Otel çalışanlarının kurumsal sosyal sorumluluk algısının iş tatmini ve işte kalma niyetine etkisi

Çalışmada, otel işletmelerinde uygulanmakta olan kurumsal sosyal sorumluluğun (KSS) çalışanın işte kalma niyetine ve iş tatminine etkisinin olup olmadığı ve eğer varsa etkinin ne boyutta olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada Carroll (1991) tarafından geliştirilen dört boyutlu KSS modeli kullanılmıştır. Bu modelde KSS; ekonomik, yasal, etik ve gönüllülük kategorilerinden oluşan bir piramitle açıklanmaktadır. Araştırma, Antalya’da faaliyet gösteren beş yıldızlı 21 oteldeki 415 çalışandan toplanan verilerle gerçekleştirilmiştir. Çalışanın ekonomik, yasal, etik ve gönüllü KSS’yi algılaması olumlu yöndedir. Etik ve yasal sosyal sorumluluk boyutlarının iş tatmini ve işte kalma niyeti üzerinde anlamlı düzeyde etkisi tespit edilmiştir. Çalışanın yaşı ile KSS algısı arasında anlamlı bir ilişki bulunmazken, KSS algısı ile çalışanın sektördeki çalışma süresi ve çalışma saati arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.

___

Akgemci, T., Çelik, A. ve Özgener, Ş. (2001). Sosyal Denetim Kavramına Genel Bir Yaklaşım (Değerlendirme), İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 7 (2): 9-21.

Aldag, R. J. ve Stearns, T. M. (1991). Management. Ohio: South Western Publishing Com.

Avcıkurt, C. (2007). Turizm Sosyolojisi Turist-Yerel Halk Etkileşimi. (2. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.

Aydede, C. (2007). Yükselen Trend Kurumsal Sosyal Sorumluluk. İstanbul: Media Cat.

Ayuso, S. (2006). Adoption of Voluntary Environmental Tools for Sustainable Tourism Analysing the Experience of Spanish Hotels, Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 13 (4): 207-220.

Bayrak, S. (2001). Ahlak ve Sosyal Sorumluluk. İstanbul: Beta Yayınları. Bingöl, D. (1996). Personel Yönetimi. İstanbul: Beta Yayınları.

Bohdanowicz, P. ve Zientara, P. (2009). Hotel Companies’ Contribution to Improving the Quality of Life of Local Communities and the Well-being of their Employees, Tourism and Hospitality Research, 9: 147-158.

Boone, L. E. ve Kurtz, D. L. (1992). Management. New York: McGraw-Hill.

Bowen, H. R. (1953). Social Responsibilities of the Businessman. New York: Harper&Row.

Cammann, C., Fichman, M., Jenkins, D. ve Klesh, J. (1979). The Michigan Organizational Assessment Questionnaire. University of Michigan Ann Arbor MI?

Carroll, B. A. (1979). The Pyramid of Corporate Social Responsibility: Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders, Business Horizons, 4 (4): 39-48.

Carroll, B. A. (1991). The Pyramid of Corporate Social Responsibility, Business Horizons, July-August 28 (3): 40-52.

Carroll, A. B. (1993). Business and Society: Ethics and Stakeholder Management.(2. Baskı.) Cincinnati: South-Western College Publishing.

Carroll, A. B. (1999). Corporate Social Responsibility: Evolution of a Definitional Construct, Business and Society, 38 (3): 268-295.

Carroll, A. B. (2004). Managing Ethically with Global Stakeholders: A Present and Future Challenge, Academy of Management Executive, 18 (2): 114-120.

Chen, Z. (2001). Further Investigation of the Outcomes of Loyalty to Supervisor: Job Satisfaction and Intention to Stay, Journal of Managerial Psychology, 16 (7/8): 650-660.

Cho, S., Johanson, M. M. ve Guchait, P. (2009). Employees Intent to Leave: A Comparison of Determinants of Intent to Leave Versus Intent to Stay, International Journal of Hospitality Management, 28 (3): 374-381.

Çekmecelioğlu, H. G. (2007). Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (1): 79 97.

Çerik, Ş. ve Özarslan, E. (2008). Çalışanların Sosyal Sorumluluk Boyutlarına İlişkin Algılamaları: İlaç Sektöründe Karşılaştırmalı Bir Uygulama, Ege Akademik Bakış Dergisi, 8 (2): 587-604.

Dahlsrud, A. (2008). How Corporate Social Responsibility is Defined: An Analysis of 37 Definitions, Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 15: 1-13.

Dalyan, F. ve Gökbel, S. (2005). İşletmelerde Sosyal Sorumluluk: İMKB’de İşlem Gören Bankaların Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri ile Karlılıkları Arasındaki İlişki. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.

Davis, K. (1997). Five Propositions for Social Responsibility, Managing Corporate Social, Responsibility. (Editör: Archie B. Carroll) Boston: Little,Brown and Company.

Diorisio, C. ve McCain, S. L. C. (2007). An Examination of Hotel Corporate Philanthropy Behavior, The Consortium Journal of Hospitality Tourism, 12 (1): 37-45.

Elias, R. Z. (2004). An Examination of Business Students Perception of Corporate Social Responsibilities Before and After Bankruptcies, Journal of Business Ethics, 52 (3): 267-281.

Eren E. (2000). İşletmelerde Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. (5. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.

Hopkins, M. (2003). The Planetry Bargain. Earth-scan: UK. Jamali, D. ve Mirshak, R. (2007). Corporate Social Responsibility (CRS): Theory and Practice in a Developing Country Context, Journal of Business Ethics, 72: 243-262.

