Ankara Millî Mensucat [Türk] Anonim Şirketi (1916-1930)

Çalışma, İttihat ve Terakkinin uyguladığı Millî İktisat Politikası anlayışı çerçevesinde Ankarada bir grup yerel tüccar tarafındanoluşturulan Ankara Millî Mensucat Anonim Şirketinin kuruluşu, faaliyetleri ve kapanışı hakkında kısa bilgi vermek amacındadır.Söz konusu yerel tüccarlar 1913 ortalarında bir fabrika kurulması için ilk girişimlerde bulunmuşlar, daha sonra bu çalışmalar sonucu1916da bahsedilen anonim şirket kurulmuştur. Bu şirket, üretimin kalitesinin düşük olması nedeniyle muhtemelen 1921-1922yıllarında kapanmıştır. 1925te Ankara siyaset ve bürokrasisinin müdahalesi ile yeni bir yapılanmaya gidilmiş ve şirketin sermayesiartırılmıştır; ancak bu girişim de sonuç vermemiş ve Şirket 1928de kapanmıştır. Fabrika 1930da Türkiye İş Bankası tarafından satınalınmış, yapılan çalışmalardan sonra Yün-İş adıyla yeni bir kuruluş olarak faaliyetini sürdürmüştür.

Ankara National Textiles [Turkish] Incorporated Company (1916-1930)

This study aims to provide brief information on the foundation, activities and closing down of Ankara National Textiles IncorporatedCompany, which was founded by a group of local tradesmen in Ankara within the scope of the National Economy Policy implemented bythe Union and Progress Association. Te aforementioned local tradesmen undertook the first steps to establish a factory in mid-1913, andas a result of these eforts, the aforementioned incorporated Company was founded in 1916. Tis Company, probably due to a low qualityproduction, was closed down, possibly around the years 1921-1922. In 1925, a reconstruction process was initiated with the interventionof the politics and bureaucracy of Ankara, and the capital of the Company was increased. However, these attempts failed and finally, theCompany was closed down in 1928. Te factory was acquired by Türkiye İş Bankası in 1930, and afer the endeavors, it continued itsactivities as a new company under the name Yün-İş.

