TR 21 Trakya bölgesinin Türkiye’nin dış ticaretindeki yeri ve gelişme potansiyeli

Trakya, Türkiye’nin karayolu ile Avrupa’ya açılan kapısı konumundadır. Bölge, İstanbul gibi önemli bir metropole yakın olmanın yanı sıra yeni sanayi merkezleri ile dikkat çekmektedir. Bu çalışmada Trakya’daki illerin 1996-2011 döneminde özellikle ihracat performansları ele alınmıştır. Bu noktada bölgenin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi ve bölge sanayi yapısı ile ihracat performansı arasındaki ilişki, bölgenin dış ticaretinde öne çıkan sektörler ve bunların Türkiye’nin dış ticaretindeki yeri, bölgenin dış ticaretindeki olası gelişmeler değerlendirilmiştir. Söz konusu iller ile ilgili saptamalardan hareketle Türkiye’de ihracatın arttırılması için önlemler belirlenmeye çalışılmıştır. Yapılan bilimsel çalışmaların sonuçları, genelde Trakya Bölgesindeki illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik açısından Türkiye ortalamasının üzerinde değerlere sahip olduğunu göstermektedir. 1996-2011 dönemi dış ticaret verileri incelendiğinde Trakya Bölgesinin gelişmişlik düzeyiyle ilgili olumlu verilerin dış ticarete yansımadığı görülmektedir. İhracatta sanayi sektörünün payı artarken, tarımın payı azalmaktadır. Bölgenin dış ticaret hacmi artmasına karşılık, Türkiye’nin dış ticaretinden özellikle ihracatından aldığı pay yüzde olarak düşmüştür. Bölgenin Türkiye dış ticaretinden aldığı payın arttırılmasında kamu ve özel sektör işbirliği vazgeçilmez ön koşuldur

The place of TR 21 thrace Region in foreigh trade of Turkey and its development potential

Thrace is Turkey’s door opened to Europe. It has the advantage of being close to Istanbul, which is a very important metropolis. It also attracts attention with its new industrial centers. This study focuses on export performances of the cities in Thrace in the 1996-2011 period. At this point, the present study evaluated socio-economic development level of the region, the relationship between industrial structure of the region and export performance, prominent sectors in foreign trade of the region and the place of these sectors in foreign trade of Turkey, and possible developments in foreign trade of the region. Based on the determinations concerning these cities, necessary measurements for increasing the export in Turkey were tried to be set. Scientific studies indicate that cities in Thrace region have generally higher socio-economic development levels in comparison to the general situation in Turkey. Examining foreign trade data related to the 1996-2011 period, it is seen that positive data related to development level of Thrace region are not reflected in the foreign trade. While the share of industry sector increases in export, the share of agriculture decreases. Even though foreign trade volume of the region augmented, the share it took from foreign trade, especially from export of Turkey fell in percentage terms. Public and private sector cooperation is indispensable prerequisite for increasing the share the region takes from foreign trade of Turkey.

PDF

___

Albayrak, A. S., (2003a). Türkiye’de İllerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Düzeylerinin Çok Değişkenli İstatistik Yöntemlerle İncelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Albayrak, A. S., (2003b). “Yöresel Gelişmişlik Farklılıklarının Saptanmasında Çok Değişkenli Bir Yaklaşım: Türkiye’de İllerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Endeksi,” T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 2, s. 107-126.
Albayrak, A. S., (2005). “Türkiye’de İllerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Düzeylerinin Çok Değişkenli İstatistik Yöntemi İle İncelenmesi,” ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, s. 153-177.
Albayrak, A. S., Kalaycı, Ş. ve Karataş, A. (2004). “Türkiye’de Coğrafi Bölgelere Göre İllerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Düzeylerinin Temel Bileşenler Analiziyle İncelenmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 9, S. 2, s. 101-130.
Alkin, K., Bulu M. ve Kaya H. (2007). “İller Arası Rekabet Endeksi: Türkiye’deki İllerin Rekabetçilik Seviyelerinin Göreceli Olarak Ölçülebilmesi İçin Bir Yaklaşım”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:6 Sayı:11, s.221-235.
Blumenfeld, H. (1955). “The Economic Base of the Metropolis: Critical Remarks on the ‘Basic-Nonbasic’ Concept.” Journal of the American Institute of Planners, Vol. 21, No. 4: 114-132.
DPT. İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması İtibarıyla İllerin Dağılımı http://www.dpt.gov.tr/bolgesel. portal (Erişim Tarihi: 02.04. 2011)
DPT (1996). İllerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, www.dpt.gov.tr/DocObjects/ Download/8143/2003-05.pdf (Erişim Tarihi: 31.01.2011)
DPT (2003). İllerin Ve Bölgelerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, Yayın No DPT 2671.
DPT (2004). İlçelerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, http://ekutup.dpt.gov.tr/ bolgesel/gosterge/2004/ilce.pdf (Erişim Tarihi: 23.10.2010).
DTM. http://www.dtm.gov.tr/dtmweb/index.cfm? (Erişim Tarihi: 07.01.2011)
DTM. http://www.dtm.gov.tr/dtmweb/index.cfm? (Erişim Tarihi: 29.08.2010)
EUROSTAT. http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/ page/portal/nuts_nomenclature/history_ nuts (Erişim Tarihi: 06.06.2011)
Fujita, M., P. Krugman and T. Venables, (1999). The Spatial Economy: Cities, Regions and International Trade, Cambridge, MA: MIT Press.
Göçer, K. ve Çıracı, H. (2003). “Türkiye’de Kentlerin Sosyal ve Ekonomik Göstergeleri Arasındaki İlişki”, itüdergisi/a, Cilt 2, Sayı 1, s.3-14.
Hasanoğlu, M. ve Aliyev Z. (2006). “Avrupa Birliği İle Bütünleşme Sürecinde Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Ajansları” Sayıştay Dergisi, Sayı: 60 s. 81- 103.
Ildırar, M. (2004). Bölgesel Kalkınma ve Gelişme Stratejileri, Nobel Yayınevi, Ankara.
Karluk, S. R. (2007a). Avrupa Birliği ve Türkiye, 9 Baskı. Beta Basım Yayım A.Ş: İstanbul.
Karluk, S. R. (2007b). Türkiye Ekonomisinde Yapısal Dönüşüm, Gözden Geçirilmiş 11. Baskı, Beta: İstanbul.
Krugman, P. (1991). “Increasing Returns and Economic Geography”, Journal of Political Economy, Vol. 99, 483–499.
Myrdal, G. (1957). Economic Theory and Underdeveloped Regions, London: Duckworth.
North, Douglass C. (1956). “Exports and Regional Economic Growth: A Reply”, Journal of Political Economy, Vol. 64, No. 2, s. 165-168.
North, Douglass C. (1955). “Location Theory and Regional Economic Growth,” Journal of Political Economy, Vol. 63, No. 3, s. 243-258.
Official Journal of the European Union (2003). http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/ LexUriServ. do?uri=OJ:L:2003:154:0001:0041:EN:PDF (Erişim Tarihi: 06.06.2011)
Ottaviano, G., Tabuchi T. and Thisse J.-F. (2002). “Agglomeration and Trade Revisited”, International Economic Review, Vol.43, No. 2, 409-436.
Özdemir, A. İ. ve Altıparmak A. (2005). Sosyo - Ekonomik Göstergeler Açısından İllerin Gelişmişlik Düzeyinin Karşılaştırılmalı Analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi Dergisi, Sayı: 24, s. 97-110.
T.C. Resmi Gazete (2002). 2002/4720 Bölgesel İstatistiklerin Toplanması, Geliştirilmesi, Bölgelerin Sosyo-ekonomik Analizlerinin Yapılması, Bölgesel Politikaların Çerçevesinin Belirlenmesi ve Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemine Uygun Karşılaştırılabilir İstatistiki Veri Tabanı Oluşturulması Amacıyla Ülke Çapında İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırmasının Tanımlanmasına İlişkin Hakkında Karar, http://www.resmigazete.gov.tr/default. aspx# (Erişim Tarihi: 24.09.2010)
Tiebout, C. (1956). “Exports and Regional Economic Growth.” Journal of Political Economy, Vol. 64, No. 2: 160-169.
Trakya Kalkınma Ajansı (2010). TR21 Trakya Bölge Planı 2010-2013
TÜSİAD (2008). Türkiye’de Bölgesel Farklar ve Politikalar, Yayın No. TÜSİAD-T/2008-09/471.
TÜİK. http://www.tuik.gov.tr/jsp/duyuru/upload/vt/ vt.htm (Erişim Tarihi: 29.08.2010)
TÜİK. http://www.tuik.gov.tr/disticaretapp/menu. zul (Erişim Tarihi: 20.04.2011)
TÜİK. http://www.tuik.gov.tr/disticaretapp/disticaret. zul?param1=9¶m2=0&sitcrev= 0&isicrev=0&sayac=5811 (Erişim Tarihi: 25.04.2011)
Üstünışık, N. Z. (2007). Türkiye’deki İller Ve Bölgeler Bazında Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması: Gri İlişkisel Analiz Yöntemi ve Uygulaması, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
TİM.http://www.tim.org.tr/tr/ihracat-arastirmaraporlari- ilk-1000-ihracatci-arastirmasi.html (Erişim Tarihi: 29.03.2011).