Bireylerin Tıbbi-Aromatik Bitki Tüketimini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Erzurum Merkez İlçeleri Örneği
Bu çalışmada, Erzurum İli merkez ilçelerinde (Aziziye, Palandöken ve Yakutiye) kentsel alandayaşayan bireylerin tükettikleri tıbbi ve aromatik bitkileri bilinçli olarak mı tüketildiği ya da neamaçla tükettiklerini belirleyip ve tüketimi etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.Araştırma kapsamın görüşülen 384 bireyin ortalama yaşı 35,19, %63.80’ni erkek, %73,70’inin evlive %58,85’nin çocuğu olduğu belirlenmiştir. Araştırmada bireylerin tıbbi aromatik ürünleri bilinçlitüketimini etkileyen faktörleri binary logit analizi yardımı ile belirlenmeye amaçlanmıştır. Analizsonuçları bireylerin cinsiyeti, çocuk sahibi olma durumu, medeni durumu, hanedeki fert sayısı veeşlerin çalışma durumu ile tıbbi aromatik bitki tüketimindeki bilinçli olma durumu arasında anlamlıbir ilişki ortaya konulmuştur. Araştırma sonucunda söz konusu bölgede bireylerin tıbbi aromatikbitkileri tüketimi bilinç düzeyi çok düşük olmamakla beraber tercih de kadınların ve yanlızyaşayanların daha çok tüketmeye meyilli olduğu söylenebilir.
Determining the Factors Affecting the Medicinal-Aromatic Plant Consumption of Individuals: The Case of Erzurum Central Districts
This study aimed to determine the medicinal and aromatic plant consumption of individuals living in the central urban districts (Aziziye, Palandöken, and Yakutiye) of Erzurum province and the factors affecting their consumption. The data of the study were collected through a questionnaire. The mean age of the interviewed individuals of 384 was found to be 35,19. 63,80% were male, 73,70% were married, and 58,85% had children. In the study, the factors affecting the consumption of medicinal aromatic plants were determined using binary logit analysis. As a result of the analysis, while individuals’ gender, having children, the marital status, the number of households, the employment status of spouses of individuals who were found to be significant with consciousness level in terms of medicinal aromatic plant consumption. As a result of the research, it can be stated that while the consciousness level of individuals in the region was not very low in terms consumption of medicinal aromatic plants, women, and individuals living alone tended to consume these products more.
___
- Adıgüzel, F. & Kızılaslan, N. (2016). İstanbul ilinde tıbbi, aromatik ve baharat bitkileri satışı yapan aktarların yapısal özellikleri ve mevzuat hakkındaki görüşleri. Anadolu Tarım Bilim. Dergisi, 31, 40-59.
- Akbulut, S. & Özkan, Z.C. (2016). Herbalist-Customer Profile in Medicinal and Aromatic Herbs Trade: A Case Study of Kahramanmaraş, Turkey. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 16 (1), 246-252.
- Akgül, A. & Çevik, O. (2005). İstatistiksel Analiz Teknikleri. Emek Ofset Ltd. Şti. 2. Baskı. s.y. 428. Ankara.
- Arya, V.,Thakur, R., Kumar, S. & Kumar, S. (2012). Consumer buying behaviour towards Ayurvedicmedicines/products in Jogindernagar-A survey.Ayurpharm-International Journal of AyurvedaandAlliedSciences, 1(3), 60-64.
- Bayram, E., Kırıcı, S., Tansı, S., Yılmaz, G., Arabacı, O., Kızıl, S. & Telci,İ.(2010). Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Üretiminin Arttırılması Olanakları. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-I, 437–456, 11–15 Ocak, Ankara.
- Berenson, M.L. & Levine, D.M. (1996). Basic Business statisticsconceptsandapplications. sixth ed.. p. 837. prentice-hallinternational. New York.
- Çelik, Y. (2014). Konya İlinde tıbbi ve aromatik bitki satışı yapan aktarların sosyo-ekonomik yapıları üzerine bir araştırma. Turkish Journal of Agricultural and Natural Sciences, 1(3), 369-376.
- Demircioğlu, Y., Yaman, M. & Şimşek, I. (2007). Kadınların baharat kullanım alışkanlıkları üzerine bir araştırma. TSKY Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(3).
- Demirçivi, B.M. & Altaş, A. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Baharatlara İlişkin Bilgileri ve Tüketim Tercihleri: Aksaray Üniversitesinde Bir Uygulama. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 4(4), 88- 112.
- Dicle, M. (2010). İzmir İli Bornova İlçesinde Tıbbı Bitkilere İlişkin Tüketici Davranışlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmış) Yüksek Lisans Tezi.
- Faydaoğlu, E. & Sürücüoğlu, M. S. (2011). Geçmişten günümüze tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanılması ve ekonomik önemi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 11(1), 52-67.
- Gujarati, N. D. (1992). Essential of Econometrics. McGrawHill. New York. 1999. Temel Ekonometri. Çeviren: Şenesen. Ü..Şenesen. G.G.. Literatür Yayıncılık, İstanbul.
- Heinrich, M.,Barnes, J., Gibbons, S. & Williamson, E.M. (2004). Fundementals of Pharmacognosy and Phytotherapy, Churchill Livingstone, Edinburgh.
- Kızıloğlu, R. & Kızılaslan, H. (2013).Consumer behaviors on foodpurchasingplaces: A casestudy of redmeatconsumption in Turkey, Research&Reviews in Biosciences (RRBS), ISSN : 0974 – 7532, 7 (11), 453- 459.
- Kızıloğlu, R. & Kızılaslan, N. (2017). Kahramanmaraş İli Merkez İlçe Kırsalında Çiftçilerin Gübre Kullanım Durumu. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(1): 18-23.
- Kocabaş, Y.Z. & Gedik, O.(2016). Kahramanmaraş İl Merkezi Semt Pazarlarında Satılan Bitkiler Hakkında Etnobotanik Araştırmalar. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. / Iğdır Univ. J. Inst. Sci. &Tech. 6(4): 41-50.
- Kökçü, B., Esen, O. & Uysal İ. (2015). Medicinal plants sold in Çanakkale/Turkey city center herbalists. Biological Diversity and Conservation. 8(3), 80-91.
- Lewin, R. (2000). Modern insanın Kökeni, TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, Çeviri: N. Özüaydın, 7. basım, TÜBİTAK, Ankara.
- Miran B. (2003). Temel istatistik. Ege Üniversitesi Basımevi. ISBN 975-9308800 Bornova İzmir.
- Yüzbaşıoğlu, R. & Ataoğlu, S.N. (2018). Tüketicilerin Kekik Tüketimini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Manisa İli Salihli İlçesi Örneği. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 259- 270.