Mutlu TOKMAK

Algılanan Örgütsel Desteğin Çalışanların İşe Yabancılaşması ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi Üzerine Bir Araştırma

Bu çalışmanın amacı, çalışanların algıladıkları örgütsel desteğin işe yabancılaşma ve işten ayrılmaniyeti üzerine etkisinin belirlenmesidir. Araştırmada betimsel istatistik analizi, korelasyon veregresyon analizleri gerçekleştirilmiştir. Korelâsyon analizleri neticesinde, örgütsel destek algısı ileişe yabancılaşma arasında negatif yönlü 0.432 oranında orta düzeyde ilişki tespit edilmiştir.Algılanan örgütsel destek ile işten ayrılma niyeti arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. İşeyabancılaşma ile işten ayrılma niyeti arasında pozitif yönlü ve anlamlı 0.674 oranında orta düzeydekorelâsyon olduğu belirlenmiştir. Basit doğrusal regresyon analizleri neticesinde, algılanan örgütseldesteğin işe yabancılaşma üzerinde 0.187 oranında negatif etkisinin olduğu belirlenmiştir. Algılananörgütsel desteğin işten ayrılma niyeti üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi saptanmamıştır.İşe yabancılaşmanın, işten ayrılma niyeti üzerinde ise 0.454 oranında pozitif etkisi olduğu tespitedilmiştir.

A Research on The Effects ofPerceived Organizational Support on The Work Alienation and Turnover Intentions of Employees

The aim of this study is to determine the effect of perceived organizational support on work alienation and intention to quit. Descriptive statistical analysis, correlation and regression analyzes were performed in the study. As a result of the correlation analysis, a negative correlation between the perception of organizational support and alienation to work was determined as 0.432 percent. There was no significant relationship between perceived organizational support and turnover intentions. A positive and significant 0.674 moderate correlation was found between work alienation and intention to quit. As a result of linear regression analyzes, it was found that perceived organizational support had a negative effect of 0.187 on work alienation. Perceived organizational support has no statistically significant effect on turnover intentions. It was found that alienation had a positive effect of 0.454 on the turnover intentions.

