Tayfun ARAR, Melahat ÖNEREN, Elif Nur DEMİREL, Cihat KARTAL

Yükseköğretim Kurumlarında Sosyal Kaytarma Davranışının İncelenmesi: Bir Kamu Üniversitesi Örneği

Bu araştırmanın amacı sosyal kaytarma davranışını etkileyen faktörleri önem sırasına göre hiyerarşikolarak sıralayarak, bu tür faktörlere bağlı olarak ortaya konan sosyal kaytarma davranışına karşıönlem alma ve bu faktörlerden kaynaklı sosyal kaytarma davranışını yönetme eylemleri sunmaktır.Bu bağlamda bir kamu üniversitesindeki 11 akademisyen, literatür ve yazar destekli olarakbelirlenmiş üç ana faktör altındaki 19 faktörü ikili olarak karşılaştırmış ve karşılaştırılan bu kriterlerAnalitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) tekniği ile hiyerarşik olarak sıralanmıştır. Araştırma,akademisyenler tarafından ileri sürülen sosyal kaytarmayı etkileyici faktörlerin belirlenmesi veböylesine üretkenlik karşıtı davranışlar üzerinde etkili olan faktörlere bağlı olarak nasılönlenebileceği konusunda yol gösterici olması açısından önemlidir.

Investigating Social Loafing Behavior in Higher Education Institutes: A Case of Public University

The purpose of this study is to order the factors determining social loafing hierarchically based on their importance levels, and then suggest cautions against social loafing caused by those factors and managing social loafing actions caused by them. In this concept, 11 academic staff in a public university, have made pairwise comparisons of 19 factors under three main factors determined by both literature and authors, and these compared factors are analyzed and ordered by Analytic Hierarchy Process (AHP) method. The research is important in terms of determining the social loafing factors proposed by academicians and determining how to prevent them depending on the factors that influence this counterproductive behaviors.

PDF

___

Acar, A., Nemutlu, E., Gürhan, G., & Liman, V. (2004). Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Araştırma Görevlilerinin İş Memnuniyeti ve Bunu Etkileyen Faktörler. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, 24(2), 95-106.
Alam, K., Ali, A., Ali, N., & Zaman, G. (2014). Organizational Justice, Task Enjoyment, Leadership style and Organizational Culture as Strategies for Reduction of Social Loafing. Abasyn University Journal of Social Sciences, 7(1), 77-99.
Balcı, O. (2016). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenler ve yöneticilerin örgütsel sinizm, kendini işe verememe (presenteizm) ve sosyal kaytarma arasındaki ilişkinin incelenmesi (Arnavutköy İlçesi Örneği). Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Arel Üniversitesi.
Baş, T. (2002). Öğretim Üyelerinin İş Tatmin Profillerinin Belirlenmesi, DEÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 19-37.
Budak, G., & Sürgevil, O. (2005). Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama. DEÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, 95- 108.
Candan, H., & İnce, M. (2016). Siber Kaytarma ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Emniyet Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9(1), 229- 235.
Ceylan, H., Gül, N., & Öksüz, M. (2016). Sosyal Çalışmacılarda İş Doyumu ve Tükenmişliğe Etki Eden Faktörlerin Sosyal Hizmet Alanlarına Göre Karşılaştırmalı İncelenmesi. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 43-69.
Crawford, G., & Williams, C. (1985). The analysis of subjective judgment matrices. Project Air Force Report Prepared for the United States Air Force, 1-34.
Çelikten, M. (2003). Akademisyenlerin Mesleki Yardımlaşması: Erciyes Üniversitesi Örneği. Amme İdaresi Dergisi, 36(2), 101-121.
Demirel, Y. (2009). Örgütsel Adaletin Yönetici-Çalışan İlişkileri Üzerine Etkisi: Farklı Sektör Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17, 137-154.
Doğan, A., Bozkurt, S., & Demir, R. (2012). Sosyal Kaytarma Davranışı İle Algılanan Görev Görünürlüğü Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 244, 53-79.
Dong, Q., & Cooper, O. (2016). A Peer To Peer Dynamic Adaptive Consensus Reaching Model For The Group Ahp Decision Making. European Journal of Operational Research, 250(2), 521-530. http://dx.doi.org/10.1016/j.ejor.2015.09.016
Eikenhout, N.R. (2004). The Effects of Task Structure and Group Target Monetary Incentives on Social Loafing, Dissertation for the Degree of Doctor of Philosophy: Department of Psychology. USA: Western Michigan University.
Etemadi, M., Darab, M., Khorasani, E., Moradi, F., & Vazirinasab, H. (2015). Social loafing among nurses and its relation with organizational justice. International Journal Education Psychologic Researches, 1, 125-130.
Gencel, U. (2001). Yükseköğretim Hizmetlerinde Toplam Kalite Yönetimi ve Akreditasyon. D.E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(3), 164-218.
Gök, G.A., & Koca, D. (2016). Sağlık Çalışanlarında Hiyerarşi ve Takım Eğiliminin Sosyal Kaytarmaya Etkisi: Isparta İlçe Hastaneleri Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 354-375.
Haugen, T., Reinboth, M., Hetlelid, K.J., Peters, D.M., & Hoigaard, R. (2016). Mental Toughness Moderates Social Loafing Ġn Cycle Time-Trial Performance. Research Quarterly For Exercıse And Sport, 87(3), 305- 310.
Hoigaard, R., & Ingvaldsen, R.P. (2006). Social Loafing in Interactive Groups: The Effects of Identifiability on Effort and Individual Performance in Floorball. The online Journal of Sport Psychology, 8 (2), 52-63.
Ilgın, B. (2013). Toplumsal Bir Hastalık: Sosyal Kaytarma. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), 238-270.
Ingham, A.G., Levinger, G., Graves, J., & Peckham, V. (1974). The Ringelmann Effect: Studies of group size and group performance. Journal Of Experimental Social Psychology, 10(4), 371-384.
Kafes, M., & Kaya, Ş.D. (2017). Sosyal Kaytarma Davranışı Üzerine Yapılmış Çalışmaların İncelenmesi. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11, 227-245.
Karaman, F., & Altunoğlu, A. E. (2007). Kamu üniversiteleri öğretim elemanlarının iş tatmini düzeyini etkileyen faktörler. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 109- 120.
Karau, S. J., & Hart, J. W. (1998). Group cohesiveness and social loafing: Effects of a social interaction manipulation on individual motivation within groups. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 2(3), 185-191. http://dx.doi.org/10.1037/1089- 2699.2.3.185
KC, B., Stainback, G. A., & Chhetri, B. B. K. (2014). Community users’ and experts’ perspective on community forestry in Nepal: a SWOT–AHP analysis. Forests, Trees and Livelihoods, 23(4), 217-231. https://doi.org/10.1080/14728028.2014.929982
Kesen, M. (2015). Psikolojik güçlendirme çalışanların sosyal kaytarma davranışlarını azaltır mı?. Journal of Yaşar University, 10(38), 6531-6540.
Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayınevi.
Latane, B., Williams, K., & Harkins, S. (1979). Many Hands Make Light the Work: The Causes and Consequences of Social Loafing. Journal of Personality and Social Psychology, 37(6), 822-832.
Öge, H.S., & Kurnaz, G. (2017). Presenteeism İle Sosyal Kaytarma Arasındaki İlişki: Otomotiv İşletmesinde Bir Araştırma. International Journal of Academic Value Studies (Javstudies), 3(16), 115-129.
Özmutaf, N. M. (2007). Örgütlerde Bireysel Performans Unsurları ve Çatışma. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(2), 41-60.
Pabico, J.P., Hermocilla, J.A.C., Galang, J.P.C., & De Sagun, C.D. (2008). Perceived Social Loafing in Undergraduate Software Engineering Teams. Philippine Information Technology Journal, 1(2), 22-28.
Piezon, S. L., & Ferree, W. D. (2008). Perceptions of social loafing in online learning groups: A study of public university and US Naval War College students. The International Review of Research in Open and Distributed Learning, 9(2), 1-17. http://dx.doi.org/10.19173/irrodl.v9i2.484
Podvezko, V. (2009). Application of ahp technique. Journal of Business Economics and Management, 10(2), 181- 189.
Saaty, T. L. (1991). Some mathematical concepts of the analytic hierarchy process. Behaviormetrika, 18(29), 1-9.
Saaty, T. L., & Zoffer, H. J. (2012). A New Approach to the Middle East Conflict: The Analytic Hierarchy Process. Journal of Multi-Criteria Decision Analysis, 19,201-225.
Schippers, M.C. (2014). Social Loafing Tendencies and Team Performance: The Compensating Effect of Agreeableness and Conscientiousness. Academy of Management Learning & Education, 1, 62-81.
Simms, A., & Nichols, T. (2014). Social Loafing: A Review of the Literature. Journal of Management Policy and Practice, 15(1), 58-67.
Supçiller, A. A., & Çapraz, O. (2011). Ahp-topsıs yöntemine dayalı tedarikçi seçimi uygulaması. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 13, 1- 22.
Surapati, P., & Mukhopadhyaya, D. (2011). Grey relational analysis based ıntuitionistic fuzzy multi-criteria group decision making approach for teacher selection in higher education. International Journal of Computer Applications, 34(10), 21-29.
Şeşen, H., & Kahraman, Ç.A. (2014). İş Arkadaşlarının Sosyal Kaytarmasının, Bireyin İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve Kendi Kaytarma Davranışlarına Etkisi. İş ve İnsan Dergisi, 1, 43-51.
Tan, H.H., & Tan, M.L. (2008). Organizational citizenship behavior and social loafing: The role of personality, motives, and contextual factors. The Journal of Psychology, 142(1),89-108.
Thompson, R.B., &Thornton, B. (2014). Gender and Theory of Mind in Preschoolers’ Group Effort: Evidence for Timing Differences Behind Children’s Earliest Social Loafing. The Journal of Social Psychology, 154, 475- 479. https://doi.org/10.1080/00224545.2014.933763
Tolukan, E., Bayrak, M., & Karacan Doğan, P. (2017). Antrenörlerin Sosyal Kaytarma Algılarının İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 1- 13.
Triantaphyllou, E., & Mann, S. H. (1995). Using the analytic hierarchy process for decision making in engineering applications: some challenges. International Journal of Industrial Engineering: Applications and Practice, 2(1), 35-44.
Uslu, Y.D., & Çavuş, M.F. (2014). Örgütsel Adalet ve Kaytarma Davranışları. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergileri, 7, 51-54.
Uysal, H. T. (2016). Örgütlerde Sosyal Kaytarma Algısının Çalışanların Tükenmişlik Duygusuna Etkisi. 3. Ulusal Meslek Yüksekokulları Sosyal ve Teknik Bilimler Kongresi, 732-743.
Ünal, Ö. F. (2011). Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Personel Seçimi Alanında Uygulamaları. Akdeniz Üniversitesi Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 3 (2), 18- 38.
Williams, K.D., & Karau, S.J. (1991). Social Loafing and Social Compensation: The Effects of Expectations of CoWorker Performance. Journal of Personality and Social Psychology, 61 (4), 570-581.
Williams, K.D., & Karau, S.J. (1993). Social Loafing: A Meta Analytic Review and Theoritical Integration. Journal of Personality and Social Psychology, 65(4), 681-706.