Yedinci Sınıf Öğrencilerinde Üstbiliş Destekli Problem Çözme Stratejileri Öğretiminin Öğrenci Başarısına ve Üstbiliş Becerilere Etkisi

Bu araştırmada, üstbiliş destekli problem çözme stratejileri öğretiminin yedinci sınıföğrencilerinin üstbiliş becerilerine, akademik başarılarına ve problem çözme başarısına etkisininincelemesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, İstanbul ilinde bulunan bir ortaokulda öğrenim görmekteolan yedinci sınıf öğrencileri üç farklı gruba ayrılmıştır. Deney gruplarından birinde üstbilişdestekli problem çözme stratejileri öğretimi, ikincisinde ise yalnızca problem çözme stratejileriöğretimi yapılmıştır. Diğer taraftan, kontrol grubunda bu araştırma kapsamında bir öğretimyapılmamıştır. Bu öğretim sürecinin ardından, birinci deney grubunda öğrencilerin üstbilişbecerilerinin ve problem çözme başarılarının arttığı raporlanmıştır. Bununla birlikte, problemçözme öğretimi alan ikinci deney grubundaki öğrencilerin yalnızca problem çözme başarılarındaartış olduğu anlaşılmıştır. Kontrol grubunda üstbiliş beceri açısından da problem çözme başarısıaçısından da istatistiksel olarak anlamlı düzeyde bir artış gözlenememiştir.

The Effect of the Teaching of Problem Solving Strategies Supported by Metacognitive Strategies on Problem Solving Success and Metacognitive Skills of Seventh Grade Students

In this research, it was aimed to examine the effect of the teaching of problem solving strategies supported by metacognitive strategies on the seventh grade students' metacognitive skills, academic achievement and problem solving skills. With this aim, the seventh-grade students studying at a middle school in Istanbul were divided into three seperate groups. The problemsolving strategies teaching supported by metacognitive skills was applied in the first experimental group, and only the teaching of problem-solving strategies was applied in the second one. It was not given an instruction in the control group within the scope of this research. On the other hand, there was not made a teaching in control group within the scope of this research. After this teaching process, it was reported that these skills and the problem-solving success of the students were increased in the first experimental group. Besides, it was understood that there was only an increase of problem-solving success of the second experimental group in which the students were given problem solving teaching. In the control group, it was not found a statistically significant increase for the metacognitive skills or the problem-solving success of the control group.

