Algılanan Liderlik Tarzının Tükenmişlik Düzeyine Etkisi: Çanakkale Otel İşletmelerinde Bir Araştırma

Bu araştırmanın temel amacı çalışanların otel yöneticilerinde algıladıkları liderlik tarzlarınıntükenmişlik düzeylerine etkisini belirlemektir. Araştırmada liderlik tarzları olarak çalışan, üretim vedeğişim odaklı liderlik tarzları incelenmiştir. Araştırmanın amacını gerçekleştirmek için Çanakkaleilinde faaliyet gösteren dört ve beş yıldızlı otel çalışanlarına anket uygulanmıştır. Basit tesadüfiyöntemle seçilen otel çalışanlarına toplamda 120 anket dağıtılmış, bunlardan 107 geri dönüşsağlanmış ancak eksik ve hatalı anketler çıkarılarak toplamda 102 anket analiz edilmiştir. Verilerinanalizi sonucunda çalışanların tükenmişlik düzeylerinin orta düzeye yakın olduğu ve çalışanlartarafından yöneticilerinde en fazla üretime yönelik liderlik tarzının algılandığı tespit edilmiştir.Araştırmada çalışan ve değişim odaklı liderlik tarzlarının tükenmişlik düzeyi üzerinde anlamlı biretkiye sahip olduğu, üretim odaklı liderlik tarzının ise tükenmişlik düzeyi üzerinde herhangi biretkisinin olmadığı tespit edilmiştir.

The Influence Of Hotel Employee’s Perceived Leadership Style On Their Level Of Burnout: Çanakkale Sample

The main purpose of this study is to explore the influence of hotel employee’s perceived leadership style on their level of burnout. In this research; employee-oriented, change-oriented and productionoriented leadership styles are investigated. Within the scope of this research, the employees of four and five star hotels in Canakkale were surveyed. A total of 120 questionnaires were distributed to the employees who were selected by simple random method. However, 107 questionnaires were returned and 102 questionnaires in total were analyzed after missing and incorrect ones were excluded. Based on the analysis of data, it was determined that the burnout levels of the employees are low as well as production-oriented leadership is the most perceived leadership style by the employees. At the same time, a significant relationship was found between the level of burnout and both employee-oriented and change-oriented leadership styles. On the other hand, no significant relationship was found between the level of burnout and production-oriented leadership style.

