Dominant Position and its Abuse: The Practice in Turkey

Bilindiği üzere, rekabet hukuku rekabeti bozucu anlaşmalar ve hakim durumun kötüye kullanılması olmak üzere iki temel üzerine oturmaktadır. Bu bağlamda bu çalışma, henüz başlangıç aşamasında sayılabilecek olan Türk rekabet hukukunda bu temellerden birisi olan hakim durum kavramını ve 4054 sayılı Kanun'da düzenlendiği haliyle kötüye kullanılmasını Kurul kararları çerçevesinde incelemektedir. Makalede öncelikle Avrupa Komisyonu-Adalet Divanının hakim duruma yaklaşımı Rekabet Kurulu'nun yaklaşımıyla mukayeseli olarak ele alınmıştır. Ardından hakim durum için Kurul'un göz önüne aldığı kriterler ve birleşme/devralma yoluyla hakim durumun oluşması irdelenmiştir. Hakim durumun kötüye kullanılması ise; rakip firmanın girişinin engellenmesi/zorlaştırılması, haksız fiyatlandırma, ayrımcılık yapılması, iki ürün/hizmetin bağlanması ve pazar gücünün başka pazarda kullanılmasını içerecek şekilde, Kurul'un önde gelen bütün kararları analiz edilerek ve gerekli yerlerde eleştiride bulunularak ele alınmıştır.

