Türkiye'de İdari Reform Çalışmalarının Tarihsel Perspektif Açısından Değerlendirilmesi

Küreselleşme ile birlikte gittikçe yaygınlaşan neo-liberal politikalar devletin rolünde de bir değişimi zorunlu kılmış, 1930'lu yıllarda meşruiyet kazanmış olan müdahaleci devlet anlayışının yerini, 1980'li yıllardan sonra düzenleyici devlet anlayışı almıştır. Bu çalışmanın amacı; yönetimi alanındaki idari reformları devletin rolündeki değişim süreci ile birlikte tarihsel olarak analiz etmektir. Söz konusu analiz, uzman raporları, kalkınma planları, Avrupa Birliği İlerleme Raporları ve uygulama üzerinden yapılmıştır. Türkiye'de yapılan idari reform çalışmaları tarihsel olarak dönemlere ayrıldıktan sonra, 2000 yılı sonrası yeniden yapılanma çalışmaları ayrıca irdelenmiş ve son aşamada da bu çalışmaların başarısı ve geleceği hakkında bir değerlendirme yapılmıştır. Çalışma sonunda Türkiye'de cumhuriyet tarihinde yapılan idari düzenlemelerin 1980'li yıllara kadar dar kapsamlı ve daha çok örgütsel sorunları kapsayan kapalı bir anlayış hakimken, 1980'li yıllardan sonra daha kapsayıcı ve köklü değişimleri içerdiği belirlenmiştir.

Evaluation of Administrative Reforms with Regard to Historical Perspective in Turkey

Neoliberal policies, which were becoming more widespread with globalization, necessitated a change in the role of the state, and therefore the notion of interventionist state which was legitimated in the 1930's was replaced by the regulatory state in the 1980's. The aim of this study is to analyze the administrative reforms in the public administration area historically as regards the process of change in the role of the state. The analysis was based on expert reports, development plans and implementation. Although it is directly related to the research, European Union Progress Reports were excluded from the scope of this study. After the administrative reforms in Turkey were separated historically, those made in the post-2000 era have been thoroughly examined, and an evaluation of the success and the future of these efforts has been provided. At the end of the study, it was determined that administrative reforms made in the Republican period in Turkey followed a narrow-scoped and isolated path that focused more on organizational issues until the 1980's, whereas more inclusive and radical changes were implemented after the 1980's.