PDF

___

Akın, A., Abacı, R. ve Çetin, B. (2007). The validity and reliability of the Turkish version of the Metacognitive Awareness Inventory. Educational Sciences: Theory & Practice, 7(2), 671 -678.
Akyüz, G. ve Pala, N. M. (2010). PISA 2003 sonuçlarına göre öğrenci ve sınıf özelliklerinin matematik okuryazarlığına ve problem çözme becerilerine etkisi. İlköğretim Online, 9(2), 668–678.
Aydurmuş, L. (2013). 8. Sınıf Öğrencilerinin Problem Çözme Sürecinde Kullandığı Üstbiliş Becerilerin İncelenmesi. Master Thesis. Trabzon: Karadeniz Teknik University.
Azak, S. (2015). Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Problem Çözmede Kullandıkları Stratejilerin ve Üstbilişsel Davranışlarının Belirlenmesi. Master Thesis. Trabzon: Karadeniz Teknik University.
Bağçeci, B., Döş, B. ve Sarıca, R. (2011). İlköğretim öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık düzeyleri ile akademik başarısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 551 -566.
Bakioğlu, B., Alkış-Küçükaydın, M., Karamustafaoğlu, O., Uluçınar-Sağır, Ş., Akman, E., Ersanlı, E. ve Çakır, R. (2015). Öğretmen adaylarının bilişötesi farkındalık düzeyi, problem çözme becerileri ve teknoloji tutumlarının incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 22-33.
Balcı, G. (2007). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Sözel Matematik Problemlerini Çözme Düzeylerine Göre Bilişsel Farkındalık Becerilerinin İncelenmesi Master Thesis. Adana: Cukurova University.
Baş, F. ve Özturan-Sağırlı, M. (2017). Türkiye'de eğitim alanında üstbiliş odaklı yapılan makalelere yönelik bir içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 42(192), 1 -33. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2017.7115
Baş, F., Özturan-Sağırlı, M. ve Bekdemir, M. (2016). The metacognitive awarenesses of pre-service secondary school mathematics teachers, beliefs, attitudes on problem solving, and relationship between them. Journal of Theory and Practice in Education, 12(2), 464-482.
Baykara, K. (2011). Öğretmen adaylarının bilişötesi öğrenme stratejileri ile öğretmen yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 80-92.
Bolat, A. ve Karamustafaoğlu, S. (2019). "Vücudumuzdaki Sistemler" ünitesi başarı testi geliştirme: Geçerlik ve güvenilirlik analizi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 131 -159. http://dx.doi.org/10.30855/gjes.2019.05.02.008
Büyüköztürk, S. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (8. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Crespo, S. M., & Kyriakides, A. O. (2007). Research, reflection and practice: To draw or not to draw: exploring children’s drawings for solving mathematics problems. Teaching Children Mathematics, 14(2), 118-125.
Çakıroğlu, A. (2007). Üstbilişsel Strateji Kullanımının Okuduğunu Anlama Düzeyi Düşük Öğrencilerde Erişi Artırımına Etkisi. Doctoral Dissertation. Ankara: Gazi University.
Çıkrıkçı, Ö. ve Odacı, H. (2013). Fen lisesi öğrencilerinin bilişötesi farkındalıkları ile öz yeterlik algılarının bazı kişisel ve akademik değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 10(2), 246-259.
Çiltaş, A. (2011). eğitimde öz-düzenleme öğretiminin önemi üzerine bir çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(5), 1 -11.
Durmuş, F. ve Özdemir, A. Ş. (2013). Çoklu zekâya dayalı öğretimin altıncı sınıf öğrencilerinin matematik dersindeki başarılarına ve üstbilişlerine etkileri. Turkish Studies, 8(12), 443-452.
Erdoğan, F. (2013). Matematik Öğretiminde Üstbilişsel Stratejilerle Desteklenen İşbirlikli Öğrenme Yönteminin, 6. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarına, Üstbilişsel Becerilerine ve Matematik Tutumuna Etkisinin İncelenmesi. Doctoral Dissertation. Istanbul: Marmara University.
Ekiz, D. (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metotlarına Giriş: Nitel, Nicel ve Eleştirel Kuram Metodolojileri (1.Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Evran, S. ve Yurdabakan, İ. (2013). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin biliş üstü farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 213-220.
Flavell, J. H. (1976). Metacognitive aspects of problem solving. In: L. B. Resnick (Ed.), The nature of intelligence (pp. 231 -235). New Jersey, NY: Lawrence Erlbaum.
Garda, B. ve Temizel, M. (2016). Bilgi çağında eğitim. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 12, 23-43.
Gür, H. ve Hangül, T. (2015). Ortaokul öğrencilerinin problem çözme stratejileri üzerine bir çalışma. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(1 ), 95-112. http://dx.doi.org/10.30855/gjes.2019.05.02.008
Kaplan, A., Duran, M. ve Baş, G. (2016). Examination with the structural equation modeling of the relationship between mathematical metacognition awareness with skill perception of problem solving of secondary school students. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 17(1), 1 -16. http://dx.doi.org/10.17679/iuefd.17119785
Karakelle, S. ve Şentürk, C. (2006). Üst bilişsel düzeyleri yüksek ve düşük öğrencilerin ebeveyn tutumlarının incelenmesi. Psikoloji Çalışmaları, 26, 45-56.
Karslı, T. A. (2015). İlköğretim dönemindeki ergenlerde üst-biliş işlevleri ile karar verme ve denetim odağı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 16-31.
Koç, C. ve Karabağ, S. (2013). İlköğretim ikinci kademe (6-8. sınıf) öğrencilerinin bilişüstü yetileri ile başarı yönelimlerinin incelenmesi (Bingöl ili örneği). NWSA Education Sciences, 8(2), 308-322.
Korkut, F. (2002). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 177-184.
