Konut Kullanıcılarının Kentsel ve Sosyal Yaşam Kalitesi Farkındalığı: Ankara/Çayyolu-Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı Mahallesi Örneği
1980 sonrasında küreselleşme ve dinamikleri; ekonomik bütünleşme politikaları ile birlikte sosyal, kültürel ve siyasal uyum süreçlerive özellikle sermayeyi kentsel gelişmeye yönlendirmesiyle kentsel mekânı da biçimlendirmektedir. Türkiye de de küreselleşmedalgasıyla; neo liberal politikalar çerçevesinde yaşanan ekonomik değişim sürecinde, kent mekânı rant sektörü için en karlı yatırımalanına dönüştürülmektedir. Konut sektörü, etkin ve yaygın pazarlama stratejileriyle bu sürece hızla ve kolaylıkla dâhil edilmiştir.Bu gelişmede kentsel ölçekte son onlu yıllarda Ankara/Çayyolu, orta-üst ve üst gelir grubundaki kullanıcılarıyla, ekonomik ve sosyalolarak ayrışmaktadır. Bu ayrışma, fiziksel ve mekânsal kalite düzeyi yüksek olan konut alanlarında belirgindir. Ancak, konut kalitesininölçülebilir fiziksel ve mekânsal standartlarıyla birlikte, kullanıcının sosyal ve kültürel isteklerinin karşılanması, yaşam kalitesindeönem kazanmaktadır. Bu noktadan hareketle, bu çalışmada, konut alanlarında kullanıcıların fiziksel ve toplumsal çevre algısı ile kalitekapsamındaki talepleri ve farkındalığı, örneklem alan olarak seçilen Ankara-Çayyolu- Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı mahallesindeincelenmektedir. Bu mahallenin 1980lerle başlayan var oluş öyküsünde, neo liberal politikalar ve kentsel mekânı biçimlendirmeyeteneği baş aktör iken, kullanıcıların bu öyküdeki varlığı, yaşam kalitesi ve farkındalıkla tanımlanmaktadır. Böylece elde edilençıkarsamalar, yaşanabilir konut alanlarının oluşturulmasında yönlendirici olacaktır.
Residents Awareness of Urban and Social Living Quality: The Example of Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı Neighborhood in Çayyolu/Ankara
Since 1980, the dynamics of globalization have directed the processes of social, cultural, and political adjustment as well as those of economicintegration and especially capital towards urban development,forming urban space. The wave of globalization in Turkey, within a processof economic change in the context of neo liberal policies, urban space has been turned into the most profitable area of investment inthe unearned income (economic rent) sector. The residential sector has been included in this process quickly and easily through effectiveand widespread marketing strategies. Over the last two decades of this development, the Ankara-Çayyolu District has become segregatedeconomically and socially between its upper and upper-middle class residents in the urban context. This segregation is evident in residentialareas with high-level physical and spatial quality. On the other hand, in addition to the measurable physical and spatial standards of housing quality, it is also important to find out i f the quality of living meets the social and cultural expectations of its residents. Startingfrom this point of view, we examine residentsperceptions of their physical and social environment in our chosen sample area in the Prof.Dr. Ahmet Taner Kışlalı Neighborhood, and their demands and awareness of housing quality. The story of this neighborhood, which beginsin 1980, at a time when neo liberal policies and the power toform urban space was all-important, is defined here by the residentsqualityof living and awareness of it. Our results obtained are expected to help guide the creation of liveable housing areas in thefuture.Keywords:Housing Users, Urban Living Quality, Social Living, Awareness, Ankara- Çayyolu-Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı Neighborhood