___

  • AB Bakanlığı (1998). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 1998. (Erişim: 30.09.2016), http://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Il erleme_Rap_1998.pdf
  • AB Bakanlığı (1999). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 1999. (Erişim: 30.09.2016), http://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Il erleme_Rap_1999.pdf
  • AB Bakanlığı (2000). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2000. (Erişim: 30.09.2016), http://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Il erleme_Rap_2000.pdf
  • AB Bakanlığı (2001). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2001. (Erişim: 30.09.2016), http://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Il erleme_Rap_2001.pdf
  • AB Bakanlığı (2002). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2002. (Erişim: 30.09.2016), http://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Il erleme_Rap_2002.pdf
  • AB Bakanlığı (2003). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2003. (Erişim: 30.09.2016), http://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Il erleme_Rap_2003.pdf
  • AB Bakanlığı (2004). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2004. (Erişim: 30.09.2016), http://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Il erleme_Rap_2004.pdf
  • AB Bakanlığı (2005). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2005. (Erişim: 30.09.2016), http://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Il erleme_Rap_2005.pdf
  • AB Bakanlığı (2006). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2006. (Erişim: 30.09.2016), http://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Il erleme_Rap_2006.pdf
  • AB Bakanlığı (2007). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2007. (Erişim: 30.09.2016), http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ ilerleme_rap_2007.pdf
  • AB Bakanlığı (2008). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2008. (Erişim: 30.09.2016), http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ ilerleme_rap_2008.pdf
  • AB Bakanlığı (2009). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2009. (Erişim: 30.09.2016), http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ ilerleme_rap_2009.pdf
  • AB Bakanlığı (2010). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2010. (Erişim: 30.09.2016), http://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ile rleme_rap_2010.pdf
  • AB Bakanlığı (2011). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2011. (Erişim: 30.09.2016), http://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/2011_ilerl eme_raporu_tr.pdf
  • AB Bakanlığı (2012). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2012. (Erişim: 30.09.2016), http://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/2012_ilerl eme_raporu_tr.pdf
  • AB Bakanlığı (2013). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2013. (Erişim: 30.09.2016), http://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/2013_ilerl eme_raporu_tr.pdf
  • AB Bakanlığı (2014). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2014. (Erişim: 30.09.2016), http://www.ab.gov.tr/files/ilerlemeRaporlariTR/2014_ilerleme_raporu_tr.pdf
  • AB Bakanlığı (2015). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2015. (Erişim: 30.09.2016), http://www.ab.gov.tr/files/000files/2015/11/2015_turkiye_raporu.pdf
  • Al, H. (2005). Cumhuriyet Dönemi Belediyeciliğinin Tarihsel Gelişimi. (der. Vecdi Akyüz), İslam Geleneğinden Günümüze Şehir Hayatı ve Yerel Yönetimler 2, İstanbul, 105-144.
  • Ar, A. F. (1983). Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri'nde Yapılan Bazı İdari Reform Çalışmaları. Amme İdaresi Dergisi, 16 (3), 65-88.
  • Berkman, A. Ü. (1982). Planlı Dönemde İdari Reform Anlayışı ve Uygulanması: İdari Reformun 'Yönetilmesi' Açısından Bir Değerlendirme. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Gelişme Dergisi, (özel sayı), 207-225.
  • Bilgin, H. M. (2005). Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma Tartışmaları. Rekabet Kurumu Perşembe Konferansları, 17 Mart 2005, cilt 20, 27-67, Ankara.
  • Bozkurt, Ö., Sezen, S., & Ergun, T. (1998). Kamu Yönetimi Sözlüğü. Ankara: TODAİE Canpolat, H., & Cangir, M. (2010). Değişen Dünyada Kamu Yönetiminin Geleceğı ve Türkiye'nin Reform Gündemı: Türkiye'nin Daha Fazla Demokratikleşmesı. Türk İdare Dergisi, (466), 25-46.
  • Coşkun, B., & Nohutçu, A. (2005). Türkiye'de Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma: Kuramsal-Tarihsel Perspektif, Genel Değerlendirme ve Saptamalar. (ed. Ahmet Nohutçu & Asım Balcı). Bilgi Çağında Türk Kamu Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması-I, İstanbul: Beta Basım Yayım, 1-36.
  • Çelik, Z. (2005). Planlı Dönemde Türkiye'deki Kırsal Kalkınma Politika ve Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme. Planlama, (2), 61-71.
  • Çiftçi, S., & Çürük, L. (2011). Kamu Yönetiminde Paradigma Değişimi Çerçevesinde Reformlar: İngiltere Örneği. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(4), 25-47.
  • Çiner, C.U. (2010). Devlet Reformunda Yerelleşme ve Bölgeselleşme: Türkiye'ye Karşılaştırmalı Bir Bakış. Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.
  • DPT (1963). Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-1967). Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı. (Erişim: 30.09.2016), http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/9/plan1.pdf