Malloy, C. E., & Jones, M. G. (1998). An investigation of African-American students’ mathematical problem solving. Journal for Research in Mathematics Education, 29(2), 143-163.
Mastromatteo, M. (1994). Problem solving in Mathematics: A classroom research. Teaching & Change, 1(2), 182-190.
Memiş, A. ve Arıcan, H. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin matematiksel üstbiliş düzeylerinin cinsiyet ve başarı değişkenleri açısından incelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 1, 76-93.
Mokhtari, K., & Reichard, C. A. (2002). Assessing students' metacognitive awareness of reading strategies. Journal of Educational Psychology, 94(2), 249-259.
Naser, T. (2008). Problem Çözme Becerilerini Değerlendirmede Alternatif Yöntemler ve İlköğretim Matematikte Örnek Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
Oğuz, A. ve Kutlu-Kalender, M. D. (2018). Ortaokul öğrencilerinin üst bilişsel farkındalıkları ile öz- yeterlik algıları arasındaki ilişki. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 14(2), 170-186. http://dx.doi.org/10.17244/eku.319267
Okçu, V. ve Kahyaoğlu, M. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin biliş ötesi öğrenme stratejilerin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(6), 129-146.
Özsoy, G. (2005). Problem çözme becerisi ile matematik başarısı arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 179-190.
Özsoy, G. (2007). İlköğretim 5. Sınıfta Üstbiliş Stratejileri Öğretiminin Problem Çözme Başarısına Etkisi. Doctoral Dissertation. Ankara: Gazi University.
Özsoy, G. (2014). Problem çözme becerisi ile matematik başarısı arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 179-190.
Özyıldırım-Gümüş, F. ve Umay, A. (2017). Problem çözme stratejileri öğretiminin ilköğretim matematik öğretmen adaylarının kavramsal/işlemsel çözüm tercihlerine ve problem çözme performansına etkisi. İlköğretim Online, 16(2), 746-764. http://dx.doi.org/10.17051/ilkonline.2017.304731
Öztürk, E. (2012). Okuma Stratejileri Üstbilişsel Farkındalık Envanteri'nin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 11(2).
Öztürk, M., Akkan, Y. ve Kaplan, A. (2018). 6-8. sınıf üstün yetenekli öğrencilerin problem çözerken sergiledikleri üst bilişsel beceriler: Gümüşhane örneği. Ege Eğitim Dergisi, 19(2), 446-469. http://dx.doi.org/10.12984/egeefd.316662
Pehlivan, F. (2012). İlköğretim Beşinci Sınıf Matematik Dersinde Üstbiliş Stratejileri Kullanımının Öğrencilerin Başarı ve Tutumlarına Etkisi. Master Thesis. Nigde: Nigde University.
Sardoğan, M. E., Karahan, T. F. ve Kaygusuz, C. (2006). Üniversite öğrencilerinin kullandıkları kararsızlık stratejilerinin problem çözme becerisi, cinsiyet, sınıf düzeyi ve fakülte türüne göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 78-97.
Schraw, G., & Dennison, R. S. (1994). Assessing metacognitive awareness. Contemporary Educational Psychology, 19(4), 460-475.
Seçkin-Kapucu, M. ve Öksüz R. (2015). Ortaokul öğrencilerinin üstbilişsel farkındalıklarının incelenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 12, 5-28.
Serin, M. K. ve Korkmaz, İ. (2018). işbirliğine dayalı ortamlarda gerçekleştirilen üstbilişsel sorgulama temelli öğretimin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin matematiksel problem çözme becerilerine etkisi. İlköğretim Online, 17(2), 510-531. http://dx.doi.org/10.17051/ilkonline.2018.418893
Silver, E. A., & Cai, J. (1996). An analysis of arithmetic problem posing by middle school students. Journal for Research in Mathematics Education, 27(5), 521 - 539.
Soylu, Y. ve Soylu, C. (2006). Matematik derslerinde başarıya giden yolda problem çözmenin rolü. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 97-111.
Şeker, T. B. (2005). Bilgi teknolojilerindeki gelişmeler çerçevesinde bilgiye erişimin yeni boyutları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 377- 391.
Ulu, M., Tertemiz, N. ve Peker, M. (2016). Okuduğunu anlama ve problem çözme stratejileri eğitiminin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin rutin olmayan problem çözme başarısına etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 303-340.
Yang, C. T., & Lee, S. Y. (2013). The effect of instruction in cognitive and metacognitive strategies on ninthgrade students’ metacognitive abilities. New WavesEducational Research ve Development, 16(1), 46- 55.
Yaşa, E. (2010). Çalışma Yaprakları Destekli Problem Çözme Stratejilerinin Öğretiminin Öğrenci Başarısına Etkisi. Master Thesis. Ankara: Gazi University.
Yavuz, G. (2006). Dokuzuncu Sınıf Matematik Dersinde Problem Çözme Stratejileri Strateji Öğretiminin Duyuşsal Özellikler ve Erişiye Etkisi. Doctoral Dissertation. İzmir: Dokuz Eylul University.
Yazgan, Y. (2007). Dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin rutin olmayan problem çözme stratejileriyle ilgili gözlemler. İlköğretim Online, 6(2), 249-263.
Yazgan, Y. ve Bintaş, J. (2005). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin problem çözme stratejilerini kullanabilme düzeyleri: Bir öğretim deneyi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 28, 210-218.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, A., Hacıhasanoğlu, R., Karakurt, P. ve Türkleş, S. (2011). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri ve etkileyen faktörler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 905-921.
Yıldız, A. ve Güven, B. (2016). Matematik öğretmenlerinin problem çözme ortamlarında öğrencilerinin üstbilişlerini harekete geçirmeye yönelik davranışları. Journal of Kirsehir Education Faculty, 17(1), 575-598.