Deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasında “hakkaniyet ilkesi” ve dağıtıcı adaletin sağlanmasındaki rolü

Deniz yetki alanlarının sınırlandırılması sorununun çözümünde “eşit uzaklık ilkesi”nin açık şekilde adaletsizliğe yol açması, “hakkaniyet ilkesi”nin pozitif bir hukuk kuralı kazanması sürecini başlatmıştır. Günümüzde ilke, Uluslararası Adalet Divanı (UAD) Statüsü’nün 38(2) maddesinde düzenlenen “ex aequo et bono - hak ve nısfetle karar verme” çözüm yolundan farklı olarak, deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasında devletlerin bu yönde açık rıza bildirmelerine ihtiyaç duyulmadan uygulanması gereken bir kural niteliği kazanmıştır. Böylece ilke; hakkaniyetli sonucu sağlayamaya yönelik bütün verilerin dikkate alınmasını gerektirmesi nedeniyle, dağıtıcı adaletin sağlanması ve uluslararası çatışmaların önlenmesinde anahtar bir rol oynamıştır. Bu kapsamda, çalışmada; hakkaniyet ilkesinin, güncel gelişmeler ışığında genel kabul gören anlam ve kapsamı ile deniz yetki alanı sınırlaması bağlamında dağıtıcı adaletin sağlanmasındaki rolü analiz edilmiştir.

The equity principle in the delimitation of the maritime jurisdiction areas and its role in ensuring of the distributive Justice

Clear injustice caused by the “principle of equidis- tance”, adopted to solve the issue of the delimitation of the maritime boundary, has initiated a process that “equity principle” has to gain a positive rule of law. Today, different from the solution of “ex aequo et bono” as defined in the article of the International Court of Justice (ICJ) Statute 38 (2), the delimitation of the maritime boundary has become a rule that have to be applied without explicit consent of the states. Thus, this principle played an important role maintaining distributive justice and preventing international conflicts, because it requires all input to be taken into account for equitable solution. In this work, the role of the principle of equity to provide distributive justice in the context of its accepted meaning and scope under the light of current developments has been analyzed.

PDF

___

Aansen, P. J. (2012). The Law of Maritime Delimitation and the Russian–Norwegian Maritime Boundary Dispute. FNI Report 1/2010. http://www.fni.no/ doc&pdf/FNI-R0110.pdf.
Acer, Y. (2002). Ege Kıta Sahanlığı Sorunu ve Uluslararası Yargı Kararları. Aslan Gündüz ve Hüseyin Öztürk (Ed.), Ege Kıta Sahanlığı ve İlişkili Sorunlar Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s. 60-80). İstanbul: Türk Deniz Araştırmaları Vakfı.
Açıkgönül, Y. E. (2012). Deniz Yetki Alanlarının Hakça İlkeler Çerçevesinde Sınırlandırılması. İstanbul: Legal.
Ahnish, F. A. (1993). The International Law of Maritime Boundaries and the Practice of States in the Mediterranean Sea. Oxford: Clarendon.
Akanle, O. (2001). Distributive Justice in International Law: Can the CDM Regime Support an Equitable Geographic Distribution of Projects? (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Dundee Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Dundee.
Akehurst, M. (1976). Equity and General Principles of Law. International and Comparative Law Quarterly, 25(4), 801-825.
Aktaş, S. (2010). Pozitif Hukukta Boşluk Kavramı, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 14(1-2), 1-28.
Aral, V. (1992). Hukuk Felsefesinin Temel Sorunları. İstanbul: Filiz. Beaglehole, S. (1984). The Equitable Delimitation of the Continental Shelf. Victoria University of Wel- lington Law Review, 12, 415-442.
Berry, K. B. (1974). Delimitation and the Anglo- French Arbitration. Australian Year Book of International Law, 6, 139-152.
Blecher, M. D. (1979). Equitable Delimitation of Continental Shelf. American Journal of International Law, 73(1), 60-88.
Brilmayer, L. (1996). International Justice and International Law. West Virginia Law Review, 98(3), 611-634.
Brown, E. D. (1994). The International Law of the Sea (Cilt 1). Alderhost: Dartmouth..
Çelik, E. (1986). Milletlerarası Hukuk (Cilt 1). İstanbul: Filiz.
Çeçen, A. (1993). Adalet Kavramı. Ankara: Gündoğan.
Doğru, S. (2003). Uluslararası Hukukta Kıta Sahanlığı ve Ege Denizi Kıta Sahanlığı Uyuşmazlığı. Ankara: Ankara Üniversitesi.
Elferink, A. G. (1994). The Law of Maritime Boundary Delimitation: A Case Study of the Russian Federation. Dordrecht: Martinus Nijhoff.
Evans, M. D. (1989). Relevant Circumstances and Maritime Delimitation. Oxford: Clarendon.
Falcon Tella , M. J. (2008). Equity and Law. Leiden: : Martinus Nijhoff.
Franck, T. M. (1993). Recueil Des Cours 1993- III. Dordrecht: Martinus Nijhoff.
Friedman, W. (1970). North Sea Continental Shelf Cases - A Critique. American Journal of International Law, 44(4), 229-240.
Gökalp, İ. (2008). Milletlerarası Adalet Divanı’nın Deniz Alanlarının Sınırlandırılmasına Dair Kararlarında Dikkate Aldığı İlkeler. İstanbul: Beta.
Gözler, K. (2011). Hukuka Giriş. Bursa: Ekin.
Gündüz, A. (2003). Milletlerarası Hukuk Temel Belgeler Örnek Kararlar. İstanbul: Beta.
Güriz, A. (1990). Adalet Kavramı. Anayasa Yargısı Dergisi, 7, 11-20.
Güriz, A. (2001). Adalet Kavramının Belirsizliği. Adnan Güriz, (Ed.), Adalet Kavramı içinde (s. 7-38). Ankara: Türk Felsefe Kurumu.
Güriz, A. (2009). Hukuk Başlangıcı. Ankara: Siyasal.
Gürten, K. (2008). Roma Hukuku’nda Hakkaniyet. Ankara: Adalet.
Işıktaç, Y. (2010). Hukuk Başlangıcı. İstanbul: Filiz.
Johnston, D. M. (1976). The New Equity in the Law of the Sea. Canadian Institute of International Affairs, 31(1), 79-99.
Kıvılcım, Z. (2011). Uluslararası Kamu Hukukunda İnsanlığın Ortak Mirası. İstanbul: On İki Levha.
Knaebe, T. (2012). The Implications of the Concept of Equity in the Law of the Sea. http://www. grin.com/en/e-book/59321/the-implications-of- the-concept-of-equity-in-the-new-law-of-the- sea#inside.
Koç, M. (2006). Uluslararası Hukukta Deniz Alanlarının Sınırlandırılması Gelişmeleri ve Türkiye’nin Deniz Alanlarının Sınırlandırılması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kuçuradi, İ. (2001). Adalet Kavramı. Adnan Güriz, (Ed.), Adalet Kavramı içinde (s. 39-49). Ankara: Türk Felsefe Kurumu.
Kuran, S. (2007). Deniz Hukuku. İstanbul: Arıkan. Janis, M. W. (1983). The Ambiguity of Equity in International Law. Brooklyn Journal of International Law, 9(1), 7-34.
Kırca, Çiğdem (2001). Örtülü (Gizli) Boşluk ve Bu Boşluğun Doldurulması Yöntemi Olarak Amaca Uygun Sınırlama (Teleologische Reduktion). Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 50(1), 91-119.
Lowe, V. (1989). The Role of Equity in International Law. Australian Yearbook of International Law, 12, 54-81.
Lütem, İ. (1959). Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Konferansı. Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi.
Mclntyre, O. (2012). Utilisation and Environmental Protection of Shared International Freshwater Resources – The Role of Equity. http://www.nuigal- way.ie/dern/documents/53_owen_mcintyre.pdf.
Miyoshi, M. (1993). Considerations of Equity in the Settlement of Territorial and Boundary Disputes. Dordrecht/Boston/London: Martinus Nijhoff.
Nandan, S. N., Rosenne, S. (1993). United Nations Convention on the Law of the Sea 1982 A Commentary (Cilt 2). Dordrecht/Boston/London: Martinus Nijhoff.
Nelson, L. D. M. (1990). The Roles of Equity in The Delimitation of Maritime Boundaries. American Journal of International Law, 84(4), 837-858.
Pazarcı, H. (1999). Uluslararası Hukuk Dersleri (Cilt 2). Ankara: Turhan.
Pazarcı, H. (2004). Uluslararası Hukuk Dersleri (Cilt 1). Ankara: Turhan.
Rosenne, S. (1993). An International Law Miscellany. Dordrecht: Martinus Nijhoff.
Rossi, C. R. (1993). Equity and International Law: A Legal Realist Approach to International Decision- making. New York: Transnational.
Rothpfeffer, T. (1972). Equity in the North Sea Continental Shelf Cases. Nordisk Tidsskrift for International Ret, 42(1), 81-137.
Özbek, D. (2002). Ege Kıta Sahanlığı Sınırlandırılmasında Eşit Uzaklık ve Hakkaniyet İlkelerinin Yeri. Aslan Gündüz ve Hüseyin Öztürk (Ed.), Ege Kıta Sahanlığı ve İlişkili Sorunlar Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s. 44-59). İstanbul: Türk Deniz Araştırmaları Vakfı.
Özman, M. A. 81984). Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi. İstanbul: Deniz Ticaret Odası.
Toluner, S. (1989). Milletlerarası Hukuk Dersleri, Devletin Yetkisi. İstanbul: Beta.
Toprakkaya, A. (2010). Hukuk ve Adalet. Ankara: Yetkin.
Ünal, Ş. (1975). Milletlerarası Adalet Divanı Kararının Işığı Altında Ege Kıt’a Sahanlığı Sorunu. Ankara Barosu Dergisi, 32(1), 44-50.
Weil, P. (1989). The Law of Maritime Delimitation – Reflections. Cambridge: Grotius.
Van Parijs, P. (2012). International Distributive Justice. http://www.uclouvain.be/cps/ucl/doc/etes/docu- ments/InternationalDistr.Justice.pdf.
Resmi Kaynaklar
1958 Geneva Conventions on the Law of the Sea. (2012). http://untreaty.un.org/cod/avl/ha/gclos/ gclos.html.
Continental Shelf (Tunisia/Libyan Arab Jamahiriya). (2012). http://www.icj-cij.org/docket/index.php?p 1=3&p2=3&k=c4&case=63&code=tl&p3=4.
Dissenting Opinion of Judge Tanaka. (2012). http:// www.icj-cij.org/docket/files/52/5579.pdf .
List of Cases referred to the Court Since 1946 by Date of Introduction. (2012). http://www.icj-cij.org/ docket/index.php?p1=3&p2=2.
Memorial submitted by the Government of the Federal Republic of Germany. (2012). http://www.icj- cij.org/docket/files/51/9333.pdf.
ICJ Reports. (1969). North Sea Continental Shelf Cases, Judgment of 20 February 1969. http://www.icj- cij.org/docket/files/52/5561.pdf.
North Sea Continental Shelf (Federal Republic of Germany/Netherlands). (2012). http://www.icj-cij.org/ docket/index.php?p1=3&p2=3&k=cc&case=51 &p3=0.
Proclamation 2667. (2012). Proclamation 2667 of September 28, 1945 Policy of the United States with Respect to The Natural Resources of the Subsoil and Sea Bed of the Continental Shelf.. http://www. oceancommission.gov/documents/gov_oceans/ truman.pdf.
ICJ Reports. (1984). Reports of Judgments, Advisory Opinions and Orders, Case Concerning the Continental Shelf, (Libyan Arab Jamahiriya/Malta). http://www.icj-cij.org/docket/files/68/6415.pdf.
ICJ Reports. (1982). Reports Of Judgments, Advisory Opinions and Orders, Case Concerning the Con- tinental Shelf (Tunisia/Libyan Arab Jamahiriya). http://www.icj-cij.org/docket/files/63/9501.
Reports of International Arbitral Awards. (2012). http://untreaty.un.org/cod/riaa/cases/vol_VI/173- 190_Cayuga.pdf.
Separate Opinion of Judge Sorensen. (2012). http:// www.icj-cij.org/docket/files/51/5559.pdf.
Separate Opinion of Judge Jessup (2012). http://www. icj-cij.org/docket/files/52/5569.pdf.
Official Records III. (1975). Third United Nations Conference on the Law of the Sea. New York: Birleşmiş Milletler.
Official Records IV. (1975). Third United Nations Conference on the Law of the Sea. New York: Birleşmiş Milletler.
Official Records V. (1976). Third United Nations Conference on the Law of the Sea. New York: Birleşmiş Milletler.
Official Records VIII. (1978). Third United Nations Conference on the Law of the Sea. New York: Birleşmiş Milletler.
Official Records XV. (1982). Third United Nations Conference on the Law of the Sea. New York: Birleşmiş Milletler.
Yearbook of the International Law Commission. (1979). Cilt II(2). New York: Birleşmiş Milletler.