Avrupa Birliğinin Eğitimde Kaliteyi Belirleyici Alan ve Göstergeleri Açısından Türk Eğitim Sisteminin Durumu
Avrupa Birliği'nin genişlemesi ve sürekliliğinin sağlanmasında önemli bir role sahip olan eğitim. Birliğin gerçekleştirmeye çalıştığı politikaların başarısında kilit bir rol üstlenmektedir. Avrupa Birliği, her üye ülkeyi kendi sosyo-ekonomik yapısına uygun modelleri uygulamakta serbest bırakmasına karşın, ulusal sistemler içinde yer alması gereken göstergeler belirlemiştir. Birliğin eğitim alanındaki temel yaklaşımı, üye ülkelerin belirlenen genel ilkeler ve göstergelerle çelişmeyecek biçimde kendi eğitim sistemlerini düzenlemeleri yönündedir. Türkiye, özellikle son yıllarda Avrupa Birliği'ne aday ülke olması sıfatıyla eğitim alanında da çeşitli düzenleme çalışmalarına yoğunluk vermektedir. Bu çalışmada Avrupa Birliği'nin eğitimle ilgili belirlemiş olduğu göstergeler bakımından Türkiye 'nin durumu analiz edilmeye çalışılmıştır.
The Condition of Turkish Education System from the Aspect of European Union's Area and Indicators Determining the Quality in Education
Education, which has an important role in European Union's expanding and assuring its continuity, is a key factor for the success of the politics that the Union tries to realize. Although European Union frees each member country in applying the proper models for their own socio-economic structure, it has determined indicators that have to take place within national systems. The main approach of the Union is in the direction of putting each member country's their own education systems into an order not contradicting the general principles and indicators determined. Turkey is giving great emphasis on various arrangement studies in education area with the name of European Union member country. In this study, the condition of Turkey is tried to be analysed from the aspect of indicators European Union has determined related to education.
___
- Atabay, S. (2003). Avrupa Birliği ve Türk eğitiminden beklentiler. Avrupa Birliği ve Eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
- Bağcı-Kılıç, G. (2003). Uluslararası matematik ve fen araştırması (TIMSS): fen öğretimi, bilimsel araştırma ve bilimin doğası. İlköğretim-Online, 2(1), 42-51.
- Biber, K. (2002). İlköğretim birinci sınıfta sosyo-ekonomik düzeye göre öğretmen aile iletişiminin şekli. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Bilişim Şurası (2002). Eğitim çalışma grubu taslak rapor, (erişim tarihi 12 Haziran 2005) http://bilisimsurasi .org.tr/listeler/tbs-egitim/May/att-0014/01 -EgitimAna_Rapor.doc
- Canpolat,T. (2001). Öğretmen-aile işbirliği ile ailelerin eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Çayırlı, E. (1998). İlköğretim I. kademedeki okul-aile ilişkisi ile ilgili öğretmen veli görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çeviş, M. (2002). Denizli ili merkez ilköğretim okullarındaki okul-aile işbirliğinin yönetici, öğretmen ve veli tarafından ideal ve pratik düzeyde belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Davies, I., Gregory, I. ve Shirly, C. R. (1999). Good citizenship and educational provision. London: Falmer Pres.
- Demirel, Ö. (2005). Avrupa Konseyi Dil Projesi ve Türkiye Uygulaması. Milli Eğitim Dergisi, 33 (167). (erişim tarihi 06 Şubat 2006) http://yayim.meb.gov.tr/dergi-ler/167/index3-demirel .htm
- ________.(1996). Eğitimde yeni arayışlar. Yeni Türkiye, 7, 47-52 DİE. (2004). 2002 yılı Türkiye eğitim harcamaları araştırması geçici sonuçları, (erişim tarihi 15 Haziran 2005) http://www.die.gov.tr/TURKISH/SONIST/egi-tim/hbl 1102004.html.
- DPT (2005). E-dönüşüm Türkiye projesi 2003-2004 KDEP uygulama sonuçları ve 2005 eylem planı, (erişim tarihi 06 Şubat 2006) http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/aep/e-dtr/2005.pdf
- DPT (2004a). Türkiye'nin üyeliğinin AB'ye muhtemel etkileri. DPT Müsteşarlığı, (Online) (erişim tarihi 28 Mayıs 2005) http://ekutup.dpt.gov.tr/ab/uyelik/etki/olasi.pdf
- DPT (2004b). E-dönüşüm Türkiye projesi kısa dönem eylem planı 2003-2004. (erişim tarihi 06 Şubat 2006) http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/aep/e-dtr/2004.pdf
- DPT (2000). Uzun vadeli stratejiler ve VIII. beş yıllık kalkınma planı 2001-2005. (erişim tarihi 25 Mayıs 2005) http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/viii/plan8str.pdf
- DPT (1995). Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1996-2000). DPT Yayın ve Temsil Dairesi Başkanlığı, Ankara.
- DTM (1999). Avrupa Birliği ve Türkiye. DTM Yayınları, Ankara.
- Duman B., Dede, Zeynep Y. ve Eryürekli, A. (2003). Avrupa konseyi ve demokratik yurttaşlık eğitimi, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, (35).http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/sayi35/duman.htm
- Eğitimsen (2004). Eğitim kademelerine ilişkin meb verilerinin analizi, (erişim tarihi 16 Temmuz 2005) http://www.egitimsen.org.tr/bilgibelge/analiz_08-05-2004.html
- Eğitim Reformu Girişimi (2003a). Üçüncü uluslararası matematik ve fen bilgisi araştırmasında (TIMMS) yüzde onluk dilime sekizinci sınıf öğrencilerimizin ancak %1'i girebildi. Öğrencilerimizin %65'i en alt %25'lik dilimde. Bilgi Notu. (erişim tari-hilö Temmuz 2005) http://www.erg.sabanciuniv.edu/docs/erg_timss_bilginotu.pdf
- Eğitim Reformu Girişimi (2003b). PILS 2001: Uluslararası okuma becerilerinde gelişim projesi. Bilgi Notu, (erişim tarihi 16 Temmuz 2005)niv.edu/docs/erg_pirls_bilginotu.pdf
- Europa (2005). E-learning-designing tomorrow's education, (erişim tarihi (06.02.2006) www.europa.eu.int / scadplus /leg /en /cha /el 1046. htm.
- European Commission (2000). European report on the quality of school education sixteen ouality indicators., (erişim tarihil2 Aralık 2003) http://eupopa.eu.int.
- Gözütok, D. (2003). Hukuk ilintili yurttaşlık eğitimi. Türkiye Barolar Birliği'nin Düzenlediği Hukuk Öğretimi ve Hukukçunun Eğitimi Konulu Uluslararası Toplantı. Ocak 9-11 Ankara: 2003. (erişim tarihi 05 Temmuz 2005) lik .org .tr/yayinlar/makaleler/dilekgozutok .doc
- Gülcan, Murat G. (2005). AB ve Eğitim Süreci, Anı yayıncılık,
- ____.(2003). Avrupa Birliği eğitim politikalarını etkileyen proje ve kararlar. Eğitim Araştırmaları, 4(12), 9-16.
- Hesapçıoğlu, M. (1996). Bilgi toplumunda eğitim ve okulun geleceğine ilişkin düşünceler. Yeni Türkiye. 7, 21-28.
- Kaytaz, M. (2004). Türkiye'de okulöncesi eğitiminin fayda-maliyet analizi, (erişim tarihi 25 Haziran 2005) http://www.acev.org/arastirma/arastirma/mehmet_kay-taz_arastirma_tr.doc
- Karluk, S. R. (1996). Avrupa Birliği ve Türkiye. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Yayınları, İstanbul.
- Kısakürek, Mehmet A. (2003). Avrupa Birliği ve Eğitim. Avrupa Birliği ve Eğitim, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
- Koç,İ. ve Hancıoğlu, A. (2003). Hanehalkı nüfusu ve konut özellikleri. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması Kitabı, (erişim tarihi 20 Haziran 2005) pe.edu.tr/tnsa2003/data/turkce/bolum2.pdf
- MEB (2005). Eğitim-öğretimde Lizbon 2010 Avrupa ortak hedefleri. MEB Dış İlişkiler Müdürlüğü, www. Digm. Meb.gov.tr .