___
- Altaban, Ö. (2002). Ankara metropoliten alan planlama deneyimi (1970-1984): Nazım plan bürosunun kuruluşu, örgüt yapısı, planlama yaklaşımı ve sorunları, Planlama, 4, 32-45. Amerigo, M. ve Aragones, J.I. (1997). A theoretical and methodological approach to the study of residential satisfaction, Journal of Environmental Psychology, 17, 4757. Görgülü, T. ve Koca, S. K. (2007). Türkiyede barınma biçiminde yaşanan değişimler: son dönemde yapılan tüketim odaklı konutlar. Mimarlık, 331, 25 Kasım 2015 tarihinde http:// www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&Der giSayi=287&RecID=1630 adresinden erişildi. Gültekin, A. T. (2014). Recent sprawl and shrinkage policies deployed in the sphere of urban management in Turkey: The case of Ankara. ERSA conference papers içinde (No. ersa14p652). European Regional Science Association. 25 Kasım 2015 tarihinde http://www-sre.wu.ac.at/ersa/ ersaconfs/ersa14/e140826aFinal00652.pdf adresinden erişildi. Günay, B. (2006). Ankara çekirdek alanının oluşumu ve 1990 Nazım Planı hakkında bir değerlendirme. T. Şenyapılı (Der.) Cumhuriyetin Ankarası: Doç. Dr. Özcan Altabana armağan içinde (ss. 60-76). Ankara: ODTÜ. Gürel, Z.A. (2009). Kentsel yaşam kalitesi ile kent hizmetleri arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir model önerisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Güzey, Ö. (2014). Neoliberal urbanism restructuring the city of Ankara: gated communities as a new life style in a suburban settlement. City, 36, 93106. Hacısalihoğlu, Y. (2000). Küreselleşme, mekânsal etkileri ve İstanbul. İstanbul: Akademik Düzey. Işık, O. ve Pınarcıoğlu, M. (2015). Nöbetleşe yoksulluk, gecekondulaşma ve kent yoksulları: Sultanbeyli örneği.
- İstanbul: İletişim. Kamacı, E. (2009). Güneybatı Ankara Koridoru Yenikent Bahçeli Evler Yapı Kooperatifi. Gecekondu, dönüşüm, kent, Tansı Şenyapılı ya armağan içinde (ss. 327-352) Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yayın. Kellekci, Ö.L. ve Berköz, L. (2006a) Konut ve çevresel kalite memnuniyetini yükselten faktörler. İTÜ Dergisi/a, mimarlık, planlama, tasarım, 5(2),167-178. Kellekci Ö. L. ve Berköz, L. (2006b). Mass housing: User satisfaction in housing and its environment Istanbul, Turkey. Europen Journal Housing Policy, 6(1), 77-99. Keyder, Ç. (2013) Enformel konut piyasasından küresel konut piyasasına. Ç. Keyder (Der.) İstanbul küresel ile yerel arasında içinde (ss. 171-191). İstanbul: Metis Yayıncılık Ltd. (4. Basım). Lefebvre, H. (2013). Kentsel devrim. (S.Sezer, Çev.), İstanbul: Sel. Öncü, A. (1999). İdealinizdeki Ev mitolojisi kültürel sınırları aşarak İstanbula ulaştı. Birikim, 123, 26-46. Özgür, E.F. (2006). Sosyal ve mekânsal ayrışma çerçevesinde yeni konutlaşma eğilimleri: Kapalı siteler, İstanbul, Çekmeköy örneği. Planlama, 4, 79-95. 15 Mayıs 2015 tarihinde http://www.researchgate.net/profile/ Maria_Amerigo/publication/236144341_A_Theoretical_ and_Methodological_Approach_to_the_Study_of_ Residential_Satisfaction/links/00463527ec533dcedd000000. pdf adresinden erişildi. Balta, M. Ö. Ve Eke, F. (2011). Spatial reflection of urban planning in metropolitan areas and urban rent; a case study
- of Çayyolu, Ankara. European Planning Studies, 19(10), 1817-1838. Berköz, L., Şence Türk, Ş. ve Kellekci, Ö. L. (2009). Environmental quality and user satisfaction in mass housing areas: The case of Istanbul. European Planning Studies, 17(1), 161-174. 15 Mayıs 2015 tarihinde http://www.tandfonline.com/doi/ abs/10.1080/09654310802514086 adresinden erişildi. Çayyolu Platformu. (2015). 15 Mayıs 2015 tarihinde www. cayyolum.com adresinden erişildi. Erdönmez, M. E. (2005). Açık kamusal kent mekânlarının toplumsal ilişkileri yapılandırmadaki rolü, Büyükdere- Levent-Maslak aksı. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Erişen, O. (2003). Suburbanization in Türkiye within the process of ıntegration to global development and a new li fe-style settlement. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Ensititüsü, Ankara. Erkul, A.K. (2014a). Konut tercihi ve sosyo-mekânsal ilişkilerde kültürel sermayenin rolü: Koru sitesi ve OR-AN sitesi örnekleri üzerinden bir karşılaştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(4), 625-647. Erkul, A.K. (2014b). From privatized to constructed public spaces: Observations from Turkish cities. American International Journal of Contemporary Research, 4 (7), 120-126. 25 Kasım 2015 tarihinde http://www.aijcrnet.com/journals/Vol_4_ No_7_July_2014/15.pdf adresinden erişildi. Erol, D (1999). Konut sakinlerinin fiziksel ve toplumsal çevre algısı. Çağdaş Yerel Yönetimler, 8(1), 54-70. Ertürk, H. ve Tosun, E.K. (2009). Küreselleşme sürecinde kentlerde mekânsal, sosyal ve kültürel değişim: Bursa örneği. Uludağ Ü niversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 37-53. Falay, N. (2014). Kamusal Alanın Oluşumu, Dönüşümü ve İktisadi Boyut, Journal of Li fe Economics, 2, 51- 70. 25 Kasım 2015 tarihinde http://www.jlecon.com/Makaleler/52042 9241_6-nihat%20falay.pdf adresinden erişildi. Geniş, Ş. (2007). Producing elite localities: the rise of gated communities in Istanbul. Urban Studies, 44(4), 771798. Göregenli, M. (2010). Çevre psikolojisi, insan-mekân ilişkileri. İstanbul: Bilgi Üniversitesi . Uzun, N. (2006). Kentsel dönüşümde yeni bir kavram: Seçkinleştirme. A. Eraydın (Der.) Değişen Mekân: Mekânsal süreçlere ilişkin tartışma ve araştırmalara toplu bakış: 1923- 2003 içinde (ss. 340-360). Ankara: Dost Kitapevi. Van Kamp, I., Leidelmeijer, K., Marsman, G. and Hollander, de A., (2003). Urban environmental quality and human well- being: Towards a conceptual framework and demarcation of concepts; a literature study. Landscape and Urban Planning, 65(1-2), 5-18. 3 Mart 2015 tarihinde http://www. sciencedirect.com/science/article/pii/S0169204602002323 adresinden erişildi. Yamada, N., Heo, J., King, C. ve Fu, Y.Y. (2009). Life satisfaction of urban residents: Do health perception, wealth, safety, community pride and, and cultural tourism matter? 2009 ICHRIE Conference. 3 Mayıs 2015 tarihinde http:// scholarworks.umass.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1182& context=refereed adresinden erişildi. Yüceşahin, M.M. ve Tuysuz, S. (2011). Ankara kentinde sosyo- mekânsal farklılaşmanın örüntüleri: Ampirik bir analiz. Coğrafi Bilimler Dergisi, 9(2), 159-188. Şen, B. (2011). Kentsel mekânda üçlü ittifak: Sanayisizleşme, soylulaştırma, yeni orta sınıf. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 44, 1-21. Şensoy, N. ve Karadağ, A.A. (2012). Sosyal etkileşimin komşuluk düzeyinde geliştirilmesine yönelik bir araştırma: Ankara TOKİ Atakent Sitesi örneği. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 2(6), 279-289. Tarhan, B. A. (2006). Ankara, kent ve modernleşme. F. Ş. Cantek (Der.) Sanki viran Ankara içinde (ss. 107-148). İstanbul: İletişim. Tirkeş, G.K. (2012). Spatial choices of middle classes. METU, Journal of Faculty Architecture, 27(2), 37-59. TÜİK (2015). 3 Mayıs 2015 tarihinde www.tuik.gov.tr/ adresinden erişildi. Türkoğlu, H. (1997). Residents satisfaction of housing environments: The case of Istanbul, Turkey. Landscape and Urban Planning, 39, 55-67. Türkoğlu, H.D., Bölen, F., Baran, P.K. ve Marans, R.W. (2008). İstanbulda yaşam kalitesinin ölçülmesi. İTÜ Dergisi A Mimarlık, Planlama, Tasarım, 7(2), 103-113.
- ISSN: 2147-8724
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Yayıncı: Koç Üniversitesi VEKAM