PDF

___

Agarwal, S. (1993), Influence of formalization on role stress, organizational commitment and work alienation of salespersons: a cross-national comparative study, Journal of International Business Studies, 24(4), 715- 739.
Aiken, M. & Hage, J. (1966), Organizational alienation: a comparative analysis, American Sociological Review, 31(4), 497-507.
Almalki, M. J, FitzGerald, G. & Clark, M. (2012). The relationship between quality of work life and turnover intention of and turnover intention of primary health care nurses in Saudi Arabia. Primary Health Care Nurses in Saudi Arabia, BMC Health Services Research, 12, 314-325.
Arokiasamy, L., Marimuthu, M. & Moorthy, M.K. (2010). A study on the perceived organisational support in the financial industry in Malaysia, a literature review. Interdisciplinary Journal ofContemporary Research in Business, 2 (7), 438-451.
Arslan, I. (2018), Sağlık çalışanlarında iş yaşam kalitesinin iş performansı üzerine etkisinde örgütsel desteğin aracılık rolü, Doktora Tezi, İstanbul: Okan Üniversitesi.
Aselage, J. & Eisenberger. R. (2003). Perceived organizational support and psychological contracts: a theorical integration, Journal of Organizational Behavior, 24, 491 -509.
Atalay, M. (2013). Kurumsal ataletin yabancılaşma ve işten ayrılma niyetine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi.
Ayar, S. (2011). Çağrı merkezlerindeki çalışma koşullarının örgüte yabancılaşma, devamsızlık ve işten ayrılma eğilimi üzerine etkileri: bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Beykent Üniversitesi.
Banai, M. & Reisel, W. D. (2007). The influence of supportive leadership and job characteristics on work alienation: a six - country investigation. Journal of World Business, 42(4), 463-476.
Çalışkan, A. & Pekkan, N. Ü. (2017). Psikolojik sermayenin işe yabancılaşmaya etkisinde örgütsel desteğin aracılık rolü, İş ve İnsan Dergisi, 4(1), 17-33.
Çelik, D. A. & Öz, E. Ü. (2011). The effects of emotional dissonance and quality of work life perceptions on absenteeism and turnover intentions among Turkish call center employees. Social and Behavioral Sciences, 30, 2515 – 2519.
Chen, Z. X., Eisenberger, R., Johnson, K.M., Sucharski, I.L. & Aselage, J. (2009). Perceived organizational support and extra-role performance: which leads to which? Journal of Social Psychology, 149 (1), 119- 124.
Chiaburu, D. S., Diaz, I. & De Vos A. (2013). Employee alienation: relationships with careerism and career satisfaction. Journal of Managerial Psychology, 28(1), 4-20.
Chiaburu, D. S., Thundiyil, T. & Wang, J. (2014). Alienation and its correlates: a meta-analysis. European Management Journal, 32(1), 24-36.
Cotton, J.L. & Tuttle, J.M. (1986). Employee turnover: a meta analysis and review with implications for research, The Academy of Management Review, 11(1), 55-70.
Dawley, D., Houghton, J.D. & Bucklew, N.S. (2010). Perceived organizational support and turnover intention: the mediating effects of personal sacrifice and job fit. The Journal of Social Psychology, 150 (3), 238-257.
Demir, M. (2011). İşgörenlerin çalışma yaşamı kalitesi algılamalarının işte kalma niyeti ve işe devamsızlık ile ilişkisi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 11 (3), 453- 464.
Efraty, D. & Sirgy, M. J. (1990). The effects of quality of working life (QWL) on employee behavioral responses. Social Indicators Research, 22 (1), 31 -47.
Eisenberger, R., Fasolo, P. & Davis-LaMastro, V. (1990). Perceived organizational support and employee diligence, commitment, and innovation. Journal of Applied Psychology, 75, 51 -59.
Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S. & Sowa, D. (1986). Perceived organizational support, Journal of Applied Psychology, 71, 500-507.
Erdem, M. (2014). İş yaşamı kalitesinin işe yabancılaşmayı yordama düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2), 519-544.
Fettahlıoğlu, T. (2006), Örgütlerde yabancılaşmanın yönetimi: Kahramanmaraş özel işletme ve kamu kuruluşlarında karşılaştırmalı bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.
Genç, E. (2015). İş yaşam kalitesi ve işe yabancılaşmanın işten ayrılma niyeti üzerine etkisi: hizmet sektöründe bir uygulama, Yüksek Lisan Tezi, Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. & Tatham, R. L. (2013). Multivariate data analysis, New Jersey: Pearson Education.
Hirschfeld, R. R. & Feild, H. S. (2000). Work centrality and work alienation: distinct aspects of a general commitment to work. Journal of Organizational Behavior, 21, 789-800.
Hom, P.W., Caranikas-Walker, F., Prussia, G.E. & Griffeth, R.W.(1992). A meta-analytical structural equations analysis of a model of employee turnover, Journal of Applied Psychology, 77(6), 890-909.
Hui, C., Wong, A. & Tjosvold, D. (2007). Turnover intention and performance in China: the role of positive affectivity, Chinese values, perceived organizational support and constructive controversy. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 80, 735-751.
İnce Ayaydın, Ç. (2012). İşyerinde psikolojik şiddetin iş tatmini, işe yabancılaşma ve işten ayrılma niyeti ile ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gümüşhane: Gümüşhane Üniversitesi.
Jawahar, I. M. & Carr, D. (2007). Conscientiousness and contextual performance: the compensatory effects of perceived organizational support and leader-member exchange. Journal of Managerial Psychology, 22 (4), 330-349.