  • DPT (1968). İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968-1972). Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı. (Erişim: 30.09.2016), http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/8/plan2.pdf
  • DPT (1973). Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1973-1977). Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı. (Erişim: 30.09.2016), http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/7/plan3.pdf
  • DPT (1979). Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979-1983). Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı. (Erişim: 30.09.2016), http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/6/plan4.pdf
  • DPT (1989). Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1985-1989). Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı. (Erişim: 30.09.2016), http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/5/plan5.pdf
  • DPT (1990). Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı (1990-1994). Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı. (Erişim: 30.09.2016), http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/4/plan6.pdf
  • DPT (1996). Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1996-2000). Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı. (Erişim: 30.09.2016), http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/3/plan7.pdf
  • DPT (2001). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005). Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı. (Erişim: 30.09.2016), http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/2/plan8.pdf
  • DPT (2007). Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013). Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı. (Erişim: 30.09.2016), http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/1/plan9.pdf
  • Ergun, T. (1991). Yönetimin Yeniden Düzenlenmesi Gereksinimi ve KAYA Projesi. Amme İdaresi Dergisi, 24(4), 11-23.
  • Eryılmaz, B. (2015). Kamu Yönetimi. Kocaeli: Umuttepe Yayınları Geray, C. (1993). KAYA Yazanağı Açısından Yönetimin Taşra Birimlerinin ve Yerel Yönetimlerin Yeniden Düzenlenmesi. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 2(1), 9-17.
  • Gow, J. J. (2012). Administrative Reform. (Ed. Savard Cote), Encyclopedic Dictionary of Public Administration. (Erişim: 02.09.2016), http://www.dictionnaire.enap.ca Gökçe, O., & Erol T. (2008). Kamu Yönetiminin Dönüşümü ve Dönüşümün Temel Unsurları. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8(15), 175-200
  • Güler, B. A. (1996). Yeni Sağ ve Devletin Değişimi. Ankara: TODAİE. Kara, B. (2006). Türkiye'de Personel Reformu Çalışmalarının Altyapısı: 1930-1960
  • Yılları Arasında Yabancı Uzmanların Kamu Yönetimine İlişkin Hazırladıkları Raporlar. Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, 30 (2), 149-162.
  • Karaer, T. (1991). Kalkınma Planları ve İdari Reform. Amme İdaresi Dergisi, 24 (2), 43- 65.
  • Kılıç, R. (2006). İktisadi Düşünce; İktisadi Düşüncenin Gelişimi, İktisadi Düşünce Okulları, İktisadi Düşünürler. Ankara: Siyasal Kitabevi
  • Lamba, M. (2014). Yeni Kamu Yönetimi Perspektifinden Türkiye'de Kamu Yönetimi Reformları: Genel Gerekçeler Üzerinden Bir İnceleme. Suleyman Demirel University The Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences,19(3), 135-152
  • Mardin, Ş. (1992). Türk Modernleşmesi. İstanbul: İletişim Yayınları Övgün, B. (2013). Değişmeyen Kamu Politikası: Kamu Yönetimi Reformu. ,AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 325-339.
  • Özer, M. A., & Önen, S. M. (2016). 200 Soruda Yönetim/Kamu Yönetimi. Ankara: Gazi Yayınları.
  • Sürgit, K. (1972). Türkiye'de İdari Reform, Ankara: TODAİE.
  • Şaylan, G. (1995). Değişim Küreselleşme ve Devletin Yeni İşlevi. Ankara: İmge Kitabevi.
  • T.C. Resmî Gazete (2003a). Bilgi Edinme Kanunu, 25269, R.G. 24/10/2003, KN. 4982, KT. 9/10/2003.
  • T.C. Resmî Gazete (2003b). Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, K.N.5018, K.T. 10/12/2003, R.G.24/12/2003, Sayı :25326
  • T.C. Resmî Gazete (2004a). Büyükşehir Belediyesi Kanunu, 25531, R.G.23/7/2004, KN. 5216, K.T. 10/7/2004.
  • T.C. Resmî Gazete (2004b). Elektronik İmza Kanunu, 25355, R.G. 23/1/2004, K.N. 5070, K.T.15/1/2004.
  • T.C. Resmî Gazete (2004c). Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, K.N. 5176, K.T.25/5/2004, R.G. 8/6/2004, Sayı :25486
  • T.C. Resmî Gazete (2005a). Belediye Kanunu, 25874, RG. 13/7/2005, KN.5393 KT.3/7/2005.
  • T.C. Resmî Gazete (2005b). İl Özel İdaresi Kanunu, 25745, R.G. 4/3/2005, KN. 5302, K.T.22/2/2005.
  • T.C. Resmî Gazete (2006). Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun, 26074, R.G. 8/2/2006, K.N. 5449, K.T. 25/1/2006.
  • T.C. Resmî Gazete (2012a). Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu, KN. 6328 K.T. 14/6/2012, R.G.29/6/2012, Sayı: 28338
  • T.C. Resmî Gazete (2012b). On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, KN.6360, R.G. 6.12.2012, Sayı:28489
  • Taykut, R., & İzmirlioğlu, A. (1975). Planlı Dönemde Kamu Yönetimi Çalışmaları. Yayın No: 1452. Ankara: DPT Yay.
  • TODAİE (1963). Merkezi Hükümet Teşkilatı Araştırma Projesi Yönetim Kurulu Raporu: Merkezi Hükümet Teşkilatı Kuruluş ve Görevleri (MEHTAP). Ankara: TODAİE Yayınları.
  • TODAİE (1991). Kamu Yönetimi Araştırması Genel Rapor (KAYA). Yayın No: 238, Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası.
  • Tutum, C. (1994). Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma. Ankara: TESAV Yayınları.
  • Yayman, H. (2005). Türkiye'nin İdari Reform Politiği. Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi
  • Yayman, H. (2008). Türkiye'nin İdari Reform Tarihi. Ankara: Turhan Kitabevi.