PDF

___

Ağca, Y. & Döven, M.S. (2016). Liderlik Davranışının Örgütsel Vatandaşlığa Ve Alt Boyutlarına Etkisi: Perakende Sektöründe Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.21, S.3, 845-864.
Akcan, G., Ünsar, A.S. & Küçükkancabaş, S. (2014). Liderlik Davranışlarının Çalışanların Stres Düzeylerine Etkisi: Bir Alan Araştırması, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Yıl: 14, Sayı: 27, 2014, 51-74.
Aknar, A., Çiçek, B., & Karakaş, Y. E (2018). Çalışanların Demografik Özellikleri Açısından Tükenmişlik Algıları: Belek’teki 5 Yıldızlı Oteller Üzerine Bir Araştırma, International Journal of Management and Administration, 2(3), 1-16.
Alga, E. (2017). Örgütlerde Algılanan Liderlik Tarzlarının Çalışanların Tükenmişliğine Etkisi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 28, Eylül, 97-124.
Andersen, J.A. & Hansson, P.H. (2011). At The End Of The Road? On Differences Between Women And Men in Leadership Behaviour. Leadership & Organization Development Journal Vol. 32 No. 5, 428-441.
Bakker, A. B. & Costa. L.P. (2014). Chronic Job Burnout And Daily Functioning: A Theoretical Analysis. Burnout Research, 1, 2014, 112–119.
Cerit, Y. (2008). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Hizmet Yönelimli Liderlik Davranışlarının Öğretmenlerin Tükenmişliklerine Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Sayı 55, Güz, 547-570.
Chen, C. & Yu, T. (2014). Effects Of Positive Vs Negative Forces On The Burn Out Commitment-Turnover Relationship. Journal of Service Management, Vol. 25 No. 3, 2014, 388-410.
Cinnioğlu, H. & Salha, H. (2017). Turizm İşletmelerinde İşgörenlerin Tükenmişlik Seviyelerinin Bazı Değişkenlere Göre Karşılaştırılması. III. IBANESS Congress Series – Edirne / Turkey, March 04-05.
Çelik, A. & Saçlı, Ç. (2013). Burnout Syndrome Among Hotel Employees: The Case Of The City Of Konya. Economic and Environmental Studies Vol. 13, No.3, 28, 353-364
Demir, C.;Yılmaz, M.K. & Çevirgen, A. (2010). Liderlik Yaklaşımları Ve Liderlik Tarzlarına İlişkin Bir Araştırma. Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 2/1, 129-152.
Demirel, Z. H. (2017). Yöneticilerin Liderlik Davranışlarının İş Gören Performansı İle İlişkilerinin İncelenmesi: Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama. Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 62, Temmuz – Ağustos, 381-397.
Doğan, A., Demir, R. & Türkmen, E. (2016). Rol Belirsizliğinin, Rol Çatışmasının Ve Sosyal Desteğin Tükenmişliğe Etkisi: Devlet Ve Vakıf Üniversitelerinde Çalışan Akademik Personelin Tükenmişlik Düzeylerinin Karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 30, Sayı: 1, 37-67.
Duygulu, E. & Özeren, E. (2009). The Effects Of Leadership Styles And Organizational Culture On Firm’s İnnovativeness. African Journal of Business Management, Vol.3 (9), 475-485,
Ekvall, G. (1991). Change-Centred Leaders: Empirical Evidence Of A Third Dimension Of Leadership" ¸Leadership and Organization Development Journal, 12, Issue 6, 18-23.
Ekvall, G. & Arvonen, J. (1991). Change-Centered Leadership: An Extension of The Two-Dimensional Model. Scandinavian Journal of Management, S.1, 17-26.
Eroğluer, K. & Erselcan, R.C. (2017). Çalışanların Örgütsel Adalet Algısı ve Tükenmişlik Düzeylerinin Çalışan Sessizliği Üzerindeki Etkisi. Business and Economics Research Journal, Volume 8, Number 2, 325-348.
Fernet, C., Austin, S., Tre´panier, S.G. & Dussault, M. (2013). How Do Job Characteristics Contribute To Burnout? Exploring The Distinct Mediating Roles Of Perceived Autonomy, Competence, And Relatedness. European Journal of Work and Organizational Psychology, Vol. 22, No. 2, 123- 137.
Freudenberger, H. J. (1974). Staff Burn-Out. Journal of Social Issues, 30 (1), January, 159-165.
Gemlik, N., Sısman, F.A. & Sıgrı, U. (2010). The Relationshıp Between Burnout And Organizational Commitment Among Health Sector Staff in Turkey. Journal of Global Strategic Management, V. 4, N. 2, 137-149.
George, R., Chiba, M. & Scheepers, C.B. (2017). An Investigation Into The Effect Of Leadership Style On Stress-Related Presenteeism in South African Knowledge Workers. SA Journal of Human Resource Management, 15 (0), 1-13.
Güldü, Ö. & Aksu, N.E. (2016). Yıkıcı Liderlik Algısı ve Mesleki Tükenmişlik Arasındaki İlişkide Olumsuz DuyguDurumun Aracı Rolü. Çalışma İlişkileri Dergisi, Cilt 7, Sayı 2, 91-113.
Gün, F. & Baskan, G.A. (2017). Öğretim Elemanlarının Algılarına Göre Örgütsel Sinizm ile Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 361-379.
Hirtz, P.D., Murray, S.L. & Riordan.C.A. (2007). The Effects of Leadership on Quality. Engineering Management Journal, 19, 1, 22-27.
İçigen, E.T. & Uzut, İ. (2012). Yiyecek-İçecek Bölümü Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlikleri Ve İş Doyumları Üzerine Bir Araştırma. Niğde Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 2, 107-118
İlban, M. O., Bezirgan, M. & Kaplan A. (2016). Yiyecek İçecek İşletmelerinde Yöneticilerin Liderlik Davranış Tarzlarının Çalışanların Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi: Edremit Körfezi Örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 19 - Sayı: 36 - 1, Aralık, 399-417.