Jawahar, I.M. & Hemmasi, P. (2006). Perceived organizational support for women’s advancement and turnover intentions the mediating role of job and employer satisfaction. Women in Management Review, 21 (8), 643-661.
Kalaycı, Ş. (2008). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Kanten, P. & Ülker, F. (2014). Yönetim tarzının üretkenlik karşıtı iş davranışlarına etkisinde işe yabancılaşmanın aracılık rolü. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 16-40.
Kaplan, M., (2010) Otel işletmelerinde etiksel iklim ve örgütsel destek algılamalarının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi: Kapadokya örneği, Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
Kerse, G., & Karabey, C. N. (2017). Algılanan örgütsel desteğin örgütsel özdeşleşmeye etkisi: örgütsel sinizmin aracı rolü. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(4), 375-398.
Kösterelioğlu, M. A. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş yaşam kalitesi ile işe yabancılaşması arasındaki ilişki. Doktora Tezi, Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
Kraimer, M.L. Wayne S.J. & Jaworski, R.A. (2001). Sources of support and expatriate performance: the mediating role of expatriate adjustment, Personnel Psychology, 54, 71 -99.
Kumar, D. & Govindarajo, N. S. (2014). Instrument development intention to stay instrument (ISI). Asian Social Science, 10(12), 149-169.
Kurtessis, J. N., Eisenberger, R., Ford, M. T., Buffardi, L. C., Stewart, K. A., & Adis, C. S. (2017). Perceived organizational support: a meta-analytic evaluation of organizational support theory, Journal of Management, 43(6), 1854-1884.
Lee, G.J. & Faller, N. (2005), Transactional and relational aspects of the psychological contracts of temporary workers, South African Journal of Psychological, 35(4), 831 -847.
Lynch, P.D., Eisenberger, R. & Armeli, S. (1999). Perceived organizational support: inferior versus superior performance by wary employees. Journal of Applied Psychology, 84 (4), 467-483.
Maertz, C.P., Jr., Griffeth, R.W., Campbell, N.S. & Allen, D.G. (2007). The effects of perceived organizational support and perceived supervisor support on employee turnover. Journal of Organizational Behavior, 28 (8), 1059–1075.
Mendoza, M. J. S. & Zoghbi M.L.P. (2008). The impact of work alienation on organizational citizenship behavior in the Canary Islands. International Journal of Organizational Analysis, 15(1), 56-76.
Meyer, J. P., Allen, N. J.& Gellatly, I. R., (1990). Affective and continuance commitment to the organization: evaluation of measures and analysis of concurrent and time-lagged relations, Journal of Applied Psychology, 75(6), 710- 720.
Miao, R. & Kim, H.G. (2010). Perceived organizational support, job satisfaction and employee performance: a Chinese empirical study. Journal of Service Science and Management, 3, 257-264.
Mobley, W.H. (1982). Employee turnover: causes, consequences and control, Massachusetts: AddisonWesley Inc.
Mosadeghrad, A. M. (2013). Quality of working life and turnover intentions: implications for nursing management. International Journal of Research in Nursing, 4 (2), 47-54.
Muse, L., Harris, S.G., Giles, W.F. & Feild, H.S. (2008). Work-life benefits and positive organizational behavior: is there a connection? Journal of Organizational Behavior, 29, 171 -192.
Nair, N. & Vohra, N. (2012). The concept of alienation: towards conceptual clarity. International Journal of Organizational Analysis, 20(1), 25-50.
Orbay, N.T. (2008). Hastanelerde hemşirelerin işte kalma ve işten ayrılma niyetlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi.
Özbek, M.F. (2011). Örgüt içerisindeki güven ve işe yabancılaşma ilişkisinde örgüte uyum sağlamanın aracı rolü, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1 ), 231 -248.
Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan örgütsel destek ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Dokuz Eylül İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 113- 130.
Öztürk, E. (2006). Çoklu doğrusal regresyon modeli, İçinde: Ş.Kalaycı (Ed). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (s.259-269). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Rhoades, L. & Eisenberger, R. (2002). Perceived organizational support: a review of the literature, Journal of Applied Psychology, 87(4), 698–714.
Riggle, R. J., Edmondson, D. R. & Hansen, J. D. (2009). A meta-analysis of the relationship between perceived organizational support and job outcomes: 20 years of research. Journal of Business Research, 62(10), 1027-1030.
Robinson, S.L. (1996). Trust and breach of the psychological contract, Administrative Science Quarterly, 41(4), 574-599.
Rottinghaus, P.J., Hees, C.K. & Conrath, J.A. (2009). Enhancing job satisfaction perspectives: combining Holland themes and basic interests, Journal of Vocational Behavior, 75,139–151.
Rusbelt, C.E., Farrell, D., Rogers, G. & Mainous, A. G. (1988). Impact of exchange variables on exit, voice, loyalty and neglect: an integrative model of responses to decline job satisfaction, Academy of Management Journal, 31(2), 599-627.
Şahin, F. (2011). Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi, Ege Akademik Bakış Dergisi, 11(2), 277-288.
Schaffer, M. A. & Harrison, D. A. (2001). Struggling for balance amid turbulence on international assignments: Work-family conflict, support, and commitment. Journal of Management, 27(1), 99-121.
Seçkin, Z. (2011), Psikolojik sözleşme, Konya: Atlas Akademi Yayıncılık.
Seeman, M. & Anderson, C. S. (1983). Alienation and alcohol: the role of work, mastery, and community in drinking behavior. American Sociological Review, 48(1), 60-77.
Settoon, R.P., Bennett N. & Liden, R.C. (1996). Social exchange in organizations: perceived organizational support, leader-member exchange and employee reciprocity. Journal of Applied Psychology, 81 (3), 219-227.
Sezici, E. (2014). Çalışma yaşamı kalitesi, işyerinde sapkın davranış ve işten ayrılma eğilimi ilişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 41, 235-246.
Shanock, L.R. & Eisenberger, R. (2006). When supervisors feel supported: relationships with subordinates’ perceived supervisor support, perceived organizational support and performance. Journal of Applied Psychology, 91 (3), 689-695
Shantz, A., Alfes, K. & Truss, C. (2014). Alienation from work: Marxist ideologies and twenty-first-century practice. The International Journal of Human Resource Management, 25(18), 2529-2550.
Shantz, A., Alfes, K., Bailey, C. & Soane, E. (2015). Drivers and outcomes of work alienation: reviving a concept. Journal of Management Inquiry, 24(4), 382-393.
Şimşek, M.Ş., Akgemici T. & Çelik A. (2015), Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış, Konya: Eğitim Yayınevi.
Sulu, S., Ceylan, A. & Kaynak, R. (2010). Work alienation as a mediator of the relationship between organizational injustice and organizational commitment: implications for healthcare professionals. International Journal of Business and Management, 5(8), 27-38.
Tanrıverdi, H. & Kılıç, N. (2016). Algılanan Örgütsel Destek ve Örgütsel Yabancılaşma Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 1(1),1 -18.
Taştan, S., İşci, E. & Arslan, B. (2014). Örgütsel destek algısının işe yabancılaşma ve örgütsel bağlılığa etkisinin incelenmesi: İstanbul özel hastanelerinde bir çalışma, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 121 -138.
Tekingündüz, S. & Kurtuldu, A. (2015). İşten ayrılma niyeti, iş tatmini, örgütsel bağlılık, liderlik ve iş stresi arasındaki ilişkilerin analizi: bir hastane örneği, International Journal of Human Sciences, 12(1), 1501 - 1517.
Teoman, D. D. (2007). Performans Değerlendirme Sürecinde Oluşan Adalet Algısı, Bu Algının İç, Dış ve Sosyal Ödüllerle Olan İlişkisinin İşten Ayrılma Niyeti’ne Olan Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Tett, R.P. & Meyer, J.P. (1993). Job satisfaction, organizational commitment, turnover intention, and turnover: path analyses based on meta analytic findings, Personnel Psychology, 46, 259-293.
Tuna, M. & Yeşiltaş M. (2014). Etik iklim, işe yabancılaşma ve örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: otel işletmelerinde bir araştırma. Turizm Araştırmaları Dergisi, 25 (1), 105-117.
Turunç, Ö. & Çelik, M. (2010). Algılanan örgütsel desteğin çalışanların iş-aile, aile-iş çatışması, örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyetine etkisi: savunma sektöründe bir uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (1), 209-232.
Ünsar, A. S. & Karahan, D. (2011). Yabancılaşmanın işten ayrılma eğilimine etkisini belirlemeye yönelik bir alan araştırması. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırma Dergisi, 21, 361 -378.
Üstün, F. & Çamlıca, K. (2017). Örgütsel yabancılaşmanın örgütsel sessizlik üzerindeki ilişkide iş tatmininin aracılık etkisi: Nevşehir ili kamu çalışanları örneği. Journal of Recreation and Tourism Research, 4(3), 93-105.
Uysaler, A. L. (2010). Örgütsel yabancılaşmanın örgütsel bağlılık, iş tatmini ve işten ayrılma eğilimi ile bağlantısı ve yabancılaşma yönetimi. Yüksek Lisans Tezi,İstanbul: Gebze Teknik Üniversitesi.
Wayne, S. J., Shore, L.M. & Liden R.C. (1997). Perceived organizational support and leader-member exchange: a social exchange perspective. Academy of Management Journal, 40 (1), 82-111
Weisberg, J. (1994). Measuring workers’ burnout and intention to leave, International Journal of Manpower, 15(1), 4-14.
Yalçın, İ. & Koyuncu, S.C. (2014). Örgütsel yabancılaşma olgusunun iş tatmini üzerine etkisi: Niğde ilinde bir araştırma. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(26), 86-94.
Yıldız, S. M. (2013). Spor ve fiziksel etkinlik işletmelerinde iş yaşam kalitesinin çalışanların işten ayrılma niyetine etkisi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 13 (3), 317-324.
Yüksel, İ. (2006). Örgütsel destek algısı ve belirleyicilerinin işten ayrılma eğilimi ile ilişkisi. İ.Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, 35 (1), 7-32.
Zagenczyk, T. J. (2006). A social influence analysis of perceived organizational support, Doctoral Dissertation, Pittsburgh: University of Pittsburgh.
Zengin, Y. & Kaygın, E. (2016). İşyerinde psikolojik tacizin (mobbing) örgütsel yabancılaşma ilişkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. International Journal of Academic Value Studies, 2(5), 76-98.
Zhao, H., Wayne, S. J., Glibkowski, B. C. & Bravo, J. (2007), The impact of psychological contract breach on work-related outcomes: a meta- analysis, Personnel Psychology, 60, 647-680.