Semiha NURDAN

SULTAN III. AHMED DÖNEMİNDE HAYIRSEVER BİR SARAYLI KADIN: EMETULLAH BAŞKADIN VAKFI VE VAKFİYELERİ

Bu makalenin konusunu, Sultan III. Ahmet dönemi Osmanlı saray kadınlarında biri olan Emetullah Başkadın’ın kurduğu vakıf ve vakıf hizmetleri teşkil etmektedir. Emetullah Kadın’ın kurduğu vakfın işleyiş usulünü belirleyen iki adet vakfiyesi vardır. Bu vakfiyeler incelenip değerlendirilmek suretiyle vakfın gelirini büyük ölçüde İstanbul’daki simkeşhanenin oluşturduğu saptanmıştır. Vakfın giderleri, hayır ve hizmet şartları 1707 ve 1724 tarihli vakfiyelerdeki bilgiler karşılaştırmalı bir şekilde ele alınarak değerlendirilmiştir. Aynı zamanda bu çalışmada, Emetullah Başkadın’ın biyografisi ile ilgili ulaşılan bilgiler ele alındıktan sonra İstanbul, Bursa ve Mekke-i Mükerreme’de yaptığı hayır hizmetleri, makaleye konu olan vakfiyeler ve diğer arşiv vesikaları ışığında değerlendirmeye tabi tutulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Emetullah Başkadın, Vakıf ve Vakfiye, Simkeşhane, İstanbul, Bursa, Mekke-i Mükerreme

AN IMPORTANT PHILANTHROPIST PALACE WOMAN IN THE SULTAN AHMED III PERIOD: EMETULLAH BAŞKADIN FOUNDATION AND ITS FOUNDATIONS’ DEEDS OF TRUST

The subject of this article is the foundation (waqf) and foundation services established by Emetullah Başkadın, one of the Ottoman palace women in the period of Sultan Ahmet III. The foundations established by Emetullah Kadın have two deeds of trust (waqfname) that determine the way they operate. By examining and evaluating these foundations’ deed of trust, it was determined that the income of the foundations of Emetullah Kadın was largely made up of the shop of silver wire (simkeşhane) in Istanbul. Foundation expenses, charity and terms of service were evaluated in a comparative way by evaluating the information in foundations’ deeds of trust dated 1707 and 1724. At the same time, in this study after giving the information about the biography of Emetullah Başkadın, the charity services in Istanbul, Bursa and Mekke-i Mükerreme have been evaluated in the light of the foundations’ deeds of trust and other archive documents.

Keywords:

Emetullah Başkadın, Waqfs and Foundation, Simkeşhane, İstanbul, Bursa, Mekke-i Mükerreme,

PDF

___

Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı; Osmanlı Arşivi: TS. MA.E. No: 1281_25.
Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı; Osmanlı Arşivi: EV_HMK_SR_d: 926/7.
Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı; Osmanlı Arşivi: EV_HMK_SR_d: 1045.