1980'li Yıllarda Türkiye'deki Aydın Bunalımının Türk Tiyatrosuna Yansımaları: Limon Örneği

Bu çalışma Memet Baydur’un Limon adlı oyununu edebiyat sosyolojisi bağlamında ele almakta veTürkiye’de 1980’lerde yaşanan aydın bunalımının Baydur’un oyunundaki yansımalarını ortayakoymayı amaçlamaktadır. Edebiyat sosyolojisi siyasal, toplumsal ve hatta ekonomik olaylar ileedebiyat; dolayısıyla edebî eserler arasında bir bağ olduğunu iddia eden, böylece edebiyat ilesosyolojiyi aynı çatı altında birleştiren bir inceleme yöntemidir. Buna bağlı olarak çalışma temelolarak 1980’li yıllarda Türkiye’de yaşanan aydın bunalımı sorununun Memet Baydur’unoyunundaki yansımalarının izini sürmekte, Limon adlı oyun aracılığıyla edebiyat sosyolojisinintoplumsal ve siyasal koşulların, edebî eserleri etkilediği yönündeki iddiasını örneklemekte vedoğrulamaktadır.

The Reflections of Intellectual Crisis in Turkey in 1980s in Turkish Theatre: The Example of Limon

This study handles Memet Baydur’s play called Limon in the context of literature sociology and aims to reveal the reflections of the intellectual crisis experienced in Turkey in 1980s in Baydur’s play. Literature sociology is an examination method which claims that there is a relation between political, social and even economic events and literature; in other words, literary works and thence unites literature and sociology under the same roof. Therefore, the study mainly searches the traces of the reflections of the intellectual crisis experienced in Turkey in 1980s in Memet Baydur’s play, through the play called Limon, exemplifies and justifies the claim of literature sociology that social and political circumstances affect the literary works

___

  • Ağaoğlu, A. (1995). Türk Aydını ve Ben Kimim Sorusu. İçinde: Türk Aydını ve Kimlik Sorunu. (Haz. Sabahattin Şen). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Akbulut, N., & Özyön, A. (2016). Beckett’in Godot’yu Beklerken Adlı Oyununun Baydur’un Kamyon Adlı Oyununa Yansımaları, VI. Uluslararası Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi Kongresi Bildiri Kitabı, Konya: Selçuk Üniversitesi, 670-679.
  • Alver, K. (2012). Edebiyat Sosyolojisi ve Hayat. İçinde: Edebiyat Sosyolojisi. Ankara: Hece Yayınları.
  • Aslan, C. (2011). Türk edebiyatında Aydın Sorunsalı: Oya Baydar’da Süreklilik, Kopuş ve Yeniden Kurgulama, folklor/edebiyat, 17/4(68), 31-51.
  • Ayvazoğlu, B. (1995). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Geçerken Türk Aydınları. İçinde: Türk Aydını ve Kimlik Sorunu. (Haz. Sabahattin Şen). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Baydur, M. (2002). Memet Baydur’la Buluşma (İ. Ü. Edebiyat Fakültesi Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Etkinliği). İçinde: Elveda Dünya Merhaba Kâinat. (Haz. Sevda Şener, Ayşegül Yüksel, Filiz Elmas), İstanbul: Mitos-Boyut Yayınları.
  • Baydur, M. (2009). Limon. İçinde: Tiyatro Oyunları, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Birand, M.A., & Yıldız, R. (2012). Son Darbe 28 Şubat. İstanbul: Doğan Egmont Yayıncılık ve Yapımcılık Tic. A.Ş.
  • Birtek, F., & Ergül, G. (1995). Postmodern, Türk Aydını ve Frankfurt Okulu: Bir Polemik. İçinde: Türk Aydını ve Kimlik Sorunu. (Haz. Sabahattin Şen). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Fromm, E. (1995). Çağımızın Özgürlük Sorunu. (çev. Bozkurt Güvenç). Ankara: Gündoğan Yayınları.
  • Fromm, E. (2011). Özgürlükten Kaçış. (çev. Şemsa Yeğin). İstabnul: Payel Yayınları.
  • Gevgilili, A. (1983). Türkiye Basını. İçinde: Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi. İstabnul: İletişim Yayınları, (1), 202-228.
  • Gözcü, S. (2002). İnsanın Gücüne İnanan Oyun Yazarı: Memet Baydur. İçinde: Elveda Dünya Merhaba Kâinat. (Haz. Sevda Şener, Ayşegül Yüksel, Filiz Elmas) İstanbul: Mitos-Boyut Yayınları.
  • Ionesco, E. (2006). Yeni Kiracı. İçinde: Toplu Oyunları 5. İstanbul:Mitos-Boyut Yayınları.
  • Işıklı, A. (1983). Cumhuriyet Döneminde Türk Sendikacılığı. İçinde: Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi. İstanbul: İletişim Yayınları, (7), 1826- 1838.
  • İlhan, A. (1995). Aydınların Affedilmez Kopukluğu. İçinde: Türk Aydını ve Kimlik Sorunu. (Haz. Sabahattin Şen). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Kargıoğlu, İ. (2017). Darbe Döneminde Yasaklanan Kitaplar. (Erişim: 02.04.2018), https://www.pandergi.com/singlepost/2016/10/01/Darbe -D%C3%B6neminde-Yasaklanan-Kitaplar
  • Keyder, Ç. (1995). Kimlik Bunalımı, Aydınlar ve Devlet. İçinde: Türk Aydını ve Kimlik Sorunu. (Haz. Sabahattin Şen). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Mrozek, S. (1970). Tango. In: Three East European Plays.(çev. Arzu Özyön) (original 1968). England: Penguin Books.
  • Nebiler, H. (1996). 1980 Sonrası Polis. İçinde: Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, (14), 1074-1075, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Özden, Y. (2013). Şimdi Yeni Şeyler Söyleme Zamanı. İçinde: Eğitime Bakış (Eğitim-Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi), 9(26), 4-7.
  • Özen, H. (2002). Entelektüelin Dramı: 12 Eylül’ün Cadı Kazanı. Ankara: İmge Kitabevi.
  • Özkırımlı, A. (1995). Değer Bunalımı ve Kimliksizleşme. İçinde: Türk Aydını ve Kimlik Sorunu. (Haz. Sabahattin Şen) İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Salta, H. (2000). Çağdaş Tiyatroda Aydın Sorunu. Altkitap, Kasım.
  • Shakespeare, W. As You Like It. (çev. Arzu Özyön). The Project Gutenberg.
  • Şahin, V. (2013). Oğuz Atay’ın Romanlarında Toplumsal Yabancılaşma. Turkish Studies, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8/9, 2313-2322.
  • Şahin, V. (2016). Sosyolojik Açıdan Ağır Hayatın ‘Ağır Roman’ı ve Metin Kaçan. MECMUA Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 11-28.
  • Şener, S. (2011). Memet Baydur Tiyatrosu. Tiyatro Araştırmaları Dergisi. 31(1), 109-140.
  • Tekeli, İ. (1995). Geç Aydınlanan Bir Ülkede Erken Aydınlananların İkilemi ve Popülizm. İçinde: Türk Aydını ve Kimlik Sorunu. (Haz. Sabahattin Şen). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Tunalı, İ. (1995). Kültür Değerleri ve Türk Aydını. İçinde: Türk Aydını ve Kimlik Sorunu. (Haz. Sabahattin Şen). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Yeniçeri, Ö. (2008). Dünden Bugüne Türkiye’de Modernite ve Aydın Sorunu. 21. Yüzyıl Dergisi. Ankara: 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü, (4), 1-24.