___

  • Ankara Mensucat Fabrikası İş Bankası’na devredildi. (1930, 14 Mayıs). Cumhuriyet, s.3.
  • Ankara Millî Mensucât Anonim Şirketi Nizâmnâme-i Dâhilisi. (1332 [1916]). İstanbul: Hilal Matbaası.
  • Koç, V. (2008). Hayat hikâyem , [İstanbul]: Otokoç.
  • Mefsuh Ankara Millî Mensucat Şirketi. (1930, 13 Ağustos). Cumhuriyet, s.6.
  • Memalik-i Osmaniye’de Osmanlı anonim şirketleri (2012). R. Balcı & İ.Sırma (Yay. Haz.). İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
  • Muslihiddin Safvet. (2009). Türkiye’nin sıhhi ictimai coğrafyası- Ankara Vilayeti. Ankara: Ankara Büyükşehir Belediyesi Yayını.
  • Osmanlı anonim şirketleri. (2011). Celali Yılmaz (Yay. Haz.). İstanbul: Scala.
  • Öztürk, S. & Yıldırmaz, F. (2009). Osmanlı İmparatorluğu’nun iktisadi çöküşü ve Atatürk Dönemi iktisat politikaları. Cumhuriyet Üniv./İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (2), 145-165.
  • Sanayi sayımı 1927. (1969). Ankara: DİE. Sarıkoyuncu, A. (2007). Millî Mücadele’de din adamları. (5. baskı. Cilt. I). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
  • Şehidoğlu, S. H. (1992). Kurtuluş Savaşı’nda bir vatandaşımızın uçak bağışı. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 8 (24), 601- 604.
  • Toprak, Z. (1982). Türkiye’de “Millî İktisat” (1908-1918). Ankara: Yurt.
  • Tunaya, T. Z. (1986). Türkiye’de siyasal partiler/c: II-mütareke dönemi. İstanbul: Hürriyet Vakfı.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM). (1337, 1. 1 [Hicri]). Müzakere edilen maddeler. Zabıt Ceridesi, İ:1, C:1, Devre:1, 127. Birleşim, ss. 105-111.
  • Türkiye İktisat Kongresi/1923-İzmir . (1971). A. Gündüz Ökçün (Haz.) (2. Baskı). Ankara: Ankara Üniv./SBF.
  • Uçak, H. İ. [t.y.]. Tarih içinde Haymana. Ankara: Haymanalılar Yardımlaşma ve Tanışma Derneği.
  • Yalçın, O. (2011). İstiklal Savaşı’nda orduya uçak bağışlayan işadamı: ‘Erzurumlu Nafiz Bey’in hayatı ve çalışmaları. Turkish Studies, 3 , 1585-1596.
  • Yüniş yünlü kumaş fabrikasını ziyaret. (1934, 20 Nisan). Cumhuriyet, s.5.Ankara Millî Mensucat Anonim Şirketi Nizamname-i Dahilisi. (1341 [1925]). Ankara: Yeni Gün Matbaası.
  • Ankara Millî Mensucat Anonim Şirketi. (1925). [Meclis-i idare azaları]. M. Bülent Varlık Arşivi.
  • Ankara Millî Mensucat Anonim Şirketi. (1927a). [Ankara Sanayi ve Ticaret Odası Riyâset-i Âliyyesi’ne yazılan yazı]. M. Bülent Varlık Arşivi.
  • Ankara Millî Mensucat Anonim Şirketi. (1927b). Zabıtname . M. Bülent Varlık Arşivi.
  • Ankara Millî Mensucat Anonim Şirketi. (1928, 18 Haziran).
  • Ankara Sicill-i Ticaret Müdüriyet-i Âliyyesi’ne hitaben yazılan belge. Bülent Varlık Arşivi, Ankara.
  • Ankara Millî Mensucat Fabrikası ıslah edildi. (1930, 27 Temmuz). Cumhuriyet, s. 3.
  • Ankara Millî Mensucat Türk Anonim Şirketi ticari unvan tescil formu. (1927, 27 Haziran). M. Bülent Varlık Arşivi, Ankara.
  • Ankara’da Zafer Caddesinde Zafer Otelinde iki numarada müteşekkil hali tasfiyede bulunan Ankara Millî Mensucat Türk Anonim Şirketi tasfiye memurluğundan [ilan]. (1929, 10 Ağustos). Cumhuriyet, s.6.
  • Bankamız kurucuları-5: Kınacızâde Şakir Bey. (1988). İş Dergisi, 264 , 15-17.
  • Bayar, T. (1939). La Türkiye İş Bankası (La Banque d’Afaires de Turquie S.A.) et l’Économie de la Turquie . Montreux: Imprimerie Nouvelle Ch. Corbaz S.A.
  • Devellioğlu, F. (1999). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lûgat. (16. Baskı) A. Sami Güneyçal (Haz.) 16. baskı. Ankara: Aydın Kitabevi.
  • Gâzi Ahmed Muhtar Paşa. (1993). Takvîmü’s-Sinîn . Y. Dağlı-H. Pehlivanlı (Haz.). Ankara: T.C. Genelkurmay Başkanlığı.
  • İlgen, A. (2008). 1921 Türkiye sanayi sayımları . Ankara: Cedit Neşriyat.
  • İlkin, S. (1971). Türkiye Millî İthalât ve İhracat Anonim Şirketi. ODTÜ Gelişme Dergisi, 2 , 199-231.
  • Kocabaşoğlu, U., Sak, G., Sönmez, S., Erkal, F., Gökmen, Ö., Şeker, N., & Uluğtekin M. (2001). Türkiye İş Bankası tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası.