Aytül Ayşe CENGİZ, Çiğdem KIREL, Zerrin SUNGUR, Enver ÖZKALP

Örgütsel Toplumsallaşma Sürecinde Mentorluk ve Mentor'un Yeri ve Önemi: Anadolu Üniversitesi Araştırma Görevlileri Üzerine Bir İnceleme

Örgütün bir üyesi olmak ve örgüt hakkındaki herşeyi öğrenmek örgütsel toplumsallaşma olarak bilinmektedir. Toplumsallaşma biçimleri arasında en etkili olanlardan bazıları kıdemli ve kıdemsiz çalışanlar arasında yüz yüze etkileşimdir. Bu ilişkilerin gelişme sürecinde mentorlara çok önemli bir rol düşer. Mentorluk şu şekilde tanımlanır: Bireyin bir başkasına destek vermek ve onu cesaretlendirmek için isteğe bağlı veya profesyonel olarak zaman ayırdığı yargısız, bire bir ilişkidir. Mentorun sergilediği iki çeşit fonksiyon vardır: Kariyer ve psiko-sosyal fonksiyonlar. Kariyer fonksiyonları; destek olma, kendini ifade etme ve görünür kılma, koçluk, koruma ve becerileri geliştirecek görevler verme şeklindedir. Psikososyal fonksiyonlar, rol modeli oluşturma, kabul ve benimsenmeyi sağlama, danışmanlık ve arkadaşlık şeklindedir. Bu çalışmada, mentorluk ilişkisi üniversite içinde değerlendirilecektir. Türk üniversitelerinde, özellikle Anadolu Üniversitesi'nde mentorluk ilişkisini incelemek, bu çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır.

The Importance of Mentoring on Organizational Socialization of the Research Assistants in Anadolu University

The process of becoming a member of an organization and learning all about is known as organizational socialization. Some of the most effective forms of socialization involve the face-to-face contact between senior and junior people. On this process mentors play an important role in the development of this relationship. Mentoring has been defined as: A one to one, non-judgmental relationship in which an individual voluntarily or professionally gives time to support and encourage another. Mentor provides two kinds of function: Career related and psychosocial. Career related function include providing sponsorship, exposure-visibility, coaching, protection and challenging assignments. Psychosocial functions include providing role modeling, acceptance and confirmation, counseling and friendship. Mentor-protege relationship in the university has been investigated in this paper. To explore mentor-protege relationship and how mentoring develop within the Turkish Universities, especially the one in Anadolu University is the main concern in this study.

PDF

___

Bolton, E.B. (1980). "A Conceptual Analysis of the Mentor Relationship in Career Development of Women". Adult Education. 30:195-207.
Burke, R J. (1984). "Mentors in Organizations". Group and Organization Studies. 9:353-372.
Ceylan, C. (2004). "Mentorluk İlişkilerine Farklı Bir Yaklaşım: Kariyere Uyarlı Mentorluk". www.isguc.org/arc view.php?ex=203. (06.01.2005).
Chao, G.T., Walz, P.M. (1992). "Formal and Informal Mentorships: A Comparison on Mentoring Functions and Contrast with Nonmentored Counterparts". Personnel Psychology. 45(3):619-637.
Darwin, A. (2000). "Critical Reflections on Mentoring in Work Settings". Adult Education Quarterly. 50:197-211.
Erdem, F. ve Özen , J. (2002). "Akademik Örgütlerde Rehbere Duyulan Güvenin Bir Örgütsel vatandaşlık Davranışı Boyutu Olarak Svil Erdem Davranışını Geliştirmeye Etkisi". 10. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi. 23-25 Mayıs 2002.
Feldman, J.C. (1976). "A Socialization Process That Helps New Recruits Succeed". Personnel. 57:11-23.
Hunt, D.M ve Michael, C. (1983). "Mentorship: A Career Training and Development Tool". Academy of Management Review. 8:475-485.
Greenberg, J. (2002). Managing Behavior in Organizations. Prentice Hall.
Kram, K.E. (1983). "Phases of Mentor Relationship". Academy of Management Journal. 26(4):608-625.
Kram, K.E. ve Isabella L.A. (1985). "Mentoring Alternatives:The Role of Peer Relationships in Career Development". Academy of Management Journal. 28:110-132.
Lyon, J.M., Farrington, P., Westbrook, J. (2004). "Mentoring of Scientists and Engineers: A Comparison of Gender". Engineering Management Journal. 16(3): 17-25.
Nelson, DX. ve Quick, J.C. (2000). Organizational Behavior. 3rd edi, South Western College Publishing.
Noe, A Si. (1988). "An Investigation of the Determinants of Successful Assigned Mentoring Relationships". Personnel Psychology. 4: 457-479.
Mullen, EJ. (1998). "Vocational and Psychosocial Mentoring Functions: Identifying Mentors Who Serve Both". Human Resources Development Quarterly. 9(4):319-331.
Phillips-Jones, L. (1983). "Establishing a Formalized Mentoring Program". Training Development Journal. 2:38-42.
Van Maanen, J.ve Schein, E M. (1999). Toward A Theory of Organizational Socialization, In B.M.Staw (Ed), Research in Organizational Behavior. 12:209-264, JAF Press.
Wanous, J.P. (1993). "Newcomer Orientation Programs That Faciliate Organizational Entry". In H.Schuler&J.L.Farr (Eds), Personnel Selection and Assessment.Indivi-dual and Organizational Perspectives, s.125-139. Hillsdale, NJ:Lawrence Erlbaum Associates.
Whitely, W., Dougherty, T.M. ve Dreker, GS. (1991). "Relationship of Career Mentoring and Socioeconomic Origin to Managers' and Professionalls Early Career Progress". Academy of Management Journal. 34:331-351.