Türk Silahlı Kuvvetlerinin Uluslararası Askerî Müdahalelerde Görevlendirilmesinin İç Hukuktaki Dayanakları

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK)nin ülke dışına gönderilmesi, Bakanlar Kurulunda tüm bakanlarca imzalanan ve Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’nden bu yönde izin talebini içeren bir tezkerenin Başbakanlık tarafından TBMM Başkanlığına sunulması ve bu tezkerenin TBMM Genel Kurulunda görüşülüp oylanması sonucunda alınan karar ile gerçekleşmektedir. Bu kararlar, Meclis kararı niteliğindedir ve yasama organının yürütme organıyla ilişkilerine dair kararlardan birine örnek teşkil etmektedir. Anayasa’nın 117/2, TSK İç Hizmet Kanunu’nun 35 ve TSK İç Hizmet Yönetmeliği’nin 85/1’inci maddelerine göre, TSK’nin görevi, yurt dışından gelecek tehdit ve tehlikelere karşı Türk vatanını savunmak, caydırıcılık sağlayacak şekilde askerî gücün muhafazasını ve güçlendirilmesini sağlamak, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıyla yurt dışında verilen görevleri yapmak ve uluslararası barışın sağlanmasına yardımcı olmak olarak tespit edilmiştir. Anayasanın 92’nci maddesi gereğince, TSK’nin yurt dışına gönderilmesine TBMM izin verir. TBMM’nin bu konudaki kararı kanun veya iç tüzük niteliğinde olmadığından, Anayasa Mahkemesinin denetimine tabi değildir. Kuvvet kullanımı bir devlet için en önemli konulardan birisi olduğu için kuvvet kullanımında yetkili organlar Anayasa’da düzenlenmiştir. Ancak bu düzenlemeler açık ve net olmadığı için yeni tartışmaları da gündeme getirmiştir. Bu tartışmaların ilkini yasama ve yürütme arasındaki yetki tartışması oluştururken ikincisini yürütmenin kendi içindeki yetki kullanımı tartışması oluşturmaktadır. Özellikle Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi ilkesinin getirilmiş olması bu tartışmayı arttırmaktadır.

DEPLOYING TURKISH ARMED FORCES IN INTERNATIONAL MILITARY INTERVENTIONS IN ACCORDANCE WITH DOMESTIC LAW

The Turkish Armed Forces may be deployed abroad by a decision of the Grand National Assembly of Turkey (GNAT) after the Council of Ministers submits a mandate seeking permission for sending troops abroad, including all ministers’ signature to the General Assembly of GNAT and permission given by GNAT. This mandate is a Parliament decision and is a significant example of relations between legislative and executive. In accordance with the Constitution article 117 paragraph 2; Internal Service Code of Turkish Armed Forces article 35, and Internal Service Regulation of Turkish Armed Forces article 85 paragraph 1; Turkish Armed Forces have a duty to defend country against threats and dangers from abroad; to sustain and empower standing strong military forces to deter threats; to operate abroad in accordance with the decision of the GNAT; and to help maintain international peace and security. The Constitutional Court cannot supervise decision of the GNAT because this decision is not a code, nor is an internal regulation.