Aslı AYAN, Semra DÖNMEZ

Radyolojik – Nükleer Terörist Saldırılarda Tıbbi Yönetim

Terörizmle mücadelede yıllarını geçiren ve mücadeleye devam eden ülkemizde,Radyolojik- Nükleer terörist olaylar ile hiç karşılaşılmamış olmasına rağmen, sınır güvenliğinde bozulma ve kitlesel göç tehdidi altında, Tıbbi Kimyasal Biyolojik Radyolojik Nükleer Savunma (Tıbbi KBRN) açısından güncelliğini kaybetmeyen bir olasılık olmaya devam etmektedir. Radyoaktif kaynaklar (tıp, endüstri, araştırma ve eğitim alanlarında kullanılan), nükleer santraller, reaktörler ile meydana gelebilecek kazalar ve terörist saldırılar insan yaşamını etkileyecek önemli risk kaynaklarıdır. Depolama, üretim ve dağıtım kontrolsüzlüğü her an bir tehdit unsurudur. Riski minimum düzeye indirecek tedbirlerin alınması, öncelikli müdahaleyi yapacak organizasyonun kurulması, müdahale ekiplerinin eğitilmesi ve müdahaleye yönelik planlamanın yapılması zorunluluktur. Nitelikli personel istihdamı ve kullanılacak araç gereçlerde yeterlilik sağlanmalıdır. Bu makalede radyolojik- nükleer kaza ve saldırılarda müdahale eden personelin radyasyondan korunması, olay yeri yönetimi, kurbanlara tıbbi yaklaşım özetlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Radyolojik ve nükleer terörizm, tıbbi savunma, radyasyon maruziyeti, radyasyondan korunma

PDF

___

1.Bozbıyık A, Hancı İH, Özdemir Ç, Demirkan Ö. Nükleer Silahlar Üretimi ve Etkileri. STED 2001, cilt 10sayı 10, 386-387
2. Sabol J, ‎Weng PS. Introduction To Radiation Protection Dosimetry, 1995 World Scientific
3. Johnston R. Bratsk Radiological Assault, 1991 - Johnston's Archive, Database of radiological incidents and related events. 2007. Johnston's Archive. www.johnstonsarchive.net/nuclear/radevents
4. Badly packaged nuclear consignment on plane to Brussels, 2017. www.flander.news.be,2017
5. Radyasyon Erken Uyarı Sistemi Ağı (RESA), www.taek.gov.tr
6. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ADME Eğitimi Kurs Notları ADYM 25-29 Kasım 2013
7. Barnett DJ, CL Parker, Blodgett DW, Wierzba RK, Links JM . Understanding Radiologic and Nuclear Terrorism as Public Health Threats: Preparedness and Response Perspectives. J Nucl Med 2006; 47:1653–1661
8.Harrison J, Fell T, Leggett R, Lloyd D .The polonium-210 poisoning of Mr Alexander Litvinenko. Journal of Radiological Protection; 37;1: 266-278
9. Koteng AO. Polonium-210 as Weapon for Mass Destruction. www.iaea.org
10. International Atomic Energy Agency , Assessment And Treatment Of External And Internal Radionuclide Contamination, IAEA TECH-DOC-869, Vienna 1996
11.Radiation Emergencies and Medical Management US department of Health and Human Services, www.remm.nlm.gov
12.Responding to a Radiological or Nuclear Terrorism Incident: A Guide for Decision Makers (NCRP Report No. 165, 2010)
13. Li C, Ansari A, Etherington G, Jourdain JR, Kukhta B, Kurihara O et al. Managing Internal Radiation contamination following an Emergency: Identification og Gaps and Priorities. Radiation Prot Dosimetry. 2016- 171;1: 78–84
14.Population Monitoring and Radionuclide Decorporation Following a Radiological or Nuclear Incident .(NCRP Report No. 166, 2011)
15. İnce S, Eksternal kontaminasyon ve Dekontaminasyon teknikleri, Nucl Med Semin 2017;3:211-215
16. Emer MO, İnternal Kontaminasyon ve Dekorporasyon Nucl Med Semin 2017;3: 207 -210
17.Goans, RE, Waselenko, JK. Medical Management Of Radiological Casualties .Health Physics: November 2005; 5: 505-512
18.Sowby FD. Nonstochastic Effects of Ionizing Radiation. ICRP Publication 41.1984 Ann. ICRP 14 (3).