Kuzey Kıbrıs’ı kapsayan uluslar arası sözleşmelerin uygulanabilirliği: 2009 Karpaz Deniz Mirası Yüzey Araştırması

Yaklaşık otuz yıl aradan sonra Kıbrıs’ta sualtı mirası belgelendirme çalışmaları, Karpaz Yarımadası’nın güney kıyılarında Karpaz Sualtı Mirası Yüzey Araştırması Projesi’yle birlikte 2008 ve 2009 sezonlarında yürütülen çalışmalarla yeniden başlatılmıştır. Bölgedeki kültürel miras idaresinden sorumlu yetkili yerel kurumların koruma ve alan yönetimi girişimlerine de katkıda bulunmayı amaçlayan bu proje, Birleşmiş Milletler tarafından işgal toprakları şeklinde algılanan alanlarda, ne tür arkeolojik çalışmaların yapılabileceğini ve bu çalışmaların ne şekilde yürütüleceğini göstermesi bakımından önemlidir. Bu proje, UNESCO 1954 Lahey Sözleşmesi’nin ve 1999’da kabul edilen İkinci Protokol’ün Kuzey Kıbrıs’ta uygulanması kapsamlarında iki önemli olanağı değerlendirerek hem UNESCO’nun yönlendirici esasları doğrultusunda deniz bağlantılı yüzey araştırmaları yürütmeyi ve bu doğrultuda yöntemlerin nasıl geliştirilmesi gerektiğini hem de UNESCO’nun yönlendirici kurallarının sunduğu olasılık derecelerinin arazi çalışmaları ile sınanmalarına dair olanakları değerlendirir. Görüleceği gibi, UNESCO yöntemlerinin işlevselliği zaman içerisinde büyük ölçüde azalmış ve özellikle Kuzey Kıbrıs bağlamında, Birleşmiş Milletler’in tasarlayamadığı bir politik dinamik içerisinde anlamsızlaşmıştır

FIELD-TESTING INTERNATIONAL CONVENTIONS IN NORTHERN CYPRUS: THE 2009 KARPAZ MARITIME HERITAGE SURVEY

The 2008 and 2009 expeditions of the Karpaz Maritime Heritage Survey along the southern shore of the Karpaz Peninsula, Cyprus, were opportunities to re-start the documentation of the maritime cultural resources along the northern-Cypriot coastline after a hiatus of over three decades, and an effort to aid local efforts to manage this resource. In light of the ongoing application of the UNESCO 1954 Hague Convention and the 1999 Second Protocol in northern Cyprus, both of which recommend what, and how, archaeological activity may proceed in regions considered by the United Nations to be occupied territory, this was also a rare opportunity to do two things. First, to develop underwater survey methodologies that operate within the UNESCO guidelines and, second, to test the UNESCO guidelines in the field. As will be demonstrated, the efficacy of the UNESCO mechanisms diminishes over time and, particularly in northern Cyprus, within a political dynamic for which they were not intended