Anlam Arayışlarında Özne-İnsan’a Dair Günümüz Akademik Sosyo-Kültürel Yaklaşımların Felsefi Bir Kritiği: Türkiye Örneği

Bu makalede günümüz akademik bazı olgusal örneklerden yola çıkarak ister mensubiyeti sıradan halka ister akademiya’ya ait olsun bilgi ve anlam arayıcısı insanların kendi yaşanmışlıklarından hareketle bilgi faaliyeti öznesine (özne-insana) karşı sergilediği sıradan veya akademik sosyo-kültürel yaklaşımların olgusal bir resmini çekip nazari ve ameli seviyelerde kozmo ontolojik çerçevede felsefi bir kritiği yapılacaktır. Kaldı ki, bilgi faaliyeti sürecinde insanın kendisi bu eylemin: hem aktif öznesi; hem edilgen nesnesi; hem de bazı durumlarda (özne+nesne) her ikisi konumundadır. Amacımız, makale konumuza dair genel düşünsel çerçevenin yanı sıra bilgi ve anlam arayıcısı insanın içinden şekillenip çıktığı ve ölümüne kadar içinde olduğu halk sağduyusu, kültürü ve bilgeliği tecrübi verilerinden hareketle kısaca bizim Türk akademiya’sının durumunun tespit ve değerlendirmesini yapmaktır. Sonuçta özne-insan merkezli bilgi ve anlam arayışların da özgünlük ve özgürlük adına elimizde neyin olup olmadığına şahit olacağız.

A Philosophical Critique of Academic Current Approaches to a Subject-Human in Meaning Inquiries: Turkish Sample

In this paper, we shall pursue a philosophical critique of the current academic approaches to a subject-human in knowledge and meaning inquiries both theoretical and applied levels at the cosmo ontological ground by applying the views of ordinary persons and academicians who run after knowledge and meaning inquiries so as to obtain factual pictures of the topic. In the end, by means of the paper we shall be witness of the fact that whether or not there are any originality and free-thinking about the subject-human centred knowledge and meaning inquiries among Turkish academicians.