Kazancı, M. (2007). Kamuda ve Özel Sektörde Halkla İlişkiler. (7. Baskı). Ankara: Turhan Kitabevi.

Lam, T., Zhang, H. ve Baum, T. (2001). An Investigation of Employees’ Job Satisfaction: The Case of Hotels in Hong Kong, Tourism Management, 22: 157-165.

Lantos, G. P. (2002). The Ethicality of Altruistic Corporate Social Responsibility, The Journal of Consumer Marketing, 19 (2/3): 205-208.

Maignan, I.,Ferrell, O.C. (2001). Antecedents and Benefits of Corporate Citizenship: An Investigation of French Businesses, Journal of Business Research, 51: 1-15.

Margaret, D., Leo, J. ve Michael, S. (2007). Corporate Social Responsibility within the Hospitality Industry, Tourism Review International, 11 (2): 107-117.

Mintzberg, H. (1993). The Case of Corporate Social Responsibility, Journal of Business Strategy, 4 (2): 3-15.

Mowday, R.T., Porter, L.W. ve Steers, R. M. (1982). Organizational Linkages: The Psychology of Commitment, Absenteeism and Turnover. San Diego CA: Academic Press.

Nadiri, H., Tanova, C. (2009). An Investigation of the Role of Justice in Turnover Intentions Job Satisfaction and Organizational Citizenship Behavior in Hospitality Industry, International Journal of Hospitality Management, 29 (1): 33-41.

Okyay, G. (2009). İşletmelerin Çalışanlarına Karşı Kurumsal Sosyal Sorumluluklarının İş Tatmini Üzerine Etkisi ve Bir Uygulama (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Özdamar, K. (1999). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi. (2. Baskı) Eskişehir: Kaan Kitabevi.

Özdemir, H.Ö. (2007). Çalışanların Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algılamalarının Örgütse Özdeşleşme, Örgütsel Bağlılık Ve İş Tatminine Etkisi: Opet Çalışanlarına Yönelik Uygulama (Basılmamış Doktora Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Öztürk, M. (2003). Fonksiyonlar Açısından İşletme Yönetimi. İstanbul: Papatya Yayıncılık.

Pirsch, J.,Gupta, S. ve Grau, S. (2007). A Framework for Understanding Corporate Social Responsibility Programs as a Continuum: An Exploratory Study, Journal of Business Ethics, 70: 125-140.

Rodriguez, F. J. G. ve Cruz, Y. M. A. (2007). Relation Between Social-Environmental Responsibility and Performance in Hotel Firms, Hospitality Management, 26: 824-839.

Sabuncuoğlu, E. T. (2007). Eğitim, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Ege Akademik Bakış Dergisi, 7 (2): 613-628.

Saç, Ö. (2009). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetlerinin Çalışanların Örgütsel Bağlılığın Etkisi Üzerine Bandırma Yerelinde Bir Araştırma (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir: Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Sevimli, F. İşcan, Ö.F. (2005). Bireysel ve İş Ortamına Ait Etkenler Açısından İş Doyumu, Ege Akademik Bakış Dergisi, 5(1): 55-65.

Singhapakdi, A., S. Scott, ve Rallapalli, K. (1995). The Perceived Importance of Ethics and Social Responsibility on Organizational Effectiveness: A Survey of Marketers, Journal of the Academy of Marketing Science, 23 (1): 49-56.

Stahl, M. J. Grigsby, D. W.(1997). Strategic Management: Total Quality and Global Competition. New Jersey: Blackwell Publishing.

Şimşek M. Şerif, Akgemci, T. ve Çelik, A. (2003). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış (3. Baskı). Konya: Adım Matbaacılık.

Tak, B. ve Çiftçioğlu, B. A. (2007). Mesleki Bağlılık ve Çalışanları Örgütte Kalma Niyeti Arasındaki İlişkiyi İncelemeye Yönelik Görgül Bir Çalışma, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 63 (4): 155-1748.

Tepeci, M. (2005). The Dimensions and Impacts of Organizational Culture on Employee Job Satisfaction and Intent to Remain in the Hospitality and Tourism Industry in Turkey, Journal of Travel and Tourism Research, 5 (1/2): 21-39.

Tett, R. P. Meyer, J. P. (1993). Job Satisfaction, Organizational Commitment, Turnover Intention and Turnover: Path Analysis Based on Meta-analytic Findings, Personel Psychology, 46 (2): 342-346.

Tevrüz, S.,Artan, İ. ve Bozkurt, T. (1999). Davranışlarımızdan Seçmeler (Örgütsel Yaklaşım). İstanbul: Beta Yayınları.

Turizm Araştırmaları Derneği (2009). TURAD Turizmi ve İstihdamı Araştırdı. http://www.turad.org/images/uploads/ turad_basin_b%C3%9Clten%C4%B0_091109. Erişim Tarihi: 12.06.2010.

Türk Dil Kurumu (2011). http://tdkterim.gov.tr/bts/. Erişim Tarihi: 19.07.2011.

Wan S. W. (2006). Defining Corporate Social Responsibility, Journal of Public Affairs, 6: 176-184.

Wanous, J. P. ve Hudy, M. J. (2001). Single-item Reliability: A Replication and Extension, Organizational Research Methods, 4 (4): 361-375.

Yönet, E. (2006). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Anlayışında Son Dönemeç, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13: 239-264.