KRİZ DÖNEMLERİNDE YUNANİSTAN’DAN TÜRKİYE’YE YÖNELEN GÖÇ VE İLTİCA HAREKETLERİ (1941-1949)

Göç ve iltica gibi kavramlar kullanıldığı zaman genellikle aklımıza doğudan batıya doğru gerçekleşen nüfus hareketleri gelmektedir. Tarihsel bir arka planı bulunan bu düşünceye baktığımızda göç ve iltica hareketlerinin genellikle Türkiye üzerinden Avrupa’ya yöneldiğini görürüz. Bununla birlikte özellikle kriz zamanlarında komşumuz Yunanistan’dan Türkiye’ye de yoğun bir göçün yaşandığını söylemek mümkündür. Bu çerçevede İkinci Dünya Savaşı ve Yunan İç Savaşı yıllarında Yunanistan’dan ülkemize yönelik ciddi bir nüfus hareketi olduğunu görürüz. Belirtmek gerekir ki bu göç hareketlerinde çoğunluğu yine Türkler oluşturmuştur. Burada azınlık olarak yaşayan Türkler, Batı Trakya coğrafyasından “Anavatan” olarak bildikleri Türkiye’ye göç ederek yeni düzenlerini bu ülkede kurmuşlardır. Bununla beraber özellikle İkinci Dünya Savaşı yıllarına baktığımızda, Yunanistan’da meskûn Türklerin alışılageldik göçlerinin yanı sıra Yunan, İtalyan, Alman ve İngiliz gibi milletlerden de ciddi bir iltica olduğunu gözlemleriz. Özellikle savaş döneminde yaşanması açısından böyle büyük bir nüfus hareketi normal karşılanmalıdır. Yunanistan, İkinci Dünya Savaşı’nda ve İç Savaş’ta ciddi yaralar almış bir ülke konumundadır. Çatışmaların gidişatına göre de çeşitli milletlere mensup asker ve sivil binlerce insan burayı terk ederek komşusu Türkiye’ye iltica etmeyi, canlarını kurtarmak için en garanti yol olarak görmüşlerdir. Çalışmamız bahis mevzuu dönemde Yunanistan’dan Türkiye’ye yönelen nüfus hareketlerini ilk elden kaynaklara ve belgelere dayandırarak açıklamayı hedeflemektedir.

PDF

___

BCA, 30.10.73.481.12, Tarih: 10.4.1941
BCA, 30.10.55.365.18, Tarih: 30.6.1941
BCA, 30.18.1.2.96.73.1, Tarih: 14.8.1941
BCA, 30.1.40.240.16, Tarih: 20.3.1942
BCA, 30.10.171.185.22, Tarih: 10.4.1942
BCA, 490.1.611.120.8, Tarih: 20.8.1942
BCA, 30.10.124.882.4, Tarih: 8.3.1943
BCA, 30.10.55.367.40, Tarih: 29.11.1943
BCA, 30.10.55.367.45, Tarih: 16.12.1943
BCA, 30.1.65.402.16, Tarih: 28.9.1946
BCA, 30.1.65.403.14, Tarih: 21.11.1946
BCA, 30.1.65.404.3, Tarih: 23.11.1946
BCA, 30.12.1.2.115.93.14, Tarih: 12.2.1948
Asirmatos (Ασύρματος)/Yunanistan – 1940
Athinayka Nea (Aθηναϊκά Nέα)/Yunanistan – 1940
Akşam/Türkiye – 1947
Cumhuriyet/Türkiye – 1942, 1946, 1948
İkdam/Türkiye – 1942
Son Posta/Türkiye – 1943
Son Telgraf/Türkiye – 1942
Tan/Türkiye – 1943
The Daily News/ABD – 1940
The New York Times/ABD – 1941, 1946
To Fos (Το Φως)/Yunanistan – 1940
Trakya/Yunanistan – 1946, 1948, 1949
Türk Sözü/Türkiye – 1942
Ulus/Türkiye – 1941, 1942, 1943, 1946
Vakit/Türkiye – 1943, 1947
Vatan/Türkiye – 1941, 1947
Yeni Asır/Türkiye – 1942
Yeni Sabah/Türkiye – 1942, 1943
AKDENİZ, Melih, Batı Trakya’da Türk Varlığı (1930-1981), Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 2018
ALİ, Rahmi ve Tevfik Hüseyinoğlu, (1946-1949) Yunan İç Savaşı’nda Batı Trakya Türk Azınlığı, Batı Trakya Azınlığı Kültür ve Eğitim Şirketi Yayınları, Gümülcine, 2009
BARKIN, Ersan, “1951 Tarihli Mülteciliğin Önlenmesi Sözleşmesi”, Ankara Barosu Dergisi, 2014, Issue 1
CLOGG, Richard, Modern Yunanistan Tarihi, Çev: Dilek Şendil, İletişim Yayınları, İstanbul, 1997
ÇUKALAS, Konstantin, Yunanistan Dosyası, Çev: Şeyla, Ant Yayınları, İstanbul, 1970
HART, Basil Liddell, İkinci Dünya Savaşı Tarihi, Çeviren: Kerim Bağrıaçık, Yayına Hazırlayan: Ülke Evrim Uysal, 4. Baskı, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2019
Hronologio Polemikon Gegonoton Tu Eliniku Ethnus (490 P.H.-1953), Arhia Geniku Epiteliu Stratu, Athina, 2014 (Χρονολόγιο Πολεμικών Γεγονότων Του Ελληνικού Έθνους (490 Π.Χ.– 1953)), Αρχεία Γενικού Επιτελείου Στρατού, Αθήνα, 2014
İstoria tu Eliniku Ethnus, Tomos 15, Athina, 1978 (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους), Τόμος ΙΕ ́, Αθήνα, 1978
JACOBSEN, Hans Adolf, Kriegstagebuch des Oberkommandos der Wehrmacht, Band I: 1 August 1940-31 Dezember 1941, Hrsg. Percy Ernst Schramm, Bernard&Graefe Verlag, München, 1982
ÖKSÜZ, Hikmet, “Batı Trakya’dan Türkiye’ye Göçün Sebepleri (1923-1950)”, Batı Trakya Türkleri, Karam Yayınları, Çorum, 2006
ÜNAL, Tahsin, “Batı Trakya Türkleri”, Türk Kültürü, Yıl 7, Sayı 76, Şubat 1969.