:1, s.127-166)
Özbek, Mustafa: Avukatlık Kanununun 35/A Maddesine Göre Arabulculuk, (Ankara Barosu Dergisi, 2001/3, s.113,136)
Özbek, Mustafa: Çağdaş Ceza Adaleti Sistemlerinde Alternatif Çözüm Arayışları ve Arabuluculuk Uygulaması, (Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaşma, İstanbul 2005, s.85-157)
Özbek, Mustafa: İdari Uyuşmazlıkların Çözümünde Yargılama Dışı Usuller (II), (Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı:57, 2005, s.82-134)
Öztürk, İlhami: Arabuluculuk Süreci,www.arabulucu.com
Simpson, David B.: Amerikan Hukuk Sisteminde Anlaşmazlıkların Alternatif Çözümleri ve Bunun Türk Hukuk Sistemi ile Uygunluğu, (e akademi, Ocak 2004, Sayı:23)
Tanrıver, Süha: Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ve Özellikle Arabuluculuk (Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Haziran 2006, s. 191-177), (Tanrıver- Alternetif Uyuşmazlık)
Ulukapı, Ömer: Avukatlık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair 4667 sayılı Kanunla Getirilen “İlam Niteliğindeki Belge” Üzerine İnceleme, (Prof. Dr. Ergun Önen’e Armağan, İstanbul 2003, s.447-460)
Ware, Stephen J.: Alternative Dispute Resolution, St. Paul 2001.
Wasley, Ken: Anlaşmazlıkların Alternatif Çözümleri Eğitim Programı, 2002, www.fmcs.gov
Yıldırım, N. Deren: Hakem-Bilirkişi Sözleşmesinin Hukukî Mahiyeti ve Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesinin Vazgeçilmezliği, (İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 1991-1994, S:1-4, s.321-330)