- MEB (2004). MEBSİS alt sistemleri, (erişim tarihi 05 Şubat 2006) http://www.meb.gov.tr/mebedevlet/mebsis.htm
- MEB (2002). Eğitim sisteminde yenilikler. 2002 Yılı Başında Eğitim, (erişim tarihi: 03 Şubat 2006) http://www.meb.gov.tr/Stats/Apk2002/501.htm
- MEB (2001). 2001 Avrupa dilleri yılı bilgi dosyası. Türkiye 2001 Avrupa Diller Yılını Kutluyor, (erişim tarihi Mayıs 2005) http://www.meb.gov.tr/duyurular/duyurular/Avru-paDilleri2001 / AvrupaDilleriEtkinlikleri.htm.
- MEB (2000a). İLSİS hakında. (erişim tarihi: 03 Şubat 2006) http://ilsis.meb.gov.tr/con-tent/ilsis.pasp
- MEB (2000b). 2001 Yılı Başında Milli Eğitim. MEB Yayınları, Ankara.
- NCSS Databank (2001). Creating effective citizens, (erişim tarihi 1 Temmuz 2005) http://www.databank.ncss .org/article.php?story=20020402121158431
- PIRLS (2001). International student achievement in reading, (erişim tarihi 06 Şubat 2006) http://timss.bc.edu/pirls2001i/pdf/Pl_TrR_Ch01 .pdf
- OECD (2004). Eğitime bakış: OECD göstergeleri, (erişim tarihi 5 Haziran 2005) http://www.oecd.org/dataoecd/31/12/29881567.pdf.
- Oğan, M. (2000). Okul, okul aile birliği ile ana-baba iletişimi ve velilerin eğitim beklentisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Olkun, S. ve Aydoğdu, T. (2003). Üçüncü uluslararası matematik ve fen araştırması (TTMMS): nedir? neyi sorgular?, örnek geometri soruları ve etkinlikler?" İlköğretim-Online, 2(1), 28-35.
- Sağlam. M ve Kürüm, D. (2005). Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerinde öğretmen eğitiminde yapısal düzenlemeler ve öğretmen adaylarının seçimi. Milli Eğitim Dergisi, 33 (167). (erişim tarihi 06 Şubat 2006) http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/167/in-dex3-kurum.htm
- Şen, M. (2005). Avrupa Birliği kapısında Türkiye-2. (erişim tarihilO Temmuz 2005) http://www.ilkadimdergisi.com/139/kapak-mseyyitsen.htm
- TIMSS (1999a). TIMSS 1999 8th grade Mathematics.(erişim tarihi, 03 Şubat 2006) http://timss .be .edu/timss 1999i/pdf/t99math_items .pdf
- TIMSS (1999b). TIMSS 1999 8th grade Science.(erişim tarihi, 03 Şubat 2006) http://timss.bc.edu/timssl999i/pdf/t99science_items.pdf
- Toprakçı, E. (2004). Avrupa Birliği'nin eğitim alanındaki eylem programı: karşılaştırmalı bir analizi. Eğitim ve Bilim, 29 (131), 83-92.
- Topsakal, C. ve Hesapçıoğlu, M. (2001). Avrupa Birliği ve eğitim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1(1), 441-461.
- TURKAB (2002). Şu AB Neyin Nesi? Derleyen: Ayşe Roy. (2. basım). TURKAB AB-Tür-kiye İşbirliği Derneği, İstanbul.
- Türkmen, F. (2002). Eğitimin ekonomik ve sosyal faydalan ve Türkiye'de eğitim ekonomik büyüme arasındaki ilişki. DPT uzmanlık tezi. DPT Yayınları.
- Tuzcu, G. (2002). Avrupa Birliği'ne giriş sürecinde Türk eğitiminin planlanması. Milli Eğitim Dergisi, 155-156, 245-253.