PDF

___

1.For an overview of the Turkish Competition Act, see G. Anik, "Competition Rules of Turkey", [1997] E.C.L.R. 311; G. Aşçıoglu Öz, "Competition Law and Practice in Turkey", [1999] E.C.L.R. 149.
2.See K. Doğan Yenisey, "Prohibition of Cartels in Turkey", [2002] E.C.L.R. 26.
3.[1989] O.J. L395/1.
4.The Court defined the dominant position as "a position of economic strength enjoyed by an undertaking which enables it to prevent effective competition being maintained on the relevant market by giving it the power to behave to an appreciable extent independently of its competitors, customers and ultimately of consumers." (see Case 27/76 United Brands v. Commission [1978] ECR 207, Case 85/76 Hoffmann-La Roche v. Commission [1979] ECR 461)
5.The Commission defined the dominant position as 'the power to determine prices or to control production or distribution for a significant part of the products in question' [1972] CMLR Dİ 1 para. II.3.
6.V.Korah, An Introductory Guide to EC Competition Law and Practice, Hart Publishing, 1997, p.78
7.See AKS Televizyon Reklamcılık Filmcilik San. ve Tic. A.Ş., Birleşik Medya Paz. A.Ş. v. DTV Haber ve Görsel Yay. A.Ş., MEPAŞ, Prime Medya Filmcilik ve Reklamcılık San. A.Ş., SATEL, BİMAŞ (cited below as BIMAŞ) decision, No. 24582,13.11.2001, Official Gazette,p. 212.
8.See İsmet Ayaz v. Belko Ankara Kömür ve Asfalt işletmeleri San. ve Tic. Ltd. Şti. (cited below as BELKO) decision, No. 24619,23.12.2001, Official Gazette, p. 58.
9.See Ulusal Basın Gazetecilik Matbaacılık ve Yayıncılık San. A.Ş. v. BBD, BİRYAY, YAYSAT (cited below as BİRYAY I) decision, No. 24375,16.04.2001, Official Gazette, p.26; Multimedya Basım ve Yayıncılık Tic. A.Ş. v. BBD, BİRYAY, YAYSAT (cited below as BİRYAY II) decision, No. 24384,26.04.2001, Official Gazette, p. 58.
10.See Ekohaber Gazetesi- Prestij Ltd. Şti. v. Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş., Sabah Yayıncılık A.Ş., Bursa Gazetecilik ve Yayın A.Ş., Olay Basın Yayıncılık A.Ş. (cited below as Newspapers) decision,No. 24374,15.04.2001, Official Gazette,p.13.
11.Some exceptional decisions are seen. For example, in the decision of Uzay Gıda, the market shares of the firm was considered and concluded to be in dominant position without defining the relevant product and geographic market (see Kar Gıda San. ve Tic. A.Ş., Pers Gıda San. Tic. A.Ş. v. Uzay Gıda San. ve Tic. A.Ş. (cited below as Uzay Gıda) decision, No. 24866, 04.09.2002, Official Gazette, p. 180-181)
12.See decision AMD Elektronik Bilgisayar San. ve Tic. A.Ş. v. Microsoft Corporation, No.24824.23.07.2002,Official Gazette, p.8.
13.See decision Yalova yaliliği San. ve Tic. Müdürlüğü, CONTIMED Shipping & Trading Co. Ltd. Şti., B. Melih DAG v. Hewlett Packard Bilgisayar ve Ölçüm Sistemleri Â.Ş., No. 24948, 26.11.2002, Official Gazette.
14.In the Arçelik decision the Board made a similar definition of the relevant product market like that of the Microsoft case and stated that "to define the relevant product market two basic variables have to be considered. They are demand substitution and supply substitution." ( See Farplas Oto Yedek Parça ve İmalat A.Ş. v. Arçelik A.Ş. (cited below as Arçelik) decision, No. 25218.03.09.2003, Official Gazette, p.28)
15.See BİMAŞ Birleşik Medya Pazarlama A.Ş. v. CINE 5 Filmcilik ve Yapımcılık A.Ş., Türkiye Futbol Federasyonu (cited below as CINE 5) decision, No. 24362, 03.04.2001, Official Gazette, p.24; Newspapers decision, p.12; Başarı Elektronik San. ve Tic. A.Ş., Telsim Mobil Telekomünikasyon Hizmetleri A.Ş. v. Turkcell İletişim Hizmetleri A.Ş.(cited below as Turkcell) decision, No. 25176, 22.07.2003, Official Gazette, p. 45-46; Arçelik decision, p.28; BELKO decision, p. 10; Permak Makina San. A.Ş. v. TSE decision, No. 25240, 25.09.2003, Official Gazette, p.36.
16.See HP decision; Arçelik decision, p.29-30.
17.See K.G. Elzinga and T.F. Hogarty, "The Problem of Geographic Market Delination in Antimerger Suits", (1973) 18 Antitrust Bulletin 45.
18.See Arçelik decision, p.31.
19.See BİRYAY I decision, p.9-10; BİRYAY II decision, p.33-34.
20.See Turkcell decision, p. 47-59.
21.See Uzay Gıda decision, p. 181
22.See decision Yurdatap Meşrubat San. ve Tic. Ltd. Şti v. MEPA Meşrubat Pazarlama Dağıtım ve Tic. A.Ş., No. 24866,04.09.2002, Official Gazette,p. 189-190.
23.See decision Zihni Gemi İşletmeleri ve Tic. A.Ş. v. Samarco Mineraçao SA, Mineraçao Da Trindade-Samitri, Samarco/Samitri, No. 24874,12.09.2002, Official Gazette, p.10.
24.See Turkcell decision, p.47.
25.See BİMAŞ decision, p.236; Arçelik decision, p.32; Uzay Gıda decision, p.181; Microsoft decision, p.ll.
26.See Arçelik decision, p.32.
27.Official Gazette, No. 23078,12.08.1997.
28.For an overview of the Communique, see F.R. Crotti and M. Kasman, "Turkey's New Merger Control Legislation", [1998] E.C.L.R. 370.
29.See Toros Gübre ve Kimya Endüstrisi A.Ş ./Istanbul Gübre San. A.Ş. (cited below as IGSAŞ) decision, No. 24318,14.02.2001, Official Gazette.
30.See decision Trakmak Traktör ve Ziraat Makinaları Tic. A.Ş ./New Holland N.V./ Koç Grubu, No. 23601,04.02.1999, Official Gazette, p.42-43.
31.See decision Ülker Gıda San. ve Tic A.Ş./Karsa Bisküvi Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti., No. 24671, 14.02.2002, Official Gazette,p. 43.
32.See decision Cisco Systems Inc. / IBM Corporation, No. 24226, 10.11.2000, Official Gazette, pp. 66-76.
33.See decision Glaxo Wellcome pic. / SmithKline Beecham pic., No. 24718, 06.04.2002, Official Gazette, p.28.
34.See İGSAŞ decision, p. 58; Annual Report on Competition Policy Developments in Turkey, 20.04.2001, p.19.
35.See BIRYAY II decision, p. 59; Annual Report on Competition Policy Developments in Turkey, 20.04.2001, p.9.
36.See decision Ceytaş Madencilik Tekstil San. ve Tic. A.Ş. v. Eti Holding A.Ş., No. 24524, 15.09.2001, Official Gazette,p.24.
37.See Uzay Gıda decision, p. 180
38.See Uzay Gıda decision, p.184
39.See BELKO decision, p.60
40.See Muzaffer Saraç v. Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (cited below as ASKİ) decision, No. 24630,04.01.2002, Official Gazette, p.37.
41.See BELKO decision, p.56
42.See BELKO decision, p.61
43.See ASKİ decision, p.38
44.See CINE 5 decision, p.37
45.See Aks Televizyon Reklamcılık ve Filmcilik San. ve Tic. A.Ş., Turkcell İletişim Hizmetleri A.Ş. v. Türkiye Futbol Federasyonu, Teleon Reklamcılık ve Filmcilik San. ve Tic. A.Ş. (cited below as Teleon) decision, No. 25168,14.07.2003, Official Gazette, p.44.
46.See BİRYAY I decision, p. 32; BİRYAY II decision, p. 70.
47.See Turkcell decision, p.98.
48.See Teleon decision, p.44-45.

ISSN: 1303-2518
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2001
Yayıncı: Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi