12050

Cumhuriyet döneminin Art Deco mobilya tasarımları: Selahattin Refik Sırmalı ve Atatürk'ün çalışma Odası

Bu çalışma, iç mekân tasarımları ve mobilya tasarımlarındaki modern uygulamaları ile Cumhuriyet dönemi mimarlığında etkin birrol alan Selahattin Refiki konu edinmektedir. Tasarımlarında döneminin uluslararası sanat ortamının en yeni ve popüler sanatı ArtDecoyu uygulayan Selahattin Refik, iç mekân ve mobilya tasarımları ile Atatürkün de beğenisini kazanmış; tasarımları Cumhuriyetinilk yirmi yıllık döneminde etkili olmuştur. Bu çalışma özellikle onun Türkiye Cumhuriyetinin ilk Cumhurbaşkanlığı Konutu olanAtatürk Müze Köşkündeki, Atatürk için düzenlediği Çalışma Odasının iç mekân ve mobilya tasarımlarına odaklanmıştır.Türkiyenin özgün Art Deco sanatı uygulamalarının başında gelen Çalışma Odası, Selahattin Refikin dönemin modern sanatınıuygulamadaki özgünlüğünün ve yetkinliğinin yanı sıra Cumhuriyetin iç mekânlara yansıyan modern kimliğini de örnekleyen öncübir uygulama olmuştur.

Art Deco furniture Designs in Republican Era: Selahattin Refik Sırmalı and the Study room of Atatürk

This study presents the works of Selahattin Refik who played an active role in the Republican Era Architecture through his modernpractices in interior architecture and furniture design. Practicing the most recent and popular art of his time, Art Deco, Refik also receivedthe appreciation of Atatürk, and was infuential in the first twenty years of the Republic. Tis study focuses on his interior and furniture designs for the Study Room designed for Ataturk at the Ataturk Museum House whichis the first Oficial Residence of the President of the Republic of Turkey. Pioneering original Art Deco practices of our country, the StudyRoom has been an implementation that illustrates not only the originality and competency of Selahattin Refik in practicing the modernart of the era but also the refection of the modern identity of the Republic on interior designs.

PDF

___

Anonim. (1923). Art Deco mekân. Süs, 1 (14), 103.
Anonim. (1930). Nuova sede centrale della Banque dAfaires di Angora. Rassegna di Architettura: Rivista Mensile di Architettura e Decorazione , IX(12), 448-451.
Art Deco Ceiling Lamp. [1928?]. 1stdips. 4 Ekim 2014 tarihinde https://www.1stdibs.com/furniture/lighting/chandeliers- pendant-lights/extremely-large-important-art-deco-ceiling- lamp/id-f_812197/ adresinden erişildi.
Art Deco Ceiling Light. [1930?]. Negrel Antiques. 4 Ekim 2014 tarihinde http://www.negrelantiques.com/antique_lighting. html?itemid=338 adresinden erişildi.
Atagök, T. (1986, 09 Ağustos). Türk Resim Tarihinin Barınağı, Cumhuriyet , s. 4.
Atan, A. (2008). Türk resim sanatında D grubu hareketi: D grubu üyesi Bedri Rahmi Eyüboğlu. 05 Mayıs 2013 tarihinde http://www.ahmetatan.com/?p=4& pp= 12 adresinden erişildi.
Atatürkün Özel Kalem Müdürü Hasan Rızanın Selahattin Refike İhtarnamesi. (1930, 7 Mart). (Belge No: 01016042). Cumhurbaşkanlığı Atatürk Arşivi, Ankara.
Atatürkün Selahattin Refik Beye ödeme yapılmasını isteyen yazısı (1930, 3 Mayıs). (Belge No: 01027176-2). Cumhurbaşkanlığı Atatürk Arşivi, Ankara.
Benton, C., Benton, T. ve Wood, C. (2003). Art deco: 1910-1939. Bulfinch, s. 16.
Bilgen, H. (1985). Ankarada günlük yaşam 1928-1938. Mimarlık Dergisi, 212-213 , 17-21.
Charles, V. ve Carl, K.H. (2013). Furniture and furniture sets, art deco. New York: Parkstone International.
Club Chairs. (t.y.) 1stdibs. 4 Ekim 2014 tarihinde https:// www.1stdibs.com/furniture/seating/club-chairs/pair-of- french-art-deco-club-chairs-andre-groult-characteristics/id- f_336805/ adresinden erişildi.
Çalışma Odasının kalorifer işleri ile ilgili belge. (t.y.). (Belge No: 01027176-20). Cumhurbaşkanlığı Atatürk Arşivi, Ankara.
Duncan, A. (1997). Art deco. London: Tames & Hudson.
Dufrene, M. (2002). Authentic art deco interiors from the 1925 Paris Exhibition. London: Antique Collectors Club. 4 Ekim 2014 tarihinde https://www.1stdibs.com/furniture/more- furniture-collectibles/books/authentic-art-deco-interiors- from-1925-paris-exhibition/id-f_798979/ adresinden erişildi.
Eldem, S. H. (2013). Mobilya. Umut Şumnu (Der.). Erken Cumhuriyet döneminde mobilya içinde (ss. 27-28). İstanbul: TMMOB İçmimarlar Odası.
Erduran, L. (1960, 18 Aralık). Sakınılan göze. Milliyet, s.2.
Erten, O. (2014). Mimar Sinanın hazineleri. 04 Ekim 2014 tarihinde http://m.radikal.com.tr/hayat/mimar_sinanin_ hazineleri-1178064 adresinden erişildi.
Kutay, C. (1993). Atatürk olmasaydı. İstanbul: Milliyet Yayıncılık.
Küçükerman, Ö. (2013a). 1939-1945 yılları arasında Güzel Sanatlar Akademisinde dahili mimari şube şefi ünlü art deco sanatçısı: Marie Louis Süe. U. Şumnu (Der.) Erken Cumhuriyet döneminde mobilya içinde (ss. 61-69). İstanbul: TMMOB İç Mimarlar Odası.
Küçükerman, Ö. (2013b). 1939-1945 yılları arasında Güzel Sanatlar Akademisinde dahili mimari şubesi şefi ünlü Fransız art deco sanatçısı Louis Süe ve Türkiyedeki
Selahattin Refikin Çalışma Odası için tasarladığı masa zili. (t.y.). (Envanter No: 1475) Cumhurbaşkanlığı Atatürk Müze Köşkü, Ankara.
Selahattin Refikin Çalışma Odası için tasarladığı tavan lambası. (Mart 1930). (Envanter No: 1486). Cumhurbaşkanlığı Atatürk Müze Köşkü, Ankara.
Selahattin Refik Bey Fabrikasında çalışanlar ve çalışma süreleri. (t.y.) (Belge No: 01027176-6, 01027176-7, 01027176-8, 01027176-9). Cumhurbaşkanlığı Atatürk Arşivi, Ankara.
Selahattin Refik Bey Fabrikasının Damgası. (1930, 30 Nisan). (Belge No: 01027176-3). Cumhurbaşkanlığı Atatürk Arşivi, Ankara.
Selahattin Refike ödeme yapıldığına dair belge (t.y.). (Belge No: 01027176-11). Cumhurbaşkanlığı Atatürk Arşivi, Ankara.
Selahattin Refike ödenen ücretin belgesi (1930, 5 Mayıs). (Belge No: 01027176) Cumhurbaşkanlığı Atatürk Arşivi, Ankara.
Selahattin Refikin imzası.(1930, 4 Mayıs). (Belge No: 01027176- 1). Cumhurbaşkanlığı Atatürk Arşivi, Ankara.
Selahattin Refikin şirket müessisleri. (t.y.). (Belge No: 01027176- 4). Cumhurbaşkanlığı Atatürk Arşivi, Ankara.
Sevginin diviti [köşe yazısı]. (2001, 14 Ekim). Hürriyet. 04 Ekim 2014 tarihinde http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews. aspx?id=21590 adresinden erişildi.
Süe, L. M. (1941). Tezyinî sanat. Arkitekt. 42-11-12(131-132), 262-264.
Şumnu, U. (2013). Modern mekânlarda oturmak. Umut Şumnu (Der.). Erken Cumhuriyet döneminde mobilya içinde (ss. 11- 14). İstanbul: TMMOB İçmimarlar Odası.
Toker-Bilgehan, G. (1982, 13 Ekim). Çankayanın Hanımefendileri, Milliyet, s. 9.
Uras, G. (2003, 04 Mayıs). Olayların İçinden: Art Nouveaudan Art Decoya. Milliyet, s. 7.
Uzunarslan, H.Ş. (2002). Erken cumhuriyet dönemi konutlarında mekân ve mobilya. Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi. MSÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Vefat Üstad [ilan]. (1975, 10 Ocak). Cumhuriyet, s. 3.
Yasa Yaman, Z. (2009). Bauhaus ve söylemleştirilen iç mekân anlayışı: Yeni yaşam, yeni dekorasyon, yeni mobilya, ev ve dekorasyon, mobilyacılık. A. Artun ve E. Aliçavuşoğlu (Der.). Bauhaus: Modernleşmenin tasarımı Türkiyede mimarlık, sanat, tasarım eğitimi ve Bauhaus içinde (ss.220- 230). İstanbul: İletişim Yayınları.
Yavuz, Y. (2001). Tarih İçinde Ankara II. Ankara: ODTÜ, Ankaralılar Vakfı Yayını.
Yavuz, Y. (2007). Cumhurbaşkanlığı Atatürk Müze Köşkü Kataloğu. Ankara: Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği.
Ziraat Bankası açılışı [haber]. (1968, 27 Kasım). Cumhuriyet, s. 6.tasarımları. U. Şumnu (Der.) Erken Cumhuriyet döneminde mobilya içinde (ss. 71-78). İstanbul: TMMOB İç Mimarlar Odası.
Lazzaro Franko [ilan]. (1963, 08 Aralık). Milliyet, s. 3.
Mefruşat-Mobilya. (1975). 50 yıllık yaşantımız 1923-1933 . İstanbul: Milliyet Yayınları.
Milli Saraylar. (2014). Mobilya . 04.10.2014 tarihinde http:// www.millisaraylar.gov.tr/portalmain/Collections.aspx? KoleksiyonId=16 adresinden erişildi.
Moda Deniz Kulübü. (2008). Eğitim kütüphanesi. 23.03. 2014 tarihinde http://www.egitimkutuphanesi.com/moda-deniz- kulubu-8-nisan-1935-tarihcesi-ataturk-ve-diger-kurucular- kulubun-simdiki-halinin-fotografari/ adresinden erişildi.
Osthaus, K. E. (1921). Grosses schauspielhaus. 18.12.2014 tarihinde http://en.wikipedia.org/wiki/Großes_Schauspi elhaus#mediaviewer/File:Berlin_Grosses_Schauspielhaus_ Poelzig_Foyer.jpg adresinden erişildi.
Oygar, İ. H. (1934). İş Bankası Sergisi. Galatasaray Selahattin Refik. Arkitekt, 7(43), 203-206.
Özsu, A.C. (2013). Cumhurbaşkanlığı Atatürk Müze Köşkünde art deco bir uygulama ve Selahattin Refik. Yayımlanmamış Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Peche, D. (2011). Artvalue. 04. 10. 2014 tarihinde http:// www.artvalue.com/auctionresult--peche-dagobert-1887- 1923-austr-very-%20rare-large-table-lamp-2818418.htm adresinden erişildi.
Polatkan, A.H. ve Özer, F. (2006). Art deco mimarlığının kavramsal içeriği. İtüdergisi/a, 5(1), 89-98.
Portre ve insan fotoğrafarı. (2013). Fotokritik . 23.03.2013 tarihinde http://www.fotokritik.com/485371/istanbul039u- bir-asir-yasamak adresinden erişildi.
Ripley Auctions. (2008). Art deco ambient table lamp glass globe. 04.10.2014 tarihinde http://www.antiquehelper.com/ item/331821 adresinden erişildi.
Sayar, Z. (2013). Mobilya meselesi. Umut Şumnu (Der.). Erken Cumhuriyet döneminde mobilya içinde (ss. 31-34). İstanbul: TMMOB İçmimarlar Odası.
Selahattin Refikin Çalışma Odası için tasarladığı çalışma masası. (Mart 1930). (Envanter No: 1444). Cumhurbaşkanlığı Atatürk Müze Köşkü, Ankara.
Selahattin Refikin Çalışma Odası için tasarladığı dolap.(1930, Mart). (Envanter No: 1455). Cumhurbaşkanlığı Atatürk Müze Köşkü, Ankara.
Selahattin Refikin Çalışma Odası için tasarladığı koltuk. (1930, Mart). (Envanter No: 1446). Cumhurbaşkanlığı Atatürk Müze Köşkü, Ankara.
Selahattin Refikin Çalışma Odası için tasarladığı lambader. (Mart 1930). (Envanter No: 1460). Cumhurbaşkanlığı Atatürk Müze Köşkü, Ankara.