___

  • Açıköz, H. M. (2019c). “Antik Yunan Felsefesi ve Mitinin Kökenine, İçeriğine ve İşlevine Dair Homo Skeptikus’un Akıl Hamaliyeliği Tarihi Bakımından Felsefi Bir Kritik”. Anemon. Journal of Social Science of Muş Alparslan University. 7 (6) 9–27.
  • Açıköz, H. M. (2003a). “Once Upon A Time There Was A Being Called Human”, Lo Straniero 38, The Journal of IMISE, pp; 43-45. Naples, Italy.
  • Açıköz, H. M. (2003b). “Cumhuriyetimizin 80. Yılında Üniversite Örneğinde Eğitim Cephesi”, ss; 19-30, Polis Dergisi, 80. Yıl Özel Sayısı (Sayı 35).
  • Açıköz, H. M. (2019b). “Toplumların İnşasında Batı Transhümanizminin İletişim ve Manüpülasyon Aracı Olarak Felsefe ve Eğitiminin Kullanımı”, İletişim ve Medya Sosyolojisi Yazıları, Editor: Ü. Erkan, ss: 89- 132, Gece Kitaplığı. Ankara.
  • Açıköz, H. M. (2019a). "Homo Muslimus Yazıları", Elis 141, Ankara.
  • Açıköz, H. M. (2017). “Sağduyu Eylem Felsefesi”, 2. Baskı, Elis 101, Ankara.
  • Açıköz, H. M. (2006a). Homo Skeptikus ve Akıl Hamaliyeliği Tarihi Serisi 1. Kitap: “Skeptikus, Şüphe ve Bilgi ", Elis 34, Ankara.
  • Açıköz, H. M. (2006b). Homo Skeptikus ve Akıl Hamaliyeliği Tarihi Serisi 2. Kitap: “Tevhidi Kozmik Holizm, Şüphe ve Eski Uygarlıklar", Elis 37, Ankara.
  • Açıköz, H. M. (2004). "Bilgelik", Felsefe Ansiklopedisi, Editor A. Cevizci, Etik yayınları, Istanbul. Cilt 2, ss. 377-381.
  • Alican, M. “Antikiteden Postmoderne Özne ve Tarihçilik”, Mayıs 2020, Youtube. Ahmad, Israr (2016). “21. Asırda İslam Rönesansı”, Çeviren H. M. Açıköz, Araştırma 132, Ankara.
  • Ayer, A. J. (1969). “Man as a Subject for Science”, London, 1964. “Metaphysics and Common Sense”, London. Baran, A. G. Kongre Değerlendirilmesi. Cilt II. Ss: 608- 610.
  • Bilgin, A. (2017). Kanaatin Veren Eli (İslam İnsanı) ile Kapitalin Homo Economicus’u Arasında Yaşanan Duygusal Salınımlar, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 5(2), 370-383.
  • Bilgiseven, A. K. (2001). Kur’andan Beş Hikmet. Filiz Kitabevi, İstanbul.
  • Bilgiseven, A. K. (2002). Emanet. Filiz Kitabevi, İstanbul.
  • Bishop, J. (1989). “Agent-causation”, Mind, vol. xcii, 1983. “Natural Agency”, Cambridge.
  • Brand, M. (1970) “The Nature of Human Action”, USA.
  • Dikeçligil, F. B. (2017). Ontolojiyi Hatırlamak: Sosyolojide Yöntem Sorunu. Çizgi Kitabevi Yayınları. İstanbul.
  • Dikeçligil, F. B. (2017). Sosyal Bilimlerde Ontolojik Öncül Olarak İnsan. Ss: 145-188. Makale. Maneviyat Psikolojisi. Editor: M. Atak. Türdav. İstanbul.
  • Goetz, S. C. (1989). “A Noncausal Theory of Agency”, in Philosophical and Phenomenological Research, vol.49, 1988/9.
  • Glover, J. (1991). “I: The Philosophy and Psychology of Personal Identity”, reprinted in Penguin Books.
  • Hume, D. (1989). “A Treatise of Human Nature”, int., by L. A. Selby-Bigge, second ed. by P. H. Nidditch, Oxford.
  • Kierkegard, S. (2017). Korku ve Titreme: “Diyalektik Lirik”. Çeviren: İ. Yerguz. 2. Bası. Say Yayınları. İstanbul.
  • Madden, E. H. (1983). “The Metaphilosophy of Common Sense”, American Philosophical Quarterly, V.20, N.1, January.
  • Müminoğlu, K. (2016). Sosyal Kalkınmada Sosyal Felsefenin Rolü, UNİDAP Bölgesel Kalkınma Konferansı Bildiriler Kitabı. Cilt:1, 534-544.
  • Öztürk, A. (2019). “İmajoloji”, 3. Baskı, Elis, Ankara.
  • Öztürk, A. (2018). “Üniversitelerin Paradigma Sorunu ve Yeni Arayışlar”, 3rd International Congress on Multidisciplinary Studies Kiev-Ukraine
  • Pols, E. (1979). “The Ontology of the Rational Agent”, in Review of Metaphysics, 33, 1979-80.
  • Reid, T. (1970). “An Inquiry into the Human Mind”, edited with an introduction by Duggan, T., USA.
  • (1969). “Essays on the Active Powers of Human Mind”, int. by Brody B, M. I. T.
  • (1969). “Essays on the Intellectual Powers of Man”, int. by Brody B, M. I. T.
  • Ryle, G. (1976). “The Concept of Mind”, UK.
  • Rescher, N. (1970). “On the Characterisation of Actions”, in “The Nature of Human Action”, ed. by Brand, M, USA.
  • Rescher, N. (1986). (editor) “Current Issues In Teleology”, USA.
  • Shoemaker, S. (1972). “Self-Knowledge and Self-Identity”, USA: Ithaca.
  • Sorley, W. R. (1951). “A History of English Philosophy”, UK.
  • Tüzer. A. Postmodernizm ve Tanrı’nın Ölümü: Öznenin Arkeolojisi Üzerine Bir Deneme, Milel ve Nihal, 12(2), 73-124.
  • UNİDAP Bölgesel Kalkınma Konferansı Bildiriler Kitabı (2016). Muş Alparslan Üniversitesi, Kalkınma Bakanlığı ve diğer paydaşlar. Cilt I-II. Mega Ofset. Erzurum