Karabekir, M. & Akçay, A. (2016). Liderlik Davranışlarının Bilgi İşçilerinin İş Üretkenlik Düzeyleri Üzerindeki Etkisi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, Cilt: XI Sayı: I, 47- 56.
Khamisa N., Oldenburg, B., Peltzer, K. & Ilic, D. (2015). Work Related Stress, Burnout, Job Satisfaction and General Health of Nurses. Int J Environ Res Public Health, Jan; 12(1), 652–666.
Kılıçlar, A. & Düzgün, E. (2014). Yöneticilerin Liderlik Davranışları ile İşgörenlerin İş Tatmin Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Ankara’daki Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6/3, 179-199.
Kıral, B. (2018). Anadolu Lisesi Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlerle İlişkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(6) 925– 934.
Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği, Beta Basım, İstanbul. Koponena, S., Bonsdorff, M.E. & Innanen, H. (2016). Job Satisfaction Mediates The Association Between Perceived Leadership Styles And Early Retirement İntentions. Social Inquiry into Well-Being, Vol. 2, No. 1, 4-15.
Maslach, C. & Jackson, S.E. (1981). The Measurement of Experienced Burnout. Journal of Occupational Behavior, 2, 99 -113.
Mehmet K. & Seymen, O.A. (2010). Kişilik Özellikleri, LiderÜye Etkileşimi ve Tükenmişlik İlişkisi. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 27, 110.
Mohiuddin, Z. A. (2017). Influence Of Leadership Style On Employees Performance: Evidence From Literatures. Journal of Marketing and Management, 8(1), May, 18-30.
Özcan E.D., Vardarlıer, P., Karabay, M.E., Konakay, G. & Çetin, C. (2012). Liderliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Güvenin Rolü. Öneri. C.10, S.37, Ocak, 1-13.
Özdemir, S., Alkan, A. & Erdem, R. (2016). İş Yaşamında Yalnızlık İle Mesleki Tükenmişlik Arasındaki İlişki: Akademisyenler Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: CİEP Özel Sayısı, 258-285.
Özşahin, M. & Zehir, C. (2011). Yüksek Performanslı İşletmelerde Liderlik, Girişim Odaklılık Ve Örgütsel Performans İlişkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi, (9: 2), 46- 71.
Pelit, E. & Bozdoğan, İ. (2014). Çalışanların Örgütsel Adalet Algılamalarının Tükenmişlik Düzeyleri Üzerindeki Etkisi: Kemer’deki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6/2, 37-66.
Pelit, E & Türkmen, F. (2008). Otel İşletmeleri İş Görenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İş Görenleri Üzerinde Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10/1, 117-139.
Rittschof, K. R. & Vincent J. F. (2016). The Influence of Transformational Leadership and Job Burnout on Child Protective Services Case Managers’ Commitment and Intent to Quit. Journal Of Socıal Servıce Research, Vol. 42, No. 3, 372–385.
Salem I. & Kattara, H. (2015). Transformational Leadership: Relationship to Job Stress And Job Burnout in Five-Star Hotels. Tourism and Hospitality Research, 0(0), 1-14.
Şeşen, H. Çetin, F. & Basım, H.N. (2011). The Effect of Burnout on Organizational Citizenship Behaviour: The Mediating Role of Job Satisfaction. International Journal of Contemporary Economics and Administrative Sciences, Volume:1, Issue:1, 40-64.
Shepherd, C. D., Tashchian, A. & Ridnour, R.E. (2011). An Investigation of the Job Burnout Syndrome in Personal Selling. Journal of Personal Selling & Sales Management, Vol. XXXI, No. 4, Fall, 397–409.
Sığrı, Ü. & Başar, U. (2015). Etik Liderliğin İyileştirici Etkisi Üzerine Görgül Bir Araştırma. 23. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 14-16 Mayıs, Muğla, 606-612.
Skogstad, A. & Einarsen, S. (1999). The Importance Of A Change-Centred Leadership Style in Four Organizational Cultures. Scand. J. Mgmt. 15, 289-306.
Soydemir, S., Özdaşlı, K. & Alparslan, A.M. (2014) Görev – İnsan Odaklı Liderlik Algılamasının Vatandaşa Yönelik Prososyal Hizmet Davranışlarına Etkisi: Kolluk Kuvvetleri Üzerine Bir Araştırma. AKÜ. İİBF. Dergisi, Cilt XVI Sayı:2, Aralık, 63-81.
Strukan, E., Nikolić, M. & Sefić, S. (2017). Impact Of Transformatıonal Leadership On Business Performance. Technical Gazette 24, Suppl. 2, 435-444.
Tengilimoğlu, D. (2005). Kamu Ve Özel Sektör Örgütlerinde Liderlik Davranışı Özelliklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Güz, C.4, S. 14, 1-16.
Uğurluoğlu, Ö., Şantaş, F. & Demirgil, B. (2013). Lider-Üye Etkileşimi ve Tükenmişlik İlişkisi: Hastanelerde Bir Uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt:16, Sayı 1, 1-21.
Uysal, H. T. (2016). Çalışanların Liderlik Algısı ve Ters Mobbing Eğilimi: İş gören Odaklı Liderliğin Etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 47, Aralık, 933-943.
Uzunbacak, H.H., Yıldız, A. & Uzun, S. (2019). Toksik Liderliğin Çalışanların Tükenmişlik Düzeylerine Etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1) 211–219.
Winston, B. E. & Patterson. K. (2006). An Integrative Definition of Leadership. International Journal of Leadership Studies, Vol. 1, Iss. 2, 6-66.
Yukl, G. (2013). Leadership in Organizations, Eighth Edition, Pearson-Prentice Hall, U.S.A.
Zopiatis, A. & Constanti, P. (2010). Leadership Styles And Burnout: Is There An Association ?. International Journal of Contemporary Hospitality Management, Vol. 22 No. 3, 2